ΑΧΜΕΤ ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ, ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑ

ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΤΑ ΩΦΕΛΗ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΤΟΥ 2003
ΠΩΣ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ "ΕΘΝΙΚΟΠΟΙΗΣΑΝ" ΤΟΝ ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΙΣΛΑΜΙΣΜΟ!


«Κίσσινγκερ της Τουρκίας» τον αποκάλεσε μια (ελληνική) εφημερίδα, με τον ίδιο ανυπόκριτο θαυμασμό ενός ατόμου με αναπηρία που νομίζει ότι κάθε διαβάτης είναι ο Σπύρος Λούης (αλλά και την υστεροβουλία μιας ελίτ που θέλει να μεταδώσει στην κοινωνία το «φοβικό σύνδρομό» της). Κανονικά, και σύμφωνα με τη (βολική για το ίδιο) «θεωρία» του ελληνικού πολιτικού κατεστημένου, η άνοδος των Τούρκων «ισλαμιστών» θα σήμαινε μετασχηματισμό της Τουρκίας σε άκακο, ειρηνικό γείτονα, που μια παρεξήγηση έφερε στην Κύπρο και μια άλλη τον έκανε να μαζέψει, απέναντι από τη Μυτιλήνη, τον μεγαλύτερο αποβατικό στόλο στον κόσμο. ‘Ένα άλλο κεντρικό (και το πιο παράλογο) σημείο της «θεωρίας» αυτής είναι ότι το κόμμα της «μαντήλας» θεωρείται ότι πιο «ευρωπαϊκό» διαθέτει η γείτων.

Νάτος λοιπόν ο νέος Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, ο Αχμέτ Νταβούτογλου. Περιγράφει το «στάτους κβο» στο Αιγαίο ως μεγάλο βαρίδι της χώρας του και πιθανή εστία πολέμου, αφού το αρχιπέλαγος περιορίζει τη στρατηγική αξία του τουρκικού ελέγχου των Στενών, ων φυσική συνέχειά τους, με τη συνθήκη της Λωζάννης να περιορίζει, αναγνωρίζοντας την ελληνική κυριαρχία στα νησιά, «σε σημαντικό βαθμό» τον τουρκικό ζωτικό χώρο. Και που δεν πρόλαβε να ορκιστεί και πέταξε για την πρώτη του επίσκεψη στην κατεχόμενη από τον τουρκικό στρατό Κύπρο.

Στην Αθήνα, το ΥΠΕΞ κρύβει την συνήθη αμηχανία του έναντι της Τουρκίας, ή μάλλον της ελληνικής κοινής γνώμης, πίσω από «διαρροές» του τύπου «να δούμε πρώτα την πολιτική του». Αλλά η πολιτική της Τουρκίας και των κομμάτων της δεν ασκείται εν κενώ, ασκείται ανάλογα με το τι βρίσκει η ‘Αγκυρα μπροστά της κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που, θεωρητικά τουλάχιστο, οι γειτονικές προς αυτήν χώρες διατηρούν, τουλάχιστον στα χαρτιά, Υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας. Στις αρχές της δεκαετίας οι Ισλαμιστές έπαιζαν δυνατά το ευρωπαϊκό χαρτί απέναντι στους κεμαλιστές και ο κ. Γκιούλ δήλωνε ότι δεν θα θυσιαστεί το τουρκικό εθνικό συμφέρον για μερικές δεκάδες χιλιάδες Τουρκοκύπριους. Νόμιζε, τότε, ότι η ευρωπαϊκή προοπτική θα συναντούσε ίσως σοβαρά εμπόδια στην Κύπρο και το Αιγαίο. Μετά από μία δεκαετία και πλέον φανατικής υποστήριξης της τουρκικής υποψηφιότητας από την Αθήνα και διαπραγμάτευσης εξωφρενικών σχεδίων για το κυπριακό, πολύ φυσιολογικά οι Ισλαμιστές νοιώθουν ότι δεν έχουν λόγο να αντιταχθούν στον τουρκικό εθνικισμό. Μπορούν, αντίθετα, να διεκδικήσουν ελεύθερα το πεδίο του, αποδεικνύοντας ότι η δική τους, τουρκο-ισλαμική σύνθεση, εξυπηρετεί το τουρκικό εθνικό συμφέρον καλύτερα από την ακαμψία της στρατο-γραφειοκρατίας. Δεν ξέρω αν πρέπει να είμαστε περήφανοι γι’ αυτό, αλλά η δικιά μας διπλωματία μοιάζει να συνέβαλε στην «εθνικοποίηση» του τουρκικού ισλαμισμού! «Η Ελλάδα δεν είναι στα ραντάρ μας», μου απάντησε την άνοιξη του 2007, ένας από τους εγκυρότερους σχολιαστές της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής όταν τον ρώτησα, σε σεμινάριο της «Ραντικάλ» στην Κωνσταντινούπολη, πως βλέπει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Δεν προσπάθησε καν να κρύψει την υποτίμηση, αν όχι η περιφρόνησή του προς την Ελλάδα.

Σε άρθρο στο “Insight Turkey” (Νο 1, 2008), ο κ. Νταβούτογλου αυτό ακριβώς το επιχείρημα αναπτύσσει. Πως δηλαδή επί των ημερών του Ερντογάν εξυπηρετείται πολύ καλύτερα το τουρκικό εθνικό συμφέρον. (Μόνο ένα αρνητικό βρίσκει σε όλη τη διεθνή παρουσία της Τουρκίας, τα οκτώ κεφάλαια ενταξιακής διαπραγμάτευσης που μπλόκαρε ο Παπαδόπουλος). Ο κατά την ελληνική «θεωρία» (κάθε φορά που οι ‘Ελληνες θέλουν να κάνουν το χατήρι της Αμερικής παράγουν και μια σχετική «θεωρία») «ευρωπαϊστής» Νταβούτογλου περιγράφει γλαφυρά την «ειδική θέση» της Τουρκίας, που δεν είναι «συνηθισμένη χώρα», δεν είναι καν «γέφυρα», αλλά «κεντρική» χώρα με παγκόσμιο ρόλο. «Με όρους σφαίρας επιρροής, η Τουρκία είναι μεσανατολική, βαλκανική, καυκασιανή, κεντροασιατική, κασπιανή, μεσογειακή, χώρα του Κόλπου και της Μαύρης Θάλασσας». Είναι ενδιαφέρον ότι δεν λέει ότι η Τουρκία είναι «ευρωπαϊκή χώρα». Ξέρει κι αυτός, ότι, από πολλές απόψεις, δεν είναι, «αλλοιώς θα το ξέραμε», όπως είπε ο Σαρκοζί.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία δεν θέλει να συμμετέχει στην ΕΕ και να επηρεάζει τις αποφάσεις της. Πόσο μάλλον που, συμμετέχοντας, θα εξουδετέρωνε το μεγαλύτερο στρατηγικό ατού της Ελλάδας, χώρας που ελέγχει δυστυχώς ακόμα τη φυσική συνέχεια των Στενών, τα νησιά του Αιγαίου. Αλλά θέλει να συμμετέχει με τους δικούς της όρους, όχι με τους όρους που φαντάζεται η Αθήνα ότι θα της επιβάλει αυτόματα, και χωρίς η ίδια να κάνει τίποτα, η ΕΕ. Μια υποψήφια «αυτοκρατορία» δεν κάθεται στην πόρτα, όπως οι Βαλκάνιοι φτωχοδιάβολοι. Απαιτεί, σε συνθήκες απίστευτης ευρωπαϊκής παρακμής, να ξαναχτίσουν την πύλη για να χωρέσει το μεγαλείο της…

Υπάρχει κάτι γνήσιο στην καυχησιά του Νταβούτογλου, αφού όντως ο Ερντογάν κατάφερε να καταστήσει τα μεγάλα προβλήματα ατού της Τουρκίας, υπάρχει όμως και κάτι πλαστό, αντανάκλαση της ανασφάλειας μιας επαρχιακής ελίτ. Γιατί όλες τις δάφνες που επιδαψιλεύει στον εαυτό του και στο κόμμα του, τις έχουν εξίσου αποδώσει στον εαυτό τους ο Οζάλ κι ο Τζεμ. Εμείς ανακαλύπτουμε κάθε φορά την πυρίτιδα γιατί, αν είχαμε μνήμη, μπορεί νάχαμε και κρίση, κι αν είχαμε κρίση θάπρεπε να ενεργήσουμε ανάλογα, οι πολιτικοί μας δηλαδή να έλθουν σε δυσάρεστους καυγάδες, όταν το επιβάλει εθνικό συμφέρον, με τους «πλούσιους και ισχυρούς», στην εύνοια των οποίων συχνότατα στηρίζονται για να μας «κυβερνήσουν».

Στο άρθρο του, ορθώς ο Νταβούτογλου υπογραμμίζει ότι η ‘Αγκυρα έχει καταστεί περίπου διπλωματική υπερδύναμη, με την υπερκινητικότητά της σε όλα τα μέτωπα. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πετύχει στους υπερφιλόδοξους στόχους της και κυρίως στην κεντρική της επιδίωξη, να συντρίψει την κουρδική ανταρσία, απομονώνοντας με την εξωτερική της πολιτική το ΡΚΚ από όλα τα εξωτερικά του στηρίγματα. Μας μαθαίνει όμως τι μπορεί να κάνει ένα κράτος με αυτονομία (σύγκρουση με ΗΠΑ για Ιράκ), συνδυασμό διπλωματίας και στρατιωτικής ισχύος (εκστρατεία στο ιρακινό Κουρδιστάν), ικανότητα ανάλυσης και προσαρμογής σε μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον, αντίληψη της σημασίας του διεθνούς νομικού καθεστώτος. Κανένα από αυτά τα στοιχεία δεν διακρίνει την ελληνική πολιτική, με αποτέλεσμα, σε βάθος χρόνου, στρατηγική μείωση του διεθνούς πολιτικο-στρατηγικού βάρους της Αθήνας.

Αν υπάρχει μια πιο «ιδεολογική» προτίμηση είναι η μετατόπιση του άξονα της τουρκικής πολιτικής προς τη Μέση Ανατολή και κάποια «αποστασιοποίηση» από τη στενή συμμαχία με το Ισραήλ. Και αυτή η ιδεολογική πινελιά στηρίζεται όμως στην αφομοίωση πραγματικού δεδομένου: τις βαρύτατες ήττες των ΗΠΑ σε Ιράκ και Αφγανιστάν, του Ισραήλ σε Λίβανο και Γάζα. Αυτό επιτρέπει στην ‘Αγκυρα να εμφανίζεται αναντικατάστατος συνομιλητής όλων όσων δεν μπορούν να μιλήσουν μεταξύ τους, διεκδικώντας την εκπροσώπηση του αραβομουσουλμανικού κόσμου. Προσέχοντας να μην ερεθίζει την Ρωσία, «πουλώντας» και στην Ευρώπη τον στρατηγικό της ρόλο στη Μέση Ανατολή.

Τι κάνει η Αθήνα; Ως συνήθως ασθμαίνει για να προλάβει το τελευταίο βαγόνι του τελευταίου τρένου, αντί να επιβιβασθεί στο πρώτο που έρχεται. Οι διεθνείς τάσεις διαμορφώνονται στην Ουάσιγκτον, έρχονται, καθυστερημένες και παραμορφωμένες στην Ευρώπη και μετά προσγειώνονται εδώ. Γι’ αυτό και στην οικονομία, κάνουμε τις μεγαλύτερες ιδιωτικοποιήσεις, όταν στρέφονται στο κράτος οι πιο πατενταρισμένοι νεοφιλελεύθεροι. Στην εξωτερική πολιτική, η νέα ανομολόγητη «μόδα» στους πιο ετερόκλιτους κύκλους Αθήνας και Λευκωσίας, είναι μια ελληνική εκδοχή του νεοσυντηρητισμού, που εγκατέλειψαν οι ΗΠΑ, μέσω μιας στρατηγικής συμμαχίας με το Ισραήλ, λες και μπορεί πότε κάποιος που καλά καλά δεν παίζει τάβλί να συνεταιρισθεί με τον Κασπάρωφ. Στο μεταξύ, εγκαταλείφθηκε προ πολλού κατά εγκληματικό τρόπο η τεράστια πολιτική παρακαταθήκη της αραβικής πολιτικής της Αθήνας, ενώ τρεκλίζει και η πιο σημαντική, σπουδαία ελληνική πρωτοβουλία των τελευταίων χρόνων, η προσέγγιση με τη Ρωσία. Στο αποκορύφωμα του παραλογισμού, ‘Ελληνες αξιωματικοί συμμετέχουν σε άσκηση του ΝΑΤΟ στη Γεωργία, που, πολύ αναμενόμενα, η Μόσχα χαρακτήρισε ΅προβοκάτσια΅ σε διάβημά της προς την Αθήνα.

O ΠΟΥΤΙΝ ΞΕΜΠΛΟΚΑΡΕΙ ΤΟΝ SOUTH STREAM

ΜΕΣΑ ΜΑΙΟΥ ΟΙ ΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ SOUTHSTREAM
Πως οι ΗΠΑ υπονομεύουν, με τα ερείσματά τους σε Αθήνα-Σόφια, τον αγωγό SouthStream

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
konstantakopoulos.blogspot.com


Στα μέσα Μαίου θα υπογραφεί η συμφωνία για τον αγωγό φυσικού αερίου Southstream μεταξύ της ρωσικής ΓΚΑΖΠΡΟΜ και της ελληνικής ΔΕΣΦΑ. Την απόφασή τους αυτή οριστικοποίησαν οι Πρωθυπουργοί Καραμανλής και Πούτιν κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν στις αρχές της εβδομάδας με πρωτοβουλία του δεύτερου. Περίπου ή και ταυτόχρονα θα υπογραφεί και η αντίστοιχη ρωσοβουλγαρική συμφωνία, μετά την επιτυχή τελική κατάληξη των (αρχικά πολύ δύσκολων και έντονων) συνομιλιών του Πρωθυπουργού Βούγαρου Πρωθυπουργού Στάνισεφ στη Μόσχα, κατάληξη που έκανε δυνατή η αποδοχή πολλών από τις απαιτήσεις της Σόφιας. (Δυστυχέστατα, ένα από τα ρωσοβουλγαρικά σχέδια αφορά την κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα στο Μπέλενε. Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί με χαρακτηριστική απάθεια την «περικύκλωση» της χώρας από επικίνδυνες, οικολογικά και εθνικά, πυρηνικές εγκαταστάσεις, χωρίς καμία πολιτική για το ζήτημα).

Η συνεννόηση Καραμανλή-Πούτιν και Στάνισεφ-Πούτιν ήρθε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που είχαν προ στιγμήν δημιουργηθεί, ότι ο αγωγός μισο-«εγκαταλείπεται», κατόπιν των ασφυκτικών αμερικανικών πιέσεων, πιέσεων που βρίσκουν ευήκοον ους σε σημαντικά τμήματα του ελληνικού και βουλγαρικού κυβερνητικού μηχανισμού και πολιτικού κατεστημένου. Αν και βεβαίως απομένει ακόμη μεγάλο διάστημα μέχρι να ρεύσει το αέριο και ασφαλώς δεν πρέπει να αναμένεται ότι η Ουάσιγκτον θα καθήσει ακριβώς με «σταυρωμένα τα χέρια», περιμένοντας απαθής την ολοκλήρωση ενός σχεδίου προς το οποίο ουδέποτε έκρυψε την εχθρότητά της.

Ο αγωγός Southstream θα μεταφέρει κάθε χρόνο 30 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αέριο υποθαλασσίως από τη Ρωσία στη Βουλγαρία. Εκείθεν, 20 δις θα διοχετεύονται μέσω Σερβίας, Σλοβενίας και Ουγγαρίας προς Αυστρία και 10 νοτίως προς Ελλάδα- Ιταλία. Η ΓΚΑΖΠΡΟΜ υπολογίζει ότι το δυναμικό του αγωγού μπορεί να φθάσει τα 45-46 δις κυβ. μέτρα, αν εξασφαλίσει αντίστοιχες ποσότητες από το Αζερμπαϊτζάν και την Κεντρική Ασία. Η συμφωνία που θα υπογραφεί στα μέσα Μαίου θα προβλέπει τη σύσταση μεικτής εταιρείας που θα πραγματοποιήσει την τεχνικοοικονομική μελέτη για τον αγωγό μέχρι το τέλος του 2010. Ο αγωγός είναι μεγάλης στρατηγικής σημασίας για τον ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό Ελλάδας και Ευρώπης και για τα ρωσικά συμφέροντα, γιατί απεξαρτά τις εξαγωγές αερίου από Ουκρανία και την Τουρκία, τις δύο άλλες «πύλες» του ρωσικού αερίου προς Νότια και Κεντρική Ευρώπη. Η Ουκρανία είναι βυθισμένη σε μια όλο και πιο εκρηκτική εσωτερική κρίση, αδήλου καταλήξεως, στο μέτρο μάλιστα που η Ουάσιγκτον τη θέλει «σφήνα» μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας, στα πλαίσια της κατά Ράμσφελντ «Νέας Ευρώπης». ‘Οσο για την Τουρκία, είναι απλά παράλογο να εξάγεται το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω μιας … ασιατικής χώρας! Πολύ περισσότερο ισχύει αυτό για την Ελλάδα που, εν αναμονή καλύτερων … ουρανών πάνω από το Αγαθονήσι και την Κύπρο, εξοπλίζεται σαν αστακός για να την αντιμετωπίσει!

Την πολιτική διαφοροποίησης των αγωγών και παράκαμψης των αμερικανικών «νεοπροτεκτοράτων» της Νέας Ευρώπης υποστηρίζει παρασκηνιακά η Γερμανία, που αποφάσισε την κατασκευή (υποθαλάσσιου) Νορντστρημ, για να εισάγει απευθείας το αέριό της. Δεν την υποστηρίζει όμως η Ευρωπαϊκή Κομισιόν, ο ενεργειακός σχεδιασμός της οποίας υπαγορεύεται καθαρά από την Ουάσιγκτον και της οποίας προίσταται ο κ. Μπαρόζο, αρχιτέκτων στις Αζόρες της ευρωπαϊκής πρόσδεσης στο αμερικανικό άρμα.

Ενθαρρυντικές είναι και οι ενδείξεις για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, που αναμένεται να αρχίσει στο άμεσο μέλλον, ενώ δεν προχωρά αντίθετα πολύ ικανοποιητικά η υπόθεση της παραγγελίας θωρακισμένων, που έχει τώρα εμπλακεί σε διαφωνίες ως προς το ποιό μέρος τους θα κατασκευάζεται και από ποιόν στην Ελλάδα.

Το «ξεμπλοκάρισμα» ιδίως με την Βουλγαρία, αλλά και το τηλέφωνο Πούτιν στον Καραμανλή αντανακλά, υποστηρίζουν καλά πληροφορημένες πηγές, την αύξουσα συνειδητοποίηση από τη Μόσχα των ποικίλων δυνάμεων που έχουν κινητοποιηθεί για να τορπιλίσουν το ελληνο-βουλγαρο-ρωσικό σχέδιο, αλλά και των ερεισμάτων που διαθέτουν οι αντίπαλοί του αγωγού στο πολιτικό σύστημα Ελλάδας και Βουλγαρίας. Η ρωσική διπλωματία έγινε έξαλλη όταν αντιλήφθηκε ότι η ενεργειακή σύνοδος της Σόφιας μετεξιλισσόταν σε αμερικανική φιέστα υπέρ του αγωγού Ναμπούκο, ενώ απόρησε με την παρουσία εκεί του ‘Ελληνα Πρωθυπουργού, ο οποίος αρχικά είχε αποφασίσει να πάει μόνο αν πήγαινε ο Πούτιν. Μεγάλες απορίες στο Κρεμλίνο έχουν προκαλέσει και τα αντιφατικά «σήματα» που δέχεται από διάφορους τομείς της ελληνικής κυβέρνησης, με άλλους να δείχνουν υποστηρικτές και άλλους αντίπαλους του … επίσημου ελληνορωσικού σχεδίου, δημιουργώντας ερωτήματα για το ποιος εν τέλει αποφασίζει στην Αθήνα, ενώ υφίσταται και ένας ορισμένος προβληματισμός για το αν και πώς θα επηρεάσει η ελληνική πολιτική αστάθεια τις διμερείς σχέσεις. Από την πλευρά του και ο κ. Καραμανλής αντιλαμβάνεται, λένε στελέχη της κυβέρνησης, ότι, αν από τη μια ήθελε να καθησυχάσει την Ουάσιγκτον, από την άλλη κινδυνεύει, παραιτούμενος της «ρωσικής» πολιτικής του, να χάσει ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα πολιτικά «χαρτιά» του στο εσωτερικό της χώρας.

Ρωσικές διπλωματικές πηγές υποστηρίζουν ότι η επιτυχής ενεργειακή συνεργασία μπορεί να αποτελέσει και τον καταλύτη ευρύτερης διμερούς οικονομικής συνεργασίας, ενώ υπογραμμίζουν την αύξηση των ελληνικών εξαγωγών κατά 50%, ιδίως σε αγροτικά προϊόντα, την τελευταία χρονιά. Ρωσικές εταιρείες ενδιαφέρονται να μπουν στον ελληνικό τομέα διύλισης και εμπορίας πετρελαίου, συναντούν όμως μεγάλες δυσκολίες, ενώ η Μόσχα έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη συμμετοχή ελληνικών κατασκευαστικών εταιρειών στα έργα των Χειμερινών Ολυμπιακών του Σότσι. Μια έξυπνη ελληνική διπλωματία, θα μπορούσε άλλωστε να εκμεταλλευθεί την κατά τα άλλα δυσάρεστη και αντιφατική κατάσταση που έχει προκαλέσει με την «αμφιθυμία» της, προκειμένου να επιτύχει επωφελείς για τη χώρα
συμφωνίες.

Κόσμος του Επενδυτή, 2.5.2009