Από την Επανάσταση του Ρε στην Κύπρο των Μνημονίων

 

 

Λευκωσία, του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

 

Με ξαφνιάζει με αυτό που λέει, ανήμερα στα γενέθλιά του. Ακόμα περισσότερο με το πυρακτωμένο βλέμμα που μου ρίχνει, λες και φοβάται ότι η φράση του δεν χωράει το νόημά της, ότι μπορεί να μου διαφύγει ίσως η σημασία της επιθυμίας που διατυπώνει. «Θάθελα να ζω εκείνη την εποχή, θάθελα νάμουν οπαδός του Αλέξη», λέει και επαναλαμβάνει, τονίζοντας μια-μια τις λέξεις, ο «Γιατρός» Βάσος Λυσσαρίδης.  

 

Μα τι μπορεί να κάνει, διερωτώμαι, αξιοζήλευτη τη θέση των οπαδών και του ίδιου του Αλέξη «Ρε», ιπποκόμου που τέθηκε επικεφαλής μιας από τις πρώτες, μεγαλύτερες και βαθύτερες επαναστάσεις δουλοπάροικων στη μεσαιωνική Ευρώπη; Το «Χρονικό του Μαχαιρά» περιγράφει πως έσυραν σε κακοτράχαλο δρόμο τον Αλέξη Ρε («βασιληά») δεμένο από μια βοϊδάμαξα, τούβαλαν καυτές βελόνες, μύριζε ο αέρας γύρω-γύρω την τσίκνα του κορμιού που καιγόταν, τον έφτυναν και τον έβριζαν, ώσπου να τον οδηγήσουν, αγέρωχο και χαμογελαστό στην αγχόνη.

 

Ενσάρκωση της διαχρονικής συνείδησης του μαχόμενου Ελληνισμού, έθνους των εξεγερμένων κατά τον μαρξιστή ιστορικό Νίκο Σβορώνο, ο «Γιατρός» Βάσος Λυσσαρίδης πρωτοστατεί τώρα, μαζί με μια ομάδα νέων Κυπρίων, γύρω από την διαδικτυακή επιθεώρηση «Εμπροσθοφύλακας», στην προσπάθεια να ανασυρθεί από την εθνική λήθη η Επανάσταση του Ρε, που, έναν αιώνα πριν από τον Πόλεμο των Χωρικών στη Γερμανία και τρεις πριν από τη Γαλλική Επανάσταση, έσπασε στην Κύπρο την παντοδυναμία της ευρωπαϊκής μεσαιωνικής φεουδαρχίας,

 

Οι Κύπριοι χωρικοί, που η ζωή τους εκείνη την εποχή δεν διέφερε σε τίποτα από αυτή του ζώου, ξεσηκώθηκαν, ανέτρεψαν τη Φραγκοκρατία, μοίρασαν τη γη στους αγρότες, εγκαθιδρύοντας στο νησί ένα λαοκρατικό καθεστώς και ανακηρύσσοντας αρχηγό τους τον Αλέξη. Για τον «Γιατρό», ο Αλέξης είναι μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της παγκόσμιας ιστορίας. Δεν κρύβει τον θαυμασμό του για το πώς κατάφερε, στις συνθήκες της μεσαιωνικής Ευρώπης, να φτιάξει ένα τόσο προοδευτικό καθεστώς, που να διατηρηθεί έστω και μερικούς μήνες.

 

Η αντίδραση δεν άργησε να έρθει από όλη την Ευρώπη και την Αγία ‘Εδρα, πούστειλαν ισχυρές δυνάμεις ιπποτικών ταγμάτων να πνίξουν στο αίμα την εξέγερση στην Κύπρο, προτού αποτελέσει διεθνές παράδειγμα. (Διερωτώμαι μήπως δεν είναι τυχαία η προσπάθεια «αναβίωσης» σήμερα, που μοιάζει να ξαναμπαίνουμε στη φεουδαρχία με άλλη μορφή, των μεσαιωνικών ιππποτικών ταγμάτων). Δεν τους έφτασε αυτό, θέλησαν να σβήσουν και την ανάμνηση της εξέγερσης. Θατόχαν πετύχει αν δεν τη διέσωζε άθελά του ο Μαχαιράς, εκπρόσωπος της ελληνόφωνης ολιγαρχίας του νησιού (τείχες Γιάννη, τείχα πάντα) στην προσπάθειά του να καταπολεμήσει τις ιδέες των εξεγερμένων δουλοπάροικων και να συκοφαντήσει τον αγώνα τους.

 

‘Ισως, ο Γιατρός ζηλεύει τον Ρε για αυτό που ο ίδιος λέει στον τελευταίο στοίχο του ποιήματος που αφιέρωσε στον θάνατό του:

 

                              «Από δω και μπρος

                             Ρε θάναι ο λαός σκλαβωμένος

                             ή λεύτερος

                             Σιωπή

                             Περνάει ο Ρε λαός»

 

‘Ισως πάλι, θεωρεί ότι ακόμα κι ο θάνατος από τον εχθρό είναι προτιμότερος από την ατμόσφαιρα της προδοσίας και της εθελοδουλείας, της παραίτησης και της αυτοκτονίας. Μήπως είναι καλύτερα να περιστοιχίζεσαι από εχθρούς, παρά κοριούς, ποντίκια και κατσαρίδες; 

 

Γεγονός είναι ότι, Ποίηση και Ιστορία μοιάζουν, προς το παρόν, μοναδικά καταφύγια εν μέσω ενός εθνικού ζόφου, όταν η Πολιτική στέκεται (ακόμα;) ανήμπορη ή απρόθυμη να διατυπώσει το πρόταγμα των καιρών και οι περισσότεροι επιλέγουν την αυταπάτη κάπως εύκολων λύσεων, αρνούμενοι να εγκαταλείψουν την Αλεξάνδρεια που χάθηκε.

 

Το κυπριακό πολιτικό προσωπικό, όσο δεν έχει μπει στην υπηρεσία του «κατακτητή», του νέου αποικοκράτη της «Χρηματοκρατίας», όπως την αποκαλεί ο Λυσσαρίδης, εξακολουθεί να βρίσκεται σε συνθήκες σοκ, αμηχανίας, σύγχυσης γύρω από το τι πραγματικά συμβαίνει στο νησί και πως μπορεί να αντιμετωπισθεί.

 

Μετά την οικονομική καταστροφή της 17^ης Μαρτίου, τώρα ακολουθεί και η εθνική. Στις 29 Μαίου, επέτειο της ‘Αλωσης της Πόλης, θα πραγματοποιηθεί η πρώτη συνάντηση Αναστασιάδη-‘Ερογλου, για να μπουν οι βάσεις της νέας προσπάθειας «λύσης του κυπριακού». Σκοπός της διαδικασίας είναι να μπει η Κυπριακή Δημοκρατία, ήδη υπό τον έλεγχο της Τρόικας των Πιστωτών και υπό τον έλεγχο της Τρόικας των Δικαστών που προέβλεπε το σχέδιο Ανάν.

 

Το αναφέρουμε γιατί είναι πολλές οι «συμπτώσεις» για να θεωρηθούν τέτοιες. Μήπως δεν ήταν στις 21 Απριλίου του 2004 που είχε αρχικά προσδιορισθεί το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν; Η δικτατορία όμως της 21.4.67 έγινε για να «λυθεί» το κυπριακό, να καταλυθεί δηλαδή η Κυπριακή Δημοκρατία, αυτό ακριβώς που επεδίωκε το σχέδιο Ανάν.

 

Οι «συμπτώσεις» αποκαλύπτουν πιθανότατα ύπαρξη σχεδίου χειραγώγησης της εθνικής συνείδησης, γιατί, όπως και οι αναφορές στο 1974 του Παπανδρέου από το Καστελόριζο και του Αναστασιάδη μετά το κούρεμα, συγκλίνουν στην υπενθύμιση και ενστάλλαξη στο εθνικό ασυνείδητο ιστορικών ιστορικών τραυμάτων και ηττών. Προορίζονται να τροφοδοτήσουν το ψυχολογικό υπόστρωμα του φόβου, για να μην υπάρξει εξέγερση του ελληνικού λαού, σε Κύπρο ή Ελλάδα, εναντίον μιας πορείας υποδούλωσης και καταστροφής. Ταυτόχρονα, η σημειολογία που χρησιμοποιούν και η σημασία που αποδίδουν στα σύμβολα, είναι ενδεικτικές ίσως της αληθινής φύσης των δυνάμεων που έχουν σχεδιάσει τον πόλεμο κατά του ελληνικού λαού και των δύο κρατών του, συναντώντας, προς το παρόν, μάλλον περιορισμένες αντιστάσεις.

 

Ακόμα και οι πιο ριζοσπαστικές, «αντιμνημονιακές» δυνάμεις στην Κύπρο, απολύτως απροετοίμαστες, όπως απεδείχθη, για αυτό που συνέβη, δυσκολεύονται ακόμα να συνειδητοποιήσουν τι ακριβώς έχει συμβεί, ότι δηλαδή έχει ήδη σχεδόν καταλυθεί η κυριαρχία της Δημοκρατίας δια της ανάληψης υποχρέωσης εξυπηρέτησης μη βιωσίμου χρέους και των νομικών κειμένων που τη συνοδεύουν, Μνημονίων και Δανειακών. Δεν μπορούν να αποδεχθούν πλήρως ότι ο χρηματοπιστωτικός τομέας της κυπριακής οικονομίας έχει χαθεί και δεν πρέπει να διατεθεί κανείς πόρος, ούτε να φορτωθεί το κράτος κανένα νέο φορτίο για τον σώσουν.  Ούτε ότι βρίσκονται ενώπιον πολέμου εναντίον του κράτους. Βαυκαλίζονται π.χ. ότι θα ξεφύγουν αργότερα από τα Μνημόνια, αλλά τα Μνημόνια φτιάχτηκαν για να κάνουν όλο και πιο δύσκολο να ξεφεύγεις, εισάγουν νέο καθεστώς και δημιουργούν τις προϋποθέσεις διαιώνισής του, δεν είναι προσωρινά.

 

Πολύ περισσότερο δυσκολεύονται να επεξεργασθούν στρατηγική και τα αντίστοιχα πολιτικά συνθήματα, που να ανταποκρίνονται στον ολοκληρωτικό χαρακτήρα και την ταχύτητα του πολέμου που εξαπολύθηκε κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας.

 

Μόνο όντας κανείς διατεθειμένος να φτάσει σε στάση πληρωμών και χρεωκοπία, και για τις τράπεζες και για το κράτος του ακόμα, σε ότι αφορά τουλάχιστο τις υποχρεώσεις προς τους διεθνείς Πιστωτές, μόνο αν είναι διατεθειμένος να μπει σε σύγκρουση με τις ισχυρές διεθνείς δυνάμεις που επιτίθενται, μπορεί να σώσει το κράτος του ή να ελπίσει σε κάποιο αξιοπρεπή συμβιβασμό.  

 

Βεβαίως αυτός είναι επικίνδυνος και οδυνηρός δρόμος, αλλά ο θάνατος της κοινωνίας και του κράτους πρέπει να θεωρείται δεδομένος σε συνθήκες Μνημονίου. Είναι ακόμα πιο επικίνδυνος αν επί μακρόν δεν έχεις πάρει καν χαμπάρι τι συμβαίνει, δεν έχεις προετοιμαστεί ο ίδιος και δεν έχεις προετοιμάσει τον λαό σου, δεν έχεις οργανώσει τις διεθνείς συμμαχίες σου, δεν έχεις υπερασπιστεί τη χώρα σου και την υπόθεσή της διεθνώς. Υπό την έννοια αυτή, τα συμβάντα στην Κύπρο τους δύο τελευταίους μήνες συνιστούν σοβαρή προειδοποίηση, που πρέπει να μελετηθεί και να παρθεί πολύ σοβαρά υπόψιν από τον ΣΥΡΙΖΑ ή οποιονδήποτε άλλο θέλει να διακόψει το ελληνικό μνημονιακό πρόγραμμα.

 

Η προσπάθεια της ηγεσίας του ΑΚΕΛ και άλλων δυνάμεων να αποφύγουν αυτό το πρόβλημα θέτοντας ζήτημα νομίσματος είναι μια επικίνδυνη υπεκφυγή. Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα η Κύπρος δεν είναι η συναλλαγματική ισοτιμία του νομίσματός της. ‘Οσο για την αποκατάσταση της νομισματικής κυριαρχίας, αυτή έχει να κάνει με το μη βιώσιμο χρέος μάλλον παρά το νόμισμα.

 

Συμμετέχοντας στην ευρωζώνη και την ΕΕ, η Λευκωσία διαθέτει νομικά, θεσμικά, πολιτικά όπλα που δεν έχει χρησιμοποιήσει. Δεν έχει λόγο να τα απεμπολήσει με δική της πρωτοβουλία, αν δεν λάβει τουλάχιστο μια συμφωνία χρηματοδότησης που να επιτρέπει τη βιωσιμότητα του κυπριακού κράτους. Αλλά το κυπριακό ζήτημα εμπεριέχει πολλές και περίπλοκες πτυχές και θα χρειαστεί να επανέλθουμε.

 

Επίκαιρα, 17.5.2013 

 

Konstantakopoulos.blogspot.com