"Κόλαση" στο Αιγαίο μέχρι τον Δεκέμβρη

Για συμφωνία διαπραγμάτευσης-διαιτησίας με την Ελλάδα για το Αιγαίο μιλάει η 'Αγκυρα

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Σε εν εξελίξει διαδικασία διαπραγμάτευσης-διαιτησίας για το Αιγαίο αναφέρθηκε, προκαλώντας απορίες του πολιτικού κόσμου και διάψευση του ελληνικού ΥΠΕΞ, ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ Μουράτ Ουζούργκεργκιν. Αν η δήλωσή του αληθεύει, θα επρόκειτο για μείζονα ανατροπή της πάγιας, πολυετούς και διακηρυγμένης επίσημης πολιτικής της Αθήνας, υπό διαφορετικές κυβερνήσεις, για μη διαπραγμάτευση του καθεστώτος του Αιγαίου και μη αποδοχή διαιτησίας.

Αναφερόμενος στο Αιγαίο, ο κ. Ουζούγκεργκιν δήλωσε τα εξής: «Καθόμαστε με καλή πρόθεση και συζητάμε τα μεταξύ μας προβλήματα, τα δε στοιχεία πάνω στα οποία δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε συμφωνία τα πάμε σε τρίτες πλευρές». Στη δήλωση του Τούρκου αξιωματούχου δεν διευκρινίζεται ρητά ούτε στα πλαίσια ποίου φόρουμ ή σε ποιό επίπεδο γίνονται αυτές οι «συζητήσεις» για το Αιγαίο, ούτε ποιές είναι οι «τρίτες πλευρές». Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με πληροφορίες από αξιόπιστες διπλωματικές πηγές (βλ. άρθρο Δημ. Απόκη σε διπλανές στήλες) έχει συνομολογηθεί τριμερής (Ελλάδα, ΗΠΑ, Τουρκία), «άτυπος» μηχανισμός «αποφυγής εντάσεων» στο Αιγαίο. Οι «εντάσεις» όμως στο Αιγαίο είναι κυρίως προϊόν αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας και η «αποφυγή» τους παραπέμπει σε συζητήσεις για την κυριαρχία.

Ο εκπρόσωπος πάντως του ελληνικού ΥΠΕΞ, ερωτηθείς από τον «Κ.τ.Ε.», διέψευσε τον Τούρκο ομόλογό του, λέγοντας ότι δεν γίνεται διαπραγμάτευση και επιδιαιτησία και επιμένοντας ότι το μόνο ζήτημα είναι η υφαλοκρηπίδα και μόνη μέθοδος η Χάγη. Σε ερώτησή μας για το κατά πόσον τα Υπουργεία Εξωτερικών ή ‘Αμυνας έχουν συνομολογήσει λειτουργία κάποιου τριμερούς μηχανισμού αποφυγής εντάσεων είπε ότι δεν γνωρίζει οτιδήποτε τέτοιο. Από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης εκφράζεται απορία για τις τουρκικές δηλώσεις και έλλειψη ικανοποίησης από τις κυβερνητικές εξηγήσεις. Σημαντική σκλήρυνση της στάσης του στα ευρωτουρκικά εκδήλωσε και ο ΣΥΡΙΖΑ με ερώτηση του κ. Λαφαζάνη που ζητά να τεθεί ως απαίτηση συνέχισης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας η άρση των διεκδικήσεών της. ‘Αλλες διπλωματικές πηγές υποστηρίζουν πάντως ότι είναι αδύνατο η κυβέρνηση ή το ΥΠΕΞ να έχουν μπει σε τέτοιου είδους διαδικασία μυστικής διαπραγμάτευσης με την Τουρκία.

Αναθεώρηση Λωζάννης στο Αιγαίο, σχέδιο Ανάν για Κύπρο οι επιδιώξεις των ΗΠΑ

Πάντως τα ζητήματα Αιγαίου είναι (μαζί με το κυπριακό) πολύ ψηλά στην ατζέντα της αμερικανικής πολιτικής, όπως καταδεικνύουν επανειλημμένες δημόσιες αναφορές του αμερικανού Πρέσβη στην Αθήνα, αλλά και του αμερικανού Υφυπουργού Εξωτερικών στην Κέρκυρα, που κάλεσε σε σχετικό ελληνοτουρκικό διάλογο. Η επίλυση των ελληνοτουρκικών «διαφορών» και του κυπριακού συνιστά για Ουάσιγκτον και Λονδίνο πρωταρχική επιδίωξη για τη διευκόλυνση της ενταξιακής προοπτικής της Τουρκίας, που αξιολογείται τον Δεκέμβριο, αλλά και πάγιων στρατηγικών τους επιδιώξεων. Κι όταν λένε «λύση» εννούν «ξανακύταγμα» του καθεστώτος της Λωζάννης και παραλλαγή του σχεδίου Ανάν με άλλη ονομασία.

Οι πιέσεις βρίσκουν μια Αθήνα με έλλειψη στρατηγικής και διπλωματική ασάφεια απέναντι στην Τουρκία (αφού δεν ζητάει ρητά την άρση της πολεμικής απειλής και του μέσου της, όπως και των εδαφικών και λοιπών διεκδικήσεων, προ της προσφυγής στη Χάγη), αλλά και σύγχυση στον ίδιο τον πυρήνα της ελληνικής αμυντικής ποιλιτικής. Η τοποθέτηση Τούρκου πτεράρχου στη Λάρισα και οι συζητήσεις για διασύνδεση των ελληνικών και τουρκικών ραντάρ, τη στιγμή που δύο τεράστιοι στρατοί παρατάσσονται ο ένας απέναντι στον άλλο από τη Θράκη μέχρι την Κύπρο, εισάγει ένα επικίνδυνο στοιχείο παραφροσύνης στο κέντρο της ελληνικής άμυνας, σε μια άτεχνη προσπάθεια καταστροφής της «εικόνας του εχθρού» στις τάξεις των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, εικόνας που οφείλει να είναι στο κέντρο οποιασδήποτε αμυντικής διάταξης, αν θέλει να επιτελέσει την αποστολή της! Η ένταση στο Αιγαίο είναι προϊόν των «διαφορών», όχι το αντίθετο!

Το "θερμό επεισόδιο" ως άσκηση ψυχολογικού πολέμου

«Πλήρης ένταξη, πλήρης συμμόρφωση» είναι η διακηρυγμένη πολιτική της Αθήνας απέναντι στην Τουρκία, προς το παρόν όμως πίεση ασκείται μάλλον επί Ελλάδος και Κύπρου να «συμμορφωθούν» εκείνες στις τουρκικές διεκδικήσεις.

‘Εγκυροι διπλωματικοί και αμυντικοί αναλυτές προβλέπουν ότι θα γίνει «κόλαση» τους επόμενους μήνες στο Αιγαίο, προκειμένου να πιεσθεί η Αθήνα. «Κόλαση» όμως, διευκρινίζουν, δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση σοβαρό «θερμό επεισόδιο», γιατί ένα τέτοιο επεισόδιο θα κινδύνευε να ανατρέψει και όχι να διευκολύνει τόσο την τουρκική, όσο και την αμερικανική πολιτική, με πολύ δυσάρεστες συνέπειες για την ‘Αγκυρα και την Ουάσιγκτον (η μόνη περίπτωση να γίνει τέτοιο επεισόδιο θα ήταν αν ήταν σίγουροι για μη αντίδραση της Αθήνας). «Θέλουν να τρομάξουν, δεν θέλουν να ξυπνήσουν τους ‘Ελληνες». Η διασπορά, από κυβερνητικές/κρατικές πηγές, εκτιμήσεων περί επικείμενου θερμού επεισοδίου (ή και εξέγερσης στη Θράκη!), αφενός αντανακλά έναν τρίτης κατηγορίας ψυχολογικό πόλεμο κατά της Ελλάδας, που δεν έχει αξιόπιστους/ανεξάρτητους μηχανισμούς ανάλυσης της τουρκικής πολιτικής, αφετέρου χρησιμοποιείται συχνά από τις ελληνικές κυβερνήσεις για να δικαιολογήσουν την πολιτική τους, υπονομεύοντας όμως την αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση της χώρας.

"Κόσμος του Επενδυτή", 18.7.09