ΠΑΡΑΞΕΝΕΣ ΣΥΜΜΑΧΙΕΣ: ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΝΕΤΑΝΙΑΧΟΥ ΚΑΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΙΡΑΝ

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου


Στη σύμπηξη μιας νέας “στρατηγικής συμμαχίας” Ελλάδας και Ισραήλ, που περιλαμβάνει το δικαίωμα υπέρπτησης της ελληνικής επικράτειας από την ισραηλινή πολεμική αεροπορία, κατέληξε η επίσκεψη του Βενιαμίν Νετανιάχου στην Ελλάδα την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με την εκτίμηση τόσο της εγκυρότερης ισραηλινής εφημερίδας, της Χάαρετζ όσο και Ελλήνων κυβερνητικών αξιωματούχων.

Η επίσκεψη του Ισραηλινού Πρωθυπουργού ήταν η πρώτη που έγινε ποτέ και ασφαλώς προσλαμβάνει ιστορική σημασία. Η επίσκεψη έγινε σε χρόνο-ρεκόρ σε ανταπόδοση επίσκεψης που πραγματοποίησε ο’Eλληνας Πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου, επίσης για πρώτη φορά στην ιστορία, στο κράτος του Ισραήλ, στα τέλη Ιουλίου.
Είχε προηγηθεί μία ημίωρη συνάντηση και συζήτηση των δύο ανδρών σε εστιατόριο της Μόσχας προ μηνών, όταν επεσκέπτεντο αμφότεροι τη ρωσική πρωτεύουσα.

Η επίσκεψη προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον δεδομένου ότι η Ελλάδα ήταν, παραδοσιακά, και ιδίως επί Ανδρέα Παπανδρέου, η ευρωπαϊκή χώρα που είχε τις καλύτερες σχέσεις με τους ‘Αραβες και τις λιγότερες έως ανύπαρκτες με το Ισραήλ. Αλλά και το πολιτικό στίγμα των δύο Πρωθυπουργών δεν θα μπορούσε να είναι πιο διαφορετικό: Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, με φιλειρηνικό προφίλ και γιος του σωτήρα του Αραφάτ ο κ. Γ. Παπανδρέου, ηγέτης της σκληρής και άκρας ισραηλινής δεξιάς, αρχιτέκτων της νεοσυντηρητικής πολιτικής στη Μέση Ανατολή και ενθουσιώδης οπαδός του πολέμου με το Ιράν, ο κ. Νετανιάχου.

Οι δύο πρωθυπουργοί συζήτησαν όλο το φάσμα των διμερών σχέσεων και το παλαιστινιακό. Είχε προγραμματισθεί να συναντηθούν μόνοι τους για δεκαπέντε λεπτά, τελικά όμως συναντήθηκαν χωρίς την παρουσία τρίτων για δύο ολόκληρες ώρες, χρόνος ρεκόρ στην παγκόσμια διπλωματική ιστορία, περιλαμβανομένων των συναντήσεων κορυφής ΗΠΑ-ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Περαιτέρω συζήτηση έγινε κατά τη διάρκεια μίνι κρουαζιέρας στον Πόρο με τη συμμετοχή του Υπουργού ‘Aμυνας Βαγγέλη Βενιζέλου, του αναπληρωτή του Πάνου Μπεγλίτη και του κ. Δρούτσα.

Η ελληνική κυβέρνηση κατέβαλε ιδιαίτερη προσπάθεια να καθησυχάσει τις αραβικές πρωτεύουσες και να πείσει ότι η προσέγγιση με το Ισραήλ δεν είναι εχθρική πράξη προς τους ‘Aραβες και την Τουρκία. Ο κ. Παπανδρέου επικοινώνησε πριν την επίσκεψη με τον επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής κ. Αμπάς και τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ, ενώ και ο κ. Δρούτσας τόνισε ότι ο προγραμματισμός για βελτίωση των ελληνοισραηλινών σχέσεων ανάγεται ήδη στο 1999, όταν ανέλαβε για πρώτη φορά Υπουργός Εξωτερικών ο κ. Παπανδρέου.

Kατ’ ιδίαν βέβαια, έλληνες κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ενίοτε το αντίθετο, εξηγώντας ότι η σύγκρουση Ισραήλ-Τουρκίας είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα. Υπογραμμίζουν επίσης ότι η Αθήνα πρέπει επιτέλους να αποενοχοποιηθεί εν σχέσει με τις σχέσεις της με το Ισραήλ.

Βεβαίως, ο διεθνής τύπος ερμηνεύει τον ελληνοισραηλινό έρωτα με τον τουρκοισραηλινό καυγά, ενώ ορισμένα συντηρητικά αραβικά έντυπα, όπως η Αλ Χαγιάτ, δεν κρύβουν μια ορισμένη δυσφορία με τα τεκταινόμενα και δεν παραλείπουν να συστήσουν στον αραβικό κόσμο, ως απάντηση την περαιτέρω σύσφιγξη των σχέσεών του με την Τουρκία.

Δεν έχουν γίνει πάντως γνωστές πολλές λεπτομέρειες της σχεδιαζόμενης στρατιωτικής συνεργασίας, που θα απασχολήσει επίσης τον κ. Βενιζέλο κατά την επίσκεψη που αποφασίστηκε να πραγματοποιήσει σύντομα στο Ισραήλ. Η ελληνοϊσραηλινή συνεργασία στον τομέα αυτό άρχισε εντατικά προ δύο ετών, επί κυβέρνησης Καραμανλή, τότε μάλιστα δημοσίευμα των Νιου Γιορκ Τάιμς προκάλεσε διεθνή πάταγο όταν υποστήριξε ότι η Ελλάδα διέθεσε τον εναέριο χώρο και την αεροπορία της για να ασκηθούν 100 ισραηλινά μαχητικά σε προσομοίωση επίθεσης κατά του Ιράν. Οι ασκήσεις αυτές είχαν όμως και το επιπλέον πλεονέκτημα για τους Ισραηλινούς να δοκιμάζουν τα ρωσικά αντιαεροπορικά που διαθέτει η Ελλάδα, όπως και το Ιράν! Η συνεργασία αυτή υπήρξε πολύτιμη για τους Ισραηλινούς, ουδόλως όμως τους εμπόδισε να εφοδιάσουν στη συνέχεια την Τουρκία με μη επανδρωμένα αναγνωριστικά Heron, που οι ‘Eλληνες στρατιωτικοί έπρεπε μετά να αντιμετωπίσουν πάνω από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου!

Ανώτεροι αξιωματικοί της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας δηλώνουν πάντως ευτυχείς για τις δυνατότητες που τους παρέχει η ελληνοισραηλινή συνεργασία, ελπίζοντας μάλιστα δια της συνεργασίας αυτής να λύσουν και το πρόβλημα 60 F-16, που πήρε η Ελλάδα, χωρίς σύστημα αυτοπροστασίας. Στο σημείο αυτό βεβαίως, ο δημοσιογράφος και ο σχολιαστής δεν μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη μιας χώρας, η οποία ξοδεύει το μισό της προϋπολογισμό και τσακίζει τις κοινωνικές της δαπάνες πότε για να αγοράσει αεροπλάνα που δεν μπορούν να αμυνθούν, πότε άρματα μάχης με ρωγμές και πότε υποβρύχια που γέρνουν. Και της οποίας η ανώτερη στρατιωτική ηγεσία, που έχει υπογράψει τα πρακτικά παραλαβής όλων αυτών των σιδερικών, αντί να ζητήσει εγκαίρως από αυτούς που τα πούλησαν να τα δώσουν κανονικά, ελπίζει τώρα να έρθει ένα τρίτο κράτος, με το αζημίωτο, ζητώντας και άλλα ανταλλάγματα, να διορθώσει τις συνήθως ιδιοτελείς πομπές των Ελλήνων πολιτικών και στρατιωτικών!

Σε ότι αφορά το παλαιστινιακό, ο κ. Νετανιάχου ξεκαθάρισε εκ νέου από την Αθήνα ότι δεν δέχεται κανενός είδους “προαπαιτούμενο” στην έναρξη συνομιλιών με τους Παλαιστινίους. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι διατεθειμένος να σταματήσει την ανέγερση εποικισμών στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, ούτε να αποδεχθεί ως βάση των συνομιλιών το ανακοινωθέν του Κουαρτέτου του περασμένου Μαρτίου, που κάνει λόγο για τα σύνορα του 1967 και δεν αναγνωρίζει την προσάρτηση της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. Επιστρέφοντας άλλωστε από την Αθήνα στο Ισραήλ, ο κ. Νετανιάχου επανέλαβε αυτές τις θέσεις στον αμερικανό απεσταλμένο κ. Μίτσελ, τερματίζοντας έτσι άδοξα τη νιοστή προσπάθεια αμερικανικής μεσολάβησης…Οι θέσεις αυτές πάντως έχουν εντείνει την διεθνή απομόνωση του Ισραήλ και τις εναντίον του επικρίσεις και από την παγκόσμια εβραϊκή διασπορά, συνήθως φιλελεύθερων αντιλήψεων, που δυσκολεύεται πολύ να δικαιολογήσει πρακτικές απαρτχάιντ ή επιθέσεις σε ακτιβιστές. Προχθεσινή δημοσκόπηση έδειξε περισσότερους από τους μισούς αμερικανούς πολίτες να πιστεύουν ότι ο Νετανιάχου δεν θέλει την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, εύρημα πολύ εντυπωσιακό με δεδομένη την υποστήριξη των ΗΠΑ προς το Ισραήλ. Βεβαίως, αυτές οι παρατηρήσεις δεν αφορούν ούτε την ηγεσία των εβραϊκών οργανώσεων, που είναι στο πλευρό του Νετανιάχου, ούτε την τεράστια επιρροή που εξακολουθούν να διαθέτουν στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα, αναγκάζοντας ακόμα και τους Προέδρους των ΗΠΑ σε συχνά ταπεινωτικές υποχωρήσεις, ιδίως σε χρονιές εκλογών, όπως αυτή που διανύουμε.

Μεγάλη έμφαση δόθηκε πάντως και στα ζητήματα οικονομικής, τεχνολογικής και τουριστικής συνεργασίας που είναι και τα πιο ενδιαφέροντα για την Ελλάδα και όπου η διμερής συνεργασία μπορεί να είναι εξαιρετικά επωφελής για την ελληνική πλευρά. Η Αθήνα ελπίζει να υποδεχθεί ήδη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, μήνα διακοπών για τους Ισραηλινούς, αρκετές χιλιάδες τουρίστες από το Ισραήλ, που προτιμούν να μην πάνε στην Τουρκία λόγω του βεβαρημένου πολιτικού κλίματος με την ‘Aγκυρα.

Σενάρια βομβαρδισμού μέσω Ελλάδας-Βουλγαρίας

¨Αριστα πληροφορημένες πηγές υποστηρίζουν ότι οι Ισραηλινοί επιδιώκουν να αποκτήσουν δικαιώματα υπέρπτησης του ελληνικού και βουλγαρικού εναέριου χώρου, σχεδιάζοντας να τα χρησιμοποιήσουν, αν χρειασθεί, στα πλαίσια της συνεχιζόμενης εδώ και χρόνια προετοιμασίας μιας επίθεσης κατά του Ιράν.

Οι πηγές μας έχουν αποδειχθεί στο παρελθόν εξαιρετικά αξιόπιστες, η φύση όμως του θέματος καθιστά εξαιρετικά δυσχερή την επιβεβαίωση των πληροφοριών από άλλες πληγές.

Για να επιτεθεί στο Ιράν, η ισραηλινή αεροπορία πρέπει να χρησιμοποιήσει έναν από τους εξής τέσσερις διαύλους:

- το Ιράκ, ο εναέριος χώρος του οποίου ελέγχεται από τις ΗΠΑ, που δεν θέλουν να θεωρηθούν συνυπεύθυνες της ισραηλινής επίθεσης

- τη Σαουδική Αραβία, η ηγεσία της οποίας δεν επιθυμεί να συνεργήσει σε μια τέτοια επίθεση

- την Τουρκία, η οποία, είναι προφανές σήμερα, δεν θα επιτρέψει τη διέλευση της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας

- τη Γεωργία του Σαακασβίλι, που τελεί υπό τον ασφυκτικό έλεγχο των Αμερικανών και Ισραηλινών συμβούλων του και των υπηρεσιών και, όπου, σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ήδη εγκατασταθεί επιχειρησιακές βάσεις στήριξης της ισραηλινής αεροπορίας, όπως έχουν σταλεί και στο Αζερμπαϊτζάν ομάδες συλλογής πληροφοριών. Με δεδομένη όμως την τουρκική στάση, ο μόνος δρόμος για να πάει η ισραηλινή πολεμική αεροπορία στη Γεωργία είναι μέσω Ελλάδας και Βουλγαρίας.

Να σημειώσουμε ότι πρόσφατα (λίγο μετά τον κ. Παπανδρέου) επεσκέφθη τη Σόφια στις 11 Αυγούστου ο Πρόεδρος του Ισραήλ Σιμόν Πέρες. Η επίσημη δικαιολογία της επίσκεψης, γεωργική και τουριστική συνεργασία, είναι αστεία.

Κυβερνητικοί παράγοντες διαψεύδουν αυτά τα σενάρια και υποστηρίζουν ότι θα ληφθούν όλα τα δέοντα μέτρα ώστε η στρατιωτική συνεργασία να μην οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις, αρνούνται όμως κατά τα άλλα να συζητήσουν λεπτομέρειες και να αποκλείσουν ενδεχόμενα.



Σενάρια πολέμου με το Ιράν και ένταση μεταξύ Ομπάμα-Ερντογάν

Το θέμα ενός πολέμου κατά του Ιράν παραμένει ανοιχτό εδώ και χρόνια και αναζωπυρώθηκε πρόσφατα με άρθρο του Ατλάντικ Μάνθλυ και δηλώσεις του επιφανούς νεοσυντηρητικού Τζων Μπόλτον. Είναι ένα τεράστιο ζήτημα παγκόσμιας σημασίας, στο οποίο, υπογραμμίζοιυν διπλωμάτες στην Ελλάδα, η Αθήνα δεν έχει δυνατότητα να αναμειχθεί με ασφάλεια. Την υπερβαίνει πάρα πολύ και, λένε, το καλύτερο που θάχε να κάνει θάταν να μείνει μακριά από μια φωτιά που, αν ανάψει, μπορεί να εξελιχθεί στην πιο επικίνδυνη πολεμική σύγκρουση μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, σε γενική σύρραξη Μουσουλμάνων και Δύσης με πιθανή χρήση και πυρηνικών όπλων. Πιο έξυπνη και πιο ρεαλιστική είναι, πιστεύουν, στο ζήτημα αυτό, η στάση του “επιτήδειου ουδέτερου”.

Απομένει να δούμε πως θα εξελιχθεί το Μεγάλο Παιχνίδι στο τετράγωνο Τεχεράνη-Τελ Αβίβ-Ουάσιγκτον-Αγκυρα και πως θα λειτουργήσει η ελληνική παρεμβολή. Την περασμένη Δευτέρα, η εφημερίδα Φαϊνάνσιαλ Τάιμς δημοσίευσε ένα πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ που μιλούσε για τελεσίγραφο των ΗΠΑ προς την Αγκυρα. Κατά την εφημερίδα ο Πρόεδρος Ομπάμα προειδοποίησε προσωπικά τον Ταγίπ Ερντογάν ότι, αν δεν επαναπροσανατολισθεί εν σχέσει με το Ισραήλ και το Ιράν, θα έχει δυσκολίες να του εγκρίνει το Κογκρέσσο την αγορά μη επανδρωμένων αναγνωριστικών αεροσκαφών, που χρειάζεται για την αντικουρδική του καμπάνια.

Ουάσιγκτον και Αγκυρα διέψευσαν το δημοσίευμα, γεγονός όμως είναι ότι η κατάσταση που έχει τώρα διαμορφωθεί μεταξύ των τριών ισχυρών δυνάμεων της Μέσης Ανατολής, Ιράν, Τουρκίας και Ισραήλ, αποκτά σταδιακά εκρηκτικό χαρακτήρα. Η τουρκική ηγεσία δεν πρόκειται να διευκολύνει μια ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν και για ιδεολογικούς λόγους και για λόγους εθνικού συμφέροντος.

Ο τουρκικός στρατός διατηρεί ακόμα περίπου άθικτο τον πυρήνα της συνεργασίας του με τον ισραηλινό, είναι όμως πολιτικά όλο και δυσκολότερη η συνύπαρξη μιας έντονης στρατιωτικής συνεργασίας και ο πολιτικός ρόλος που παίζει τώρα ο Ταγίπ Ερντογάν διερμηνεύοντας τα αισθήματα του συνόλου μουσουλμανικού κόσμου, αν όχι και της παγκόσμιας κοινής γνώμης, έναντι της πολιτικής του Ισραήλ, παίζοντας ένα ρόλο που μοιάζει με αυτόν που έπαιξε, στη δεκαετία του 1980, ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Konstantakopoulos.blogspot.com

Kόσμος του Επενδυτή, 21.8.2010