Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Απερίγραπτη κακοφωνία και πολυλογία, διαρκείς αντιθέσεις, εμβαλωματικές λύσεις που καθιστούν δυσκολότερη την αντιμετώπιση των θεμελιωδών προβλημάτων της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα την ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ. Το επισημαίνει όλο και πιο έντονα το «κόμμα των συνταξιούχων», από τον πατριάρχη της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας Χέλμουτ Κολ, που λέει ότι η Γερμανία δεν ξέρει τι θέλει και που πάει, έως τον Ντομινίκ Στρως-Καν, εκ των αρχιτεκτόνων πέρυσι του σχεδίου σκληρότατης λιτότητας στην Ελλάδα για τη σωτηρία της, που υποστηρίζει σήμερα ότι πρέπει να διαγραφούν τα ελληνικά χρέη. Ντελόρ, Σμιτ, Σοάρες, Ζοσπέν, όλοι οι βετεράνοι σχεδόν έχουν βγει στα κάγκελλα και φωνάζουν στους διαδόχους τους «τι είναι αυτά που κάνετε». Ο πολιτικός τους λόγος όμως μένει χωρίς συνέπειες, όχι μόνο γιατί δεν υπάρχουν πολιτικές προσωπικότητες να αμφισβητήσουν την ορθοδοξία, αλλά και γιατί είναι, αυτός που είναι, ο βαθμός άμεσης εξάρτησης της τρέχουσας πολιτικής ελίτ από το χρήμα. Μόνο όταν σταματήσει αυτή η εξάρτηση, όταν δηλαδή συνταξιοδοτηθούν οι πολιτικοί, λένε ορισμένα από τα πράγματα που σκέφτονται, είναι όμως πια αργά.
Αγορές κατά κρατών και δημοσίου, αυτοκρατορία κατά Ευρώπης
Μέσα σε αυτή την απερίγραπτη σύγχυση, που εξασφαλίζει νέες και μεγαλύτερες κρίσεις, υπάρχουν ορισμένοι που όχι μόνο ξέρουν καλά τι θέλουν, αλλά και επιχαίρουν για την πορεία των πραγμάτων. «Πίσω από το ευρώ κρύβεται το ανιστόρητο όνειρο μιας ευρωπαϊκής υπερδύναμης…Το ευρωπαϊκό «υπερ-έθνος» είναι νεκρό, παρόλο που δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για το κοινό νόμισμα». Τάδε έφη η Wall Street Journal, κύριος εκφραστής της πιο ακραίας τάσης του διεθνούς χρηματιστικού κεφαλαίου, αλλά και του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος των ΗΠΑ, οπαδός της ακραίας νεοφιλελεύθερης-νεοσυντηρητικής ορθοδοξίας. Που δεν αντιστέκεται στον πειρασμό να αποκαλύψει το υποβόσκον αντιευρωπαϊκό μένος της προκειμένου να γιορτάσει, ίσως κάπως πρόωρα, τον θρίαμβο των δυνάμεων που εκπροσωπεί επί της Ευρώπης. Δυνάμεις που προφανώς πολύ θα ήθελαν να θάψουν για πάντα οποιαδήποτε ιδέα ευρωπαϊκής πολιτικής ενοποίησης και να δουν τα 27 σημερινά μέλη της ΕΕ, είτε απολύτως εγκλωβισμένα σε μια “φυλακή των αγορών”, είτε απομονωμένα και αλληλοανταγωνιζόμενα, Το «τέλος της Ευρώπης» συναγωνίζεται τώρα τη «χρεωκοπία της Ελλάδας», ως θέμα του συνεχιζόμενου «ψυχοδράματος» των διεθνών ΜΜΕ.
Αλλά οι φιλοδοξίες της Wall Street Journal δεν περιορίζονται στο θέμα της Ευρώπης, επεκτείνονται σε όλο τον δυτικό κόσμο. Αν ορισμένοι υπερπλούσιοι, σε ΗΠΑ και Ευρώπη, όπως ο Γουώρεν Μπάφετ, ανήσυχοι ίσως για εξελίξεις που μπορεί μακροχρόνια να τους απειλήσουν ως τάξη, ζητούν να φορολογούνται περισσότερο, για το όργανο της Wall Street και των τραπεζών, οι επερχόμενες κρίσεις και καταστροφές, όχι μόνο δεν συνιστούν πρόβλημα, αλλά αντίθετα, αποτελούν μια ιστορική ευκαιρία. Πιστό στο πνεύμα των “λενινιστών της αγοράς”, που τόσο εύστοχα συμβόλισε ο Μίλτον Φρήντμαν και τόσο εύγλωττα αποτυπώνει στο βιβλίο της «Το δόγμα του Σοκ» η Ναόμι Κλάιν, η Wall Street Journal προχωράει ένα βήμα παραπέρα, επιχαίροντας για τα σοκ και τις καταστροφές που θα έρθουν. Γιατί, όπως γράφει, «μόνο μετά από μια σειρά κρίσεων και ξεσπασμάτων πανικού…θα μπορέσει ο πολιτικός κόσμος να ασχοληθεί σοβαρά με το κοινωνικό κράτος που έχει καταστεί μη βιώσιμο με τη σημερινή του μορφή».
Αν για τη Wall Street Journal, η κρίση είναι μεγάλη ευκαιρία για την κατεδάφιση του ευρωπαϊκού και αμερικανικού κοινωνικού κράτους, για τον βρετανικό Economist, είναι επίσης μια ιστορική ευκαιρία για να πληγεί διεθνώς το κράτος, το δημόσιο, οι δημόσιοι υπάλληλοι και το συνδικαλιστικό τους κίνημα – και στην «ανάγκη» αυτή αφιέρωσε ένα ολόκληρο τεύχος του. Ακόμα πιο άμεσες, οι μεγάλες διεθνείς υπερτράπεζες, που κρύβονται πίσω από τον ευφημισμό του όρου “αγορές”, οργανώνουν κερδοσκοπικές επιθέσεις, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι θα ικανοποιηθούν στο ακέραιο, ή τουλάχιστο στο μεγαλύτερο μέρος τους οι αξιώσεις τους από τα κράτη. «Πώς να σώσουμε τις ευρωπαϊκές τράπεζες», τιτλοφορεί η γαλλική Monde στην πρώτη της σελίδα, που εξηγεί τις επιθέσεις ως εξής: «οι χρηματιστικές αγορές επιχειρούν να σπρώξουν στα άκρα τα κράτη της ευρωζώνης, για να δώσουν επιτέλους μια αξιόπιστη λύση στην κρίση του κρατικού χρέους». Για τη Φιγκαρό, ίσως πρέπει να πάμε από την ιδέα της σωτηρίας των κρατών στην ιδέα της σωτηρίας των τραπεζών.
Δεν είναι μόνο η πίστη στο αντικρατικό, αντεργατικό, αντικοινωνικό credo του νεοφιλελευθερισμού που εξηγεί την αντεπίθεση της «Αυτοκρατορίας του Χρήματος». Οι υπερτράπεζες ξέρουν πόσο τρωτές έχουν γίνει οι ίδιες, ακριβώς ως αποτέλεσμα της … επιτυχίας τους! Κατάφεραν να πετύχουν θεμελιώδεις απορρυθμίσεις την τελευταία δεκαετία, όπως την κατάργηση του διαχωρισμού επενδυτικών και αποταμιευτικών τραπεζών και την πλήρη απελευθέρωση της απολύτως αδιαφανούς αγοράς των παραγώγων. Μπόρεσαν έτσι να δημιουργήσουν την κολοσσιαία παγκόσμια φούσκα δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, από την οποία άντλησαν τα τεράστια υπερκέρδη τους, υφαρπάζοντας ουσιαστικά από τα κράτη μέρος του εκδοτικού προνομίου χρήματος και στο κέντρο της τη φούσκα των ασφαλιστηρίων συμβολαίων, των παραγώγων προϊόντων. Τώρα η φούσκα σκάει και αν δεν σκάσει εις βάρος των κρατών και των κοινωνιών, θα σκάσει εις βάρος τους και θα απειλήσει την ίδια την ύπαρξή τους. Τον 2008 σέρνονταν στα πόδια κρατών και κρατικών τραπεζών για να σωθούν. Τώρα, αφού σώθηκαν, απειλούν να κατασπαράξουν αυτούς που τους έσωσαν. Το 2009 και το 2010 οι εκπρόσωποί τους πήγαιναν σαν «βρεγμένες γάτες» στο ετήσιο Φόρουμ του Νταβός.Το 2011 κύτταζαν αφ’ υψηλού τους πολιτικούς. Θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα ταυτόχρονα ως πειραματόζωο, ως αποδιοπομπαίο τράγο και ως «σφάγιο» προς επίδειξη.
Και οι ανεπαρκείς αντιδράσεις
Η δράση φέρνει βέβαια και αντίδραση. Κυρίως από τις πιο παραγωγικές δυνάμεις του κεφαλαίου, που δεν είναι διατεθειμένες να ακολουθήσουν τον ριζοσπαστισμό της «σχολής του Σικάγου», δεν επιθυμούν να εξοντώσουν οικονομικά τους αγοραστές των προϊόντων τους και δεν θέλουν να μπουν στην περιπέτεια των απερίγραπτων κοινωνικών και πολιτικών αναταραχών που, αναπόφευκτα εγκυμονεί η επίθεση του χρηματιστικού κεφαλαίου. Αν θέλετε να έχουμε εμφυλίους πολέμους στην καρδιά της Ευρώπης, τότε διώξτε την Ελλάδα από το ευρώ, «κραύγασε» προ ημερών ο πρόεδρος της επιτροπής κεφαλαιαγοράς της Γαλλίας. Πριν από μερικούς μήνες, όλοι οι σημαντικοί οικονομολόγοι επέμεναν στην ανάγκη και πρωταρχική προτεραιότητα της καταπολέμησης της κρίσης χρέους. Σήμερα, φιλελεύθεροι και νεοκεϋνσιανοί συμφωνούν στην προτεραιότητα τόνωσης της ζήτησης, έστω και αν αυτή η συμφωνία δεν οδηγεί μέχρι τώρα σε αλλαγή πολιτικής. Βεβαίως όμως, όπως κανείς δεν τετραγώνισε τον κύκλο, έτσι και κανείς δεν μπόρεσε να πατάει ταυτόχρονα γκάζι και φρένο. Οι κρατικές και κοινωνικές δαπάνες παραμένουν το κυριότερο αντικυκλικό και αναπτυξιακό μέτρο, τα ευρωπαϊκά κράτη και η ΕΕ επιμένουν όμως στην περικοπή τους, αδιαφορώντας για την παγκόσμια ύφεση που ήδη προκαλείται, επιβραδύνοντας ακόμα και τους δύο παγκόσμιους «πρωταθλητές», Γερμανία και Κίνα.
Οι ΗΠΑ δια του Τιμ Γκάιτνερ, ζητούν από τους Ευρωπαίους να ανοίξουν το πουγγί τους, χρηματοδοτώντας την ανάπτυξη. Η Γερμανία όμως δεν προτίθεται να διακινδυνεύσει τα πλεονάσματά της – ο κεϋνσιανισμός, αντίθετα με ότι πιστεύουν πολλοί οπαδοί του στις ΗΠΑ, προϋποθέτει και κάποια μορφή προστατευτισμού, αλλοιώς κινδυνεύει να δει κανείς τη ζήτηση που προσφέρει στην οικονομία του να μεταναστεύει, όπως και η παραγωγή. ‘Οσο για τη Γαλλία, πολύ θάθελε νάναι κεϋνσιανή, τρέμει όμως για τις τράπεζές της και φοβάται το κόστος δανεισμού, που θα χρειαζόταν για χρηματοδότηση της ανάπτυξης.
Ο Κρούγκμαν ζητάει επείγουσα αλλαγή προσανατολισμού οικονομικής πολιτικής με πλήρη αντιστροφή της λιτότητας από τις στήλες των Νιου Γιορκ Τάιμς, που, σε μια ανάλυσή τους για τη συμφωνία της 21 Ιουλίου υπογραμμίζουν ότι είναι πολύ καλύτερη για τις τράπεζες απότι για την Ελλάδα. Και γιατί, υποστηρίζουν, το κούρεμα είναι μηδαμινό, αλλά και κυρίως, γιατί το ελληνικό χρέος θα υπόκειται πλέον στο αγγλικό ή αμερικανικό δίκαιο, αφαιρώντας από την Ελλάδα το ισχυρότερο διαπραγματευτικό της χαρτί. Πάντως, από την ανάλυση του ξένου τύπου εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι η Αθήνα διαθέτει μια τρομερή ικανότητα ενόχλησης της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά και της γεωπολιτικής. Οι συνέπειες μιας ενδεχόμενης στάσης πληρωμών θα ήταν τόσο σημαντικές, για να μη μιλήσουμε για έξοδο από το ευρώ θα ήταν παγκόσμιες και απολύτως δυσβάστακτες. Αυτό, θεωρητικά, δίνει τεράστιο περιθώριο στην Αθήνα να ζητήσει διορθώσεις, εφ’ όσον όμως απειλήσει αξιόπιστα. Αν δεν το πράξει, αναλαμβάνοντας βεβαίως και τα ρίσκα που αυτό συνεπάγεται, η τόσο θεωρητικά πλεονεκτική θέση της μετατρέπεται σε αφόρητα μειονεκτική. ‘Όπως όμως είπε ο κ. Σόιμπλε θα πάει η Αθήνα σε αναδιάρθρωση και κούρεμα είναι απόφαση της ίδιας.
Κόσμος του Επενδυτή, 24.9.2011
Konstnatakopoulos.blogspot.com
Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011
Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2011
Η καταστροφική συμφωνία της 21ης Ιουλίου
Πως η κυβέρνηση ετοιμάζεται να παραδώσει το μεγαλύτερο διαπραγματευτικό χαρτί της Ελλάδας
Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Μετά τα καταστροφικά αποτελέσματα του Μνημονίου, που παρουσιάστηκε πριν ένα χρόνο ως η “σωτηρία” της χώρας από την κυβέρνησή της, τώρα έχουμε δύο ακόμα προγράμματα “σωτηρίας”, που, αν εφαρμοσθούν, δεν θα υπάρχει τίποτα για να σωθεί! Πρόκειται αφενός για το μεσοπρόθεσμο, αφετέρου για τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου. Η τελευταία παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση ως η λύση στο ελληνικό πρόβλημα, δυστυχώς όμως τα στοιχεία που σταδιακά έρχονται στο φως αποκαλύπτουν ότι πρόκειται μάλλον για το τέλος της Ελλάδας!
Υπερβολές, θα πείτε ίσως. Εδώ και δύο χρόνια όμως, όσοι γράφουμε αυτές τις “υπερβολές”, ελπίζοντας ενδόμυχα να έχουμε άδικο και να διαψευσθούμε, όχι μόνο δεν διαψευδόμαστε, αλλά, δυστυχώς, δικαιωνόμαστε πανηγυρικά. ‘Αναυδοι και συγχυσμένοι όλοι οι ‘Ελληνες παρακολουθούν σήμερα την επιταχυνόμενη καταστροφή της πατρίδας τους, ενώ όλοι οι σοβαροί οικονομολόγοι διεθνώς και όλα τα μεγάλα έντυπα, του διεθνούς κατεστημένου όχι τίποτα επαναστατικά, από τον Εκόνομιστ ως την Χάντελσμπλαντ και από τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς έως τους Νιου Γιορκ Τάιμς, θεωρούν ως κατεξοχήν παράδειγμα εξ ορισμού αποτυχημένης πολιτικής το μείγμα άγριας λιτότητας και απορρύθμισης που επιβλήθηκε στην Ελλάδα με το Μνημόνιο ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ και Γιώργου Παπανδρέου και που κλιμακώνεται τώρα με τον ακρωτηριασμό του κράτους, τις μαζικές απολύσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις. Δεν είναι η μία ή η άλλη λεπτομέρεια, αλλά η ίδια η ουσία του προγράμματος που πάσχει, είναι οι βασικές του παραδοχές που έχουν εγκλωβίσει αναπότρεπτα την ελληνική κυβέρνηση, την Ελλάδα και την ΕΕ, σε μια αυτοκαταστροφική, “χαοτική” σε μαθηματικούς όρους, τροχιά αποσύνθεσης.
Mια συμφωνία από τις τράπεζες για τις τράπεζες
Το ίδιο μοντέλο ακολουθήθηκε δυστυχώς και με τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου, η οποία κινδυνεύει όχι μόνο να έχει άμεσες καταστρεπτικές συνέπειες, αλλά είναι επιπλέον έτσι φτιαγμένη, ώστε να εξασθενεί ριζικά τα διαπραγματευτικά χαρτιά της χώρας και, υπό αυτή την έννοια, να καθιστά περισσότερο ανεπίστρεπτη την κάθοδό της στα Τάρταρα. Πολύ φυσικό άλλωστε, αφού, όπως και όλα τα υπόλοιπα κείμενα (Μνημόνιο, Μεσοπρόθεσμο), δεν συνιστά αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης και ελληνικών προτάσεων, αλλά εισαγωγής λύσεων που άλλοι επεξεργάζονται προς δικό τους και όχι προς το συμφέρον της Ελλάδας και εφαρμόζουν στη συνέχεια με την ενθουσιώδη συνενοχή της ελληνικής κυβέρνησης. Εν προκειμένω, ο αρχιτέκτων της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου είναι το International Institute of Finance, κύριο συμβουλευτικό σώμα των μεγάλων παγκόσμιων τραπεζών, που, πολύ φυσικά, κύτταξε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά τους και όχι τα συμφέροντα της Ελλάδας, η οποία έχει κυριολεκτικά αφεθεί, από τους κυβερνήτες της, στην διάθεση των διεθνών τοκογλύφων.
Είναι γεγονός ότι η συμφωνία της 21ης Ιουλίου περιέχει ορισμένους όρους ελάφρυνσης των επιτοκίων και των περιόδων αποπληρωμής. Σε αντάλλαγμα όμως, και μακροπρόθεσμα, επιδεινώνονται σοβαρά οι όροι δανεισμού της Ελλάδας και καθίσταται η χώρα πολύ περισσότερο όμηρος των πιστωτών της από όσο είναι σήμερα. ‘Όπως σημειώνουν σχετικά οι Νιου Γιορκ Τάιμς, η συμφωνία ανταλλαγής ομολόγων είναι “πολύ καλύτερη για τις τράπεζες, απόσο για τους ‘Ελληνες που υποτίθεται ότι βοηθά. Οι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων θα πάρουν πολύ καλύτερες τιμές από όσες θα μπορούσαν να αποσπάσουν στην αγορά, ενώ η Ελλάδα θα εξακολουθούσε να χρωστάει πολλά λεφτά. Και, επιπλέον, η Ελλάδα θα παρέδιδε μεγάλο τμήμα της διαπραγματευτικής της ισχύος, στην περίπτωση που θα αναγκαζόταν, στο μέλλον, να ξαναπάει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης διάσωσης». Η συμφωνία μοιάζει μια αρκετά φτωχή λύση για την Ελλάδα και μια καλύτερη λύση για τους ιδιώτες πιστωτές της, είναι το συμπέρασμα των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς.
Η συμφωνία προβλέπει ένα κούρεμα 21%. Αυτό φαίνεται ως απώλεια για τους κατόχους ελληνικών ομολόγων, στην πραγματικότητα όμως μόνο απώλεια δεν είναι. Τα ομόλογα αυτά συχνά δεν πιάνουν σήμερα στην αγορά παρά το 50% της αξίας τους. Και προφανώς, αν παρουσιαζόντουσαν όλα προς πώληση, δεν θα έπιαναν ούτε αυτό το ποσό. Σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς, η πραγματική αξία τους είναι στο 20-35% της ονομαστικής τους τιμής. Οι τράπεζες, τα διάφορα funds και τα ασφαλιστικά ιδρύματα που έχουν σήμερα αυτά τα ομόλογα θα έπαιρναν σε αντάλλαγμα τίτλους με αξιολόγηση ΑΑΑ. Ποιος τραπεζίτης δεν θα έτρεχε να λάβει μέρος σε μια τέτοια συναλλαγή;
Αφοπλίζουν την Ελλάδα
Δεν είναι όμως μόνο αυτό το στοιχείο που κάνει λεόντεια, υπέρ των τραπεζών, τη συμφωνία. Η Ελλάδα, όπως υπογραμμίζουν οι Νιου Γιορκ Τάιμς, έχει σήμερα ένα τεράστιο διαπραγματευτικό χαρτί, που δεν διέθεταν χώρες όπως η Αργεντινή, η Ουρουγουάη ή η Ρωσία. Το χρέος αυτών των χωρών ήταν υπό το καθεστώς του αμερικανικού ή βρετανικού δικαίου. Αντίθετα, άνω του 90% του ελληνικού χρέους υπόκειται στην ελληνική νομοθεσία. Αυτό, υποστηρίζουν διεθνείς νομικοί εμπειρογνώμονες, μπορεί να δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα, αν το αποφασίσει, να μεταβάλλει τους όρους των δανειακών συμβάσεων, επιβάλλοντας στους ξένους πιστωτές ευνοϊκότερους όρους αναδιάρθρωσης. Για παράδειγμα, το ελληνικό κοινοβούλιο θα μπορούσε να ψηφίσει μια διάταξη που να επιβάλλει τον υποχρεωτικό χαρακτήρα μιας αναδιάρθρωσης, αν συμφωνήσει το 51% των πιστωτών. ‘Η, ακόμα πιο δραστικά, η Αθήνα θα μπορούσε να αρνηθεί παντελώς να πληρώσει, στέλνοντας τους πιστωτές στα ελληνικά δικαστήρια να βρουν το δίκηο τους. Η κατάσταση αυτή δίνει μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία διαπραγματευτικό χαρτί στην Ελλάδα, σημειώνουν διεθνείς ειδικοί στο ζήτημα του χρέους που επικαλούνται, επαναλαμβάνουμε, όχι ο … Ριζοσπάστης ή η Κόκκινη Σημαία, αλλά οι Νιού Γιορκ Τάιμς!
Συνοψίζοντας, η συμφωνία της 21ης Ιουλίου είναι όχι μόνο μια εξαιρετικά επικερδής συμφωνία για τους πιστωτές της χώρας, αλλά και, επιπλέον, “κλειδώνει” τη χώρα σε μια κατάσταση αποικίας από την οποία πολύ πιο δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει και στο μέλλον, «κλειδώνει», κατ’ ελάχιστον, τη μετάπτωσή της από χώρα του πρώτου σε χώρα του τρίτου κόσμου, ολοκληρώνει την αφαίρεση εθνικής κυριαρχίας που ξεκίνησε με το Μνημόνιο. Η επιδίωξη των διεθνών τραπεζιτών που συνέταξαν τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου είναι να απασφαλίσουν το τελευταίο όπλο που διαθέτει η Ελλάδα, δηλαδή το όπλο της στάσης πληρωμών. Και βεβαίως, να χρησιμοποιήσουν άλλη μια φορά την κυβέρνηση Παπανδρέου και την Ελλάδα για να δημιουργήσουν προηγούμενο για το χρέος όλης της ευρωζώνης.
Aπό την προδοσία στην καταστροφή
Ασφαλώς, το όπλο της στάσης πληρωμών είναι το οικονομικό αντίστοιχο ενός ατομικού όπλου. Είναι καλύτερα να μην το χρησιμοποιείς ποτέ, είναι όμως πολύ αποτελεσματικό ως απειλή. Και στην κατάσταση που έχει βρεθεί η χώρα δεν μπορεί να αφήσει να της το πάρουν, γιατί είναι η τελευταία οικονομική γραμμή άμυνας που διαθέτει. Η χώρα έχει βρεθεί σήμερα στην κατάσταση ασθενούς που τον έχουν βάλει στην εντατική και του βγάζουν ένα ένα τα όργανα. Δεν είναι πολύ καλή λύση να πετάξει τα σωληνάκια και να τρέξει να σωθεί, η εναλλακτική όμως που διαθέτει είναι ο θάνατος, ίσως αργός, αλλά σίγουρος, μέσα στην εντατική.
Ο ελληνικός λαός τελεί ακόμη σε μεγάλη σύγχυση, υπό το κράτος ισχυρότατου σοκ που έχει υποστεί. Τα κόμματα της αριστερής και δεξιάς αντιπολίτευσης, παρά τις κριτικές που ασκούν, μοιάζουν έμφοβα από την προοπτική να αναλάβουν ευθύνες. Αλλά δεν υπάρχει άλλη λύση από τη διακοπή της σημερινής πορείας υποταγής και την αναζήτηση εναλλακτικών με κάθε τίμημα και ρίσκο και ασφαλώς, με τη δέουσα φρόνηση και προετοιμασία, για τις οποίες όμως καθημερινά εξαντλούνται τα περιθώρια. Θα έρθει ασφαλώς το πλήρωμα του χρόνου για να ελεγχθούν οι πράξεις της σημερινής κυβέρνησης και, ιδίως, να ερευνηθεί η ύπαρξη ή μη συνωμοσίας για την ένταξη της Ελλάδας στο καθεστώς μνημονίου, πράξη που συνιστά, αν αποδειχθεί, πράξη εσχάτης προδοσίας - και τέτοια αναμφισβήτητα θα θεωρηθεί, σε περιβάλλον βιούμενης εθνικής καταστροφής. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι τόσο η εκ των υστέρων κάθαρση, όσο να αποτραπεί, έστω και την υστάτη, η ολοκλήρωση της εθνικής καταστροφής. Ευθύνη για αυτό δεν έχουν μόνο η ηγεσία της κυβέρνησης, αλλά όλα τα στελέχη και οι βουλευτές του κυβερνώντος ΠΑΣΟΚ, η αντιπολίτευση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η δικαιοσύνη και οι ‘Ελληνες πολίτες, στον πατριωτισμό των οποίων αναθέτει σε τελική ανάλυση τη φύλαξη του Συντάγματος ο συντακτικός νομοθέτης.
Επίκαιρα, 22.9.2011
Konstantakopoulos.blogspot.com
Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Μετά τα καταστροφικά αποτελέσματα του Μνημονίου, που παρουσιάστηκε πριν ένα χρόνο ως η “σωτηρία” της χώρας από την κυβέρνησή της, τώρα έχουμε δύο ακόμα προγράμματα “σωτηρίας”, που, αν εφαρμοσθούν, δεν θα υπάρχει τίποτα για να σωθεί! Πρόκειται αφενός για το μεσοπρόθεσμο, αφετέρου για τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου. Η τελευταία παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση ως η λύση στο ελληνικό πρόβλημα, δυστυχώς όμως τα στοιχεία που σταδιακά έρχονται στο φως αποκαλύπτουν ότι πρόκειται μάλλον για το τέλος της Ελλάδας!
Υπερβολές, θα πείτε ίσως. Εδώ και δύο χρόνια όμως, όσοι γράφουμε αυτές τις “υπερβολές”, ελπίζοντας ενδόμυχα να έχουμε άδικο και να διαψευσθούμε, όχι μόνο δεν διαψευδόμαστε, αλλά, δυστυχώς, δικαιωνόμαστε πανηγυρικά. ‘Αναυδοι και συγχυσμένοι όλοι οι ‘Ελληνες παρακολουθούν σήμερα την επιταχυνόμενη καταστροφή της πατρίδας τους, ενώ όλοι οι σοβαροί οικονομολόγοι διεθνώς και όλα τα μεγάλα έντυπα, του διεθνούς κατεστημένου όχι τίποτα επαναστατικά, από τον Εκόνομιστ ως την Χάντελσμπλαντ και από τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς έως τους Νιου Γιορκ Τάιμς, θεωρούν ως κατεξοχήν παράδειγμα εξ ορισμού αποτυχημένης πολιτικής το μείγμα άγριας λιτότητας και απορρύθμισης που επιβλήθηκε στην Ελλάδα με το Μνημόνιο ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ και Γιώργου Παπανδρέου και που κλιμακώνεται τώρα με τον ακρωτηριασμό του κράτους, τις μαζικές απολύσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις. Δεν είναι η μία ή η άλλη λεπτομέρεια, αλλά η ίδια η ουσία του προγράμματος που πάσχει, είναι οι βασικές του παραδοχές που έχουν εγκλωβίσει αναπότρεπτα την ελληνική κυβέρνηση, την Ελλάδα και την ΕΕ, σε μια αυτοκαταστροφική, “χαοτική” σε μαθηματικούς όρους, τροχιά αποσύνθεσης.
Mια συμφωνία από τις τράπεζες για τις τράπεζες
Το ίδιο μοντέλο ακολουθήθηκε δυστυχώς και με τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου, η οποία κινδυνεύει όχι μόνο να έχει άμεσες καταστρεπτικές συνέπειες, αλλά είναι επιπλέον έτσι φτιαγμένη, ώστε να εξασθενεί ριζικά τα διαπραγματευτικά χαρτιά της χώρας και, υπό αυτή την έννοια, να καθιστά περισσότερο ανεπίστρεπτη την κάθοδό της στα Τάρταρα. Πολύ φυσικό άλλωστε, αφού, όπως και όλα τα υπόλοιπα κείμενα (Μνημόνιο, Μεσοπρόθεσμο), δεν συνιστά αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης και ελληνικών προτάσεων, αλλά εισαγωγής λύσεων που άλλοι επεξεργάζονται προς δικό τους και όχι προς το συμφέρον της Ελλάδας και εφαρμόζουν στη συνέχεια με την ενθουσιώδη συνενοχή της ελληνικής κυβέρνησης. Εν προκειμένω, ο αρχιτέκτων της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου είναι το International Institute of Finance, κύριο συμβουλευτικό σώμα των μεγάλων παγκόσμιων τραπεζών, που, πολύ φυσικά, κύτταξε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά τους και όχι τα συμφέροντα της Ελλάδας, η οποία έχει κυριολεκτικά αφεθεί, από τους κυβερνήτες της, στην διάθεση των διεθνών τοκογλύφων.
Είναι γεγονός ότι η συμφωνία της 21ης Ιουλίου περιέχει ορισμένους όρους ελάφρυνσης των επιτοκίων και των περιόδων αποπληρωμής. Σε αντάλλαγμα όμως, και μακροπρόθεσμα, επιδεινώνονται σοβαρά οι όροι δανεισμού της Ελλάδας και καθίσταται η χώρα πολύ περισσότερο όμηρος των πιστωτών της από όσο είναι σήμερα. ‘Όπως σημειώνουν σχετικά οι Νιου Γιορκ Τάιμς, η συμφωνία ανταλλαγής ομολόγων είναι “πολύ καλύτερη για τις τράπεζες, απόσο για τους ‘Ελληνες που υποτίθεται ότι βοηθά. Οι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων θα πάρουν πολύ καλύτερες τιμές από όσες θα μπορούσαν να αποσπάσουν στην αγορά, ενώ η Ελλάδα θα εξακολουθούσε να χρωστάει πολλά λεφτά. Και, επιπλέον, η Ελλάδα θα παρέδιδε μεγάλο τμήμα της διαπραγματευτικής της ισχύος, στην περίπτωση που θα αναγκαζόταν, στο μέλλον, να ξαναπάει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης διάσωσης». Η συμφωνία μοιάζει μια αρκετά φτωχή λύση για την Ελλάδα και μια καλύτερη λύση για τους ιδιώτες πιστωτές της, είναι το συμπέρασμα των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς.
Η συμφωνία προβλέπει ένα κούρεμα 21%. Αυτό φαίνεται ως απώλεια για τους κατόχους ελληνικών ομολόγων, στην πραγματικότητα όμως μόνο απώλεια δεν είναι. Τα ομόλογα αυτά συχνά δεν πιάνουν σήμερα στην αγορά παρά το 50% της αξίας τους. Και προφανώς, αν παρουσιαζόντουσαν όλα προς πώληση, δεν θα έπιαναν ούτε αυτό το ποσό. Σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς, η πραγματική αξία τους είναι στο 20-35% της ονομαστικής τους τιμής. Οι τράπεζες, τα διάφορα funds και τα ασφαλιστικά ιδρύματα που έχουν σήμερα αυτά τα ομόλογα θα έπαιρναν σε αντάλλαγμα τίτλους με αξιολόγηση ΑΑΑ. Ποιος τραπεζίτης δεν θα έτρεχε να λάβει μέρος σε μια τέτοια συναλλαγή;
Αφοπλίζουν την Ελλάδα
Δεν είναι όμως μόνο αυτό το στοιχείο που κάνει λεόντεια, υπέρ των τραπεζών, τη συμφωνία. Η Ελλάδα, όπως υπογραμμίζουν οι Νιου Γιορκ Τάιμς, έχει σήμερα ένα τεράστιο διαπραγματευτικό χαρτί, που δεν διέθεταν χώρες όπως η Αργεντινή, η Ουρουγουάη ή η Ρωσία. Το χρέος αυτών των χωρών ήταν υπό το καθεστώς του αμερικανικού ή βρετανικού δικαίου. Αντίθετα, άνω του 90% του ελληνικού χρέους υπόκειται στην ελληνική νομοθεσία. Αυτό, υποστηρίζουν διεθνείς νομικοί εμπειρογνώμονες, μπορεί να δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα, αν το αποφασίσει, να μεταβάλλει τους όρους των δανειακών συμβάσεων, επιβάλλοντας στους ξένους πιστωτές ευνοϊκότερους όρους αναδιάρθρωσης. Για παράδειγμα, το ελληνικό κοινοβούλιο θα μπορούσε να ψηφίσει μια διάταξη που να επιβάλλει τον υποχρεωτικό χαρακτήρα μιας αναδιάρθρωσης, αν συμφωνήσει το 51% των πιστωτών. ‘Η, ακόμα πιο δραστικά, η Αθήνα θα μπορούσε να αρνηθεί παντελώς να πληρώσει, στέλνοντας τους πιστωτές στα ελληνικά δικαστήρια να βρουν το δίκηο τους. Η κατάσταση αυτή δίνει μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία διαπραγματευτικό χαρτί στην Ελλάδα, σημειώνουν διεθνείς ειδικοί στο ζήτημα του χρέους που επικαλούνται, επαναλαμβάνουμε, όχι ο … Ριζοσπάστης ή η Κόκκινη Σημαία, αλλά οι Νιού Γιορκ Τάιμς!
Συνοψίζοντας, η συμφωνία της 21ης Ιουλίου είναι όχι μόνο μια εξαιρετικά επικερδής συμφωνία για τους πιστωτές της χώρας, αλλά και, επιπλέον, “κλειδώνει” τη χώρα σε μια κατάσταση αποικίας από την οποία πολύ πιο δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει και στο μέλλον, «κλειδώνει», κατ’ ελάχιστον, τη μετάπτωσή της από χώρα του πρώτου σε χώρα του τρίτου κόσμου, ολοκληρώνει την αφαίρεση εθνικής κυριαρχίας που ξεκίνησε με το Μνημόνιο. Η επιδίωξη των διεθνών τραπεζιτών που συνέταξαν τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου είναι να απασφαλίσουν το τελευταίο όπλο που διαθέτει η Ελλάδα, δηλαδή το όπλο της στάσης πληρωμών. Και βεβαίως, να χρησιμοποιήσουν άλλη μια φορά την κυβέρνηση Παπανδρέου και την Ελλάδα για να δημιουργήσουν προηγούμενο για το χρέος όλης της ευρωζώνης.
Aπό την προδοσία στην καταστροφή
Ασφαλώς, το όπλο της στάσης πληρωμών είναι το οικονομικό αντίστοιχο ενός ατομικού όπλου. Είναι καλύτερα να μην το χρησιμοποιείς ποτέ, είναι όμως πολύ αποτελεσματικό ως απειλή. Και στην κατάσταση που έχει βρεθεί η χώρα δεν μπορεί να αφήσει να της το πάρουν, γιατί είναι η τελευταία οικονομική γραμμή άμυνας που διαθέτει. Η χώρα έχει βρεθεί σήμερα στην κατάσταση ασθενούς που τον έχουν βάλει στην εντατική και του βγάζουν ένα ένα τα όργανα. Δεν είναι πολύ καλή λύση να πετάξει τα σωληνάκια και να τρέξει να σωθεί, η εναλλακτική όμως που διαθέτει είναι ο θάνατος, ίσως αργός, αλλά σίγουρος, μέσα στην εντατική.
Ο ελληνικός λαός τελεί ακόμη σε μεγάλη σύγχυση, υπό το κράτος ισχυρότατου σοκ που έχει υποστεί. Τα κόμματα της αριστερής και δεξιάς αντιπολίτευσης, παρά τις κριτικές που ασκούν, μοιάζουν έμφοβα από την προοπτική να αναλάβουν ευθύνες. Αλλά δεν υπάρχει άλλη λύση από τη διακοπή της σημερινής πορείας υποταγής και την αναζήτηση εναλλακτικών με κάθε τίμημα και ρίσκο και ασφαλώς, με τη δέουσα φρόνηση και προετοιμασία, για τις οποίες όμως καθημερινά εξαντλούνται τα περιθώρια. Θα έρθει ασφαλώς το πλήρωμα του χρόνου για να ελεγχθούν οι πράξεις της σημερινής κυβέρνησης και, ιδίως, να ερευνηθεί η ύπαρξη ή μη συνωμοσίας για την ένταξη της Ελλάδας στο καθεστώς μνημονίου, πράξη που συνιστά, αν αποδειχθεί, πράξη εσχάτης προδοσίας - και τέτοια αναμφισβήτητα θα θεωρηθεί, σε περιβάλλον βιούμενης εθνικής καταστροφής. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι τόσο η εκ των υστέρων κάθαρση, όσο να αποτραπεί, έστω και την υστάτη, η ολοκλήρωση της εθνικής καταστροφής. Ευθύνη για αυτό δεν έχουν μόνο η ηγεσία της κυβέρνησης, αλλά όλα τα στελέχη και οι βουλευτές του κυβερνώντος ΠΑΣΟΚ, η αντιπολίτευση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η δικαιοσύνη και οι ‘Ελληνες πολίτες, στον πατριωτισμό των οποίων αναθέτει σε τελική ανάλυση τη φύλαξη του Συντάγματος ο συντακτικός νομοθέτης.
Επίκαιρα, 22.9.2011
Konstantakopoulos.blogspot.com
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)