'Ενα οδοιπορικό στη Μικρασία του Ηράκλειτου και της Αφροδίτης

 

 

 

Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΤΗΣ ΙΩΝΙΑΣ

 

Άνοιξαν το δρόμο στους Έλληνες να «απαλλαγούν» από τους θεούς και να κατακτήσουν τη φύση

 

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

 

Δυόμισυ χιλιάδες χρόνια πριν από τον Φρόιντ, ο «Έρως και Αντέρως», γλυπτή σύνθεση δύο σωμάτων αξεδιάλυτα δεμένων στην αντίθεσή τους, ξεχωρίζει για τη διεισδυτικότητα και την πρωτοτυπία του στο Μουσείο της Εφέσου. Μια «ψυχαναλυτική» οξυδέρκεια που προσεγγίζει και ο δημιουργός της Μελπομένης, μούσας του θεάτρου, που κρατάει στο χέρι το προσωπείο της, στο Μουσείο της Αφροδισιάδας, στο σύνορο περίπου Λυδίας, Καρίας και Φρυγίας.

 

Το λάξεμα της αντίθεσης, στο φόντο μιας άλλης, ανάμεσα στο άψυχο υλικό του γλύπτη και τη ζωντάνια της σύγκρουσης, ταιριάζει όσο πουθενά αλλού εδώ, στην Έφεσο, πατρίδα του Ηράκλειτου, ιδρυτή της διαλεκτικής, επιστήμης των αντιθέσεων. Η Έφεσος ήταν στο κέντρο του Πανιωνίου, του ιωνικού δωδεκάπολου του Ηροδότου, που περιελάμβανε δέκα ιωνικές πόλεις, τη Σάμο και τη Χίο. Εδώ γεννήθηκε η Επιστήμη, η Φυσική Φιλοσοφία και η Διαλεκτική, μπήκαν οι βάσεις της Λογικής, των Μαθηματικών και της Μουσικής, μελέτησαν και δίδαξαν ο Θαλής ο Μιλήσιος, ο Αναξαγόρας, ο Αναξιμένης, ο Αναξίμανδρος, ο Πυθαγόρας, εδώ γεννήθηκε η έννοια του (κοινωνικού) ατόμου. Από την Ιωνία προήλθε ο Ηρόδοτος, στη Χίο βρίσκουμε τις πρώτες μορφές δημοκρατίας και στην πολιτική φιλοσοφία των Ιώνων τα πρώτα σκιρτήματα της δημοκρατικής σκέψης. Η τέχνη τους, και ιδίως η αρχιτεκτονική τους, μεταβαίνει, από τον εντυπωσιακό όγκο και το μέγεθος της Ανατολής, στην κομψότητα της σαμαρωτής στέγης, που μοιάζει να συμβολίζει την ισηγορία στην ανατέλλουσα κοινωνία των πολιτών.

 

Καθώς φεύγει η μέρα, μόνος στο άβατο του ναού του Απόλλωνα, στα Δίδυμα, ένα από τα «επτά θαύματα», ακολουθώ τη νοητή τροχιά των δύο κιόνων που τείνουν στο άπειρο. Αναρωτιέμαι πού βρήκαν οι Φυσικοί Φιλόσοφοι της Ιωνίας τη διανοητική και ηθική δύναμη να προκαλέσουν τη μεγαλύτερη ίσως επανάσταση στην πνευματική ιστορία του ανθρώπου, συγκρίσιμη με το σήκωμα του πιθήκου στα δύο του πόδια.

 

Παγκόσμιο κέντρο

 

Βοήθησε ίσως το φυσικό περιβάλλον, με τις διαρκείς εναλλαγές του τοπίου και του καιρού και την ηπιότητά του. Ακόμα μεγαλύτερο ρόλο έπαιξε η εμφάνιση της πόλης-κράτους, των πρώτων αυτόνομων θεσμών της, η μεγαλύτερη ανεξαρτησία, η ελευθερία και ο δυναμισμός των εποίκων, που άφησαν τις μητέρες-πατρίδες, κληρονομώντας τον πολιτισμό τους, όχι όμως και τα δεσμά τους. Και ασφαλώς το εμπόριο, που κέντρο του παγκόσμιο υπήρξε η Ιωνία. Οι σοφοί της έμαθαν πολλά από τα μυστικά των ανατολικών ιερατείων, επεξεργάστηκαν τη γνώση που απέκτησαν και την επεξέτειναν, για να τη διατυπώσουν πρώτη φορά στην επιστημονική γλώσσα, που και σήμερα χρησιμοποιούμε, και να την κάνουν τελικά δημόσιο κτήμα.

 

Μέχρι τότε, η Φύση ήταν μια ανεξιχνίαστη, απειλητική πραγματικότητα. Οι Ίωνες Φυσικοί Φιλόσοφοι έδιωξαν από αυτή τους Θεούς, την υπέβαλαν στην επιστημονική μελέτη και άνοιξαν το δρόμο στον Άνθρωπο να κυριαρχήσει απάνω της. Έναν αιώνα αργότερα, η νέα αυτοπεποίθηση του Έλληνα γέννησε τον πολίτη. Από τους πιο υποψιασμένους πρωτεργάτες αυτής της επανάστασης, όπως ο Ηράκλειτος, δεν διέφυγε η ηθική σημασία του επιστημονικού τους εγχειρήματος, τελικός σκοπός του οποίου, κατά τον Ίωνα φιλόσοφο, δεν μπορεί να είναι άλλος από το δελφικό «ΓΝΩΘΙΣΑΥΤΟΝ».

 

Διώχνοντας τους Θεούς από τη Φύση και ανακαλύπτοντας το (κοινωνικό) άτομο, οι Ίωνες (όπως και οι Θρακιώτες λίγο αργότερα, ο επιφανής εκπρόσωπος των οποίων Πρωταγόρας θα γίνει ο θεωρητικός της άμεσης δημοκρατίας), επέτρεψαν στους Αθηναίους και άλλους Έλληνες να διώξουν, έναν αιώνα αργότερα, τους Θεούς και από την κοινωνία, να απαλλαγούν από το φόβο τους, περιορίζοντάς τους στον Όλυμπο και αποδίδοντάς τους ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Μπόρεσαν έτσι να αμφισβητήσουν την ιερή προέλευση αρχόντων και νόμων, θεμελιώνοντας το αξεπέραστο θαύμα της αθηναϊκής τέχνης και Δημοκρατίας.

 

Στην Έφεσο πήγα από μια ξαφνική παρόρμηση. Αγνοούσα την προέλευσή της, ώσπου ένιωσα μια απώλεια μαθαίνοντας ότι δεν μπορώ να περπατήσω τη «δεύτερη Έφεσο» του Ηράκλειτου, που έπνιξε ο Λυσίμαχος. Θα έβλεπα μόνο την τρίτη, των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Και χωρίς Ιθάκη όμως, το ταξίδι άξιζε. Ανεβαίνοντας προς το «σπίτι της Παναγιάς», όπου τελειώνει κατά ένα θρύλο το βίο της, αντίκρισα από μια στροφή το επιβλητικό θέαμα της πρωτεύουσας της ρωμαϊκής Ανατολής, της «τράπεζας της Ασίας», κατά τον Αίλιο Αριστείδη. Διέκρινα το θέατρο, 25.000 θέσεων, τη Βιβλιοθήκη του Κέλσου, δεύτερη μετά την αλεξανδρινή, στην αρχή της Λεωφόρου των Μαρμάρων. Εκεί που, ακολουθώντας τη χαραγμένη στο οδόστρωμα απεικόνιση της κόρης και του χρήματος, θα οδηγηθώ στο ναό του Έρωτα, δείγμα όχι μόνο της ελευθερίας με την οποία αντιμετώπιζαν οι αρχαίοι τον (εκτός οικογενείας) έρωτα, αλλά και των μάλλον «αποχαλινωμένων» ηθών που επικρατούσαν στο ελευθεριάζον κλίμα της αυτοκρατορίας.

 

Μαζί με την Πομπηία, η Έφεσος είναι η μεγαλύτερη και καλύτερα σωζόμενη μεγαλούπολη της αρχαιότητας, με 350.000 πληθυσμό στην ακμή της (100.000 δούλοι). Δεν υπάρχουν, βέβαια, τα εξαώροφα κτίριά της, με τον ανώτερο όροφο πιο πίσω και τον κατώτερο και με αισθητικά και πολεοδομικά κριτήρια πολύ ανώτερα από τα σημερινά, ο διαβάτης όμως θα δει στη Λεωφόρο των Κουρητών τα ίχνη του νοσοκομείου και του φαρμακείου. Στο Μνημείο του Αδριανού, που ανακηρύχθηκε Θεός, θα δει τη Μέδουσα και την Τύχη να προδίδουν τον καλοκρυμμένο φόβο που συνοδεύει πάντα τη δύναμη.

 

Η αυτοκρατορία…

 

Δύσκολα θα υποπτευθείτε εδώ την άλλη όψη της αυτοκρατορίας. Η αίθουσα των Μονομάχων, στο Μουσείο, εισάγει βέβαια, από μια περιορισμένη όμως σκοπιά, το θέμα της βαρβαρότητας, περιλαμβανομένης αυτής των πληβείων, που οι αυτοκράτορες τροφοδοτούσαν με «άρτο και θεάματα» και έκαναν όχλο για να τον ικανοποιούν και να τον ηγεμονεύουν. Δεν υπάρχει όμως ακόμη Μουσείο για τα δεκάδες εκατομμύρια ψυχές που στέναξαν κάτω από την μπότα των ρωμαϊκών λεγεώνων στα χρόνια της αρχαίας «παγκοσμιοποίησης», για τις ψυχές που η οργή και ο πόνος τους γκρέμισαν τον αρχαίο κόσμο και τους θεούς του, γεννώντας το χριστιανισμό. Ίσως είναι φυσικό σε έναν κόσμο που, όχι μόνο δεν έχει λύσει τα κοινωνικά του προβλήματα, αλλά και η τεχνολογία του τον κάνει ίσως πιο επικίνδυνο και παρωχημένο από το ρωμαϊκό ιμπέριουμ. Πόσο καλύτεροι είναι από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες αυτοί που κυβερνάνε σήμερα τον κόσμο μας από το Σίτυ, τη Νέα Υόρκη, την Ουάσιγκτων;

 

Αντί να κατευνάσει την περιέργειά μου, η επίσκεψη στην Έφεσο την τροφοδότησε. Νοίκιασα αυτοκίνητο και τράβηξα νότια. Κάθισα στις θέσεις των αρχόντων, στο κομψό θεατράκι της Πριήνης, μπήκα στα καμαρίνια του θεάτρου στη Μίλητο, είδα τις γυναίκες στην Ιασώ μαζεμένες να ετοιμάζουν το σαββατιάτικο γλέντι του χωριού. Αντιλαμβανόμενος ότι τον φωτογράφιζα, ο άντρας με την πίπιζα, από την ομάδα των μουσικών, ύψωσε με ένταση το κορμί του και την πίπιζα λες και ήθελε να φτάσει τον ουρανό, αδειάζοντας τα πνευμόνια του και βγάζοντας, υποπτεύομαι, τον ίδιο μαγικό ήχο που αντηχεί στο Αιγαίο από τότε που ίδρυσαν αυτό το ψαροχώρι οι Αμαζόνες και το περπάτησε η Ασπασία.

 

ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

 

Τρώγοντας έρχεται η όρεξη. Αντί να γυρίσω, συνέχισα την περιπλάνηση, αφού έριξα μια τελευταία ματιά στον κόλπο της Μυκάλης, εκεί που οι Λακεδαιμόνιοι έκαψαν τον περσικό και οι Σάμιοι τον τουρκικό στόλο. Τράβηξα εσωτερικά, εφοδιασμένος με το χάρτη της Μικρασίας από τις εκδόσεις Ινφογνώμων, που διαθέτουν μια εξαιρετική σειρά ταξιδιωτικών οδηγών για την Τουρκία  www.infognomon.gr). Προσκύνησα τον Εύρωμο Δία, έφαγα τα φημισμένα ψάρια της λίμνης Μπάφα (ή Μπασταρδοθάλασσας για το υφάλμυρο νερό της), αντικρίζοντας το βυζαντινό μοναστήρι στο νησάκι της, δοκίμασα τα νοστιμότατα αρνίσια σουβλάκια του Ορτακλάρ, προσπάθησα να φανταστώ το στρατό των Μακεδόνων καθώς διέσχιζα την εύφορη κοιλάδα του Μαιάνδρου, ενώ το μάτι μου αναζητούσε τυχόν υπολείμματα της μεγάλης ακμής στην περιοχή του μικρασιατικού ελληνισμού. Είδα τη ρωμαϊκή γέφυρα στις Τράλλες, άκουσα το μουεζίνη στο Αϊδίνι, μπήκα στο Γεροντικό, όπως ονομάζει το βουλευτήριο της Νήσσας ο Στράβων. Όταν είδα στο Ντενιζλί την πρώτη πινακίδα που έγραφε Άγκυρα, φαντάστηκα τη χαρά που έσπρωχνε τον Αλέξανδρο, κι ένιωσα, μετά την πολύωρη οδήγηση, την κούραση των στρατιωτών του.

 

Ποιος βέβαια επιτρέπει σήμερα στο θρύλο του στρατηλάτη να σκιαστεί από την ανάμνηση των στρατιωτών που άφησαν για πάντα τα κόκαλά τους στην έρημο της Περσίας;

 

Υπέροχο θέαμα

 

Η ανταμοιβή ήρθε λίγο αργότερα, με το θέαμα, μέσα στη νύχτα, του πρασινοφωτισμένου μαγικού βουνού του Παμούκαλε και το κελάρυσμα των νερών στις πλαγιές του. Τα νερά αναβλύζουν στην κορφή του, εκεί που χτίστηκε η Ιεράπολις, προκεχωρημένο φυλάκιο του ελληνορωμαϊκού κόσμου στην Ανατολία. Διαθέτει τη μεγαλύτερη σωζόμενη νεκρόπολη στον κόσμο, είχε το προνόμιο να την επισκεφθούν τουλάχιστον τρεις Ρωμαίοι αυτοκράτορες που πήραν εκεί το ιαματικό λουτρό τους, με νερά, στις πηγές των οποίων, πλήρεις δηλητηριωδών αναθυμιάσεων, μπορούσαν να κατεβούν χωρίς να πάθουν τίποτα, μόνο οι ευνούχοι ιερείς της Αφροδίτης.

 

Νερά που αφήνουν χιλιάδες χρόνια ένα ίζημα ασβεστίου στην πλαγιά, χαρίζοντας του βουνού μια λαμπρή λευκή όψη, λες και είναι αιώνια χιονισμένο, σχηματίζοντας στις πλαγιές σταλαγμίτες, σταλακτίτες και μικρές, γαλανές φυσικές πισίνες, όπου μπορείτε, να απολαύσετε μπάνιο και θέα. Δυτικά από την Ιεράπολη είναι η Αφροδισιάς, μια από τις καλύτερα σωζόμενες αρχαίες πόλεις της Μικρασίας, αφιερωμένη κι αυτή στη λατρεία της Αφροδίτης, που συνέχισε 200 χρόνια μετά την επικράτηση του χριστιανικού πουριτανισμού, ώσπου ένας ζηλωτής επίσκοπος διέταξε να αποκεφαλιστούν τα αγάλματα των αρχαίων φιλοσόφων και απαγόρευσε τη λατρεία των αρχαίων θεών. Και χριστιανοί όμως, οι κάτοικοι της Αφροδισιάδας διατήρησαν μια ισχυρή ροπή προς τις αιρέσεις…

 

Φιλικός

 

«Καρντάς», «Μπατζανάκ», ανέκραξε ενθουσιασμένος ο σερβιτόρος, που με ρωτούσε από πού είμαι όταν του απάντησα «Γιουνάν» (Έλληνας), όσο για τον ξενοδόχο στο Κουσάντασι, μου έκανε μόνος του έκπτωση όταν έμαθε την καταγωγή μου.

 

Οι πιτσιρικάδες με οδήγησαν με τα μηχανάκια τους στις αρχαιότητες που έψαχνα. Οι γυναίκες που μου πούλησαν καρύδια και μέλι στο δρόμο ξεκαρδίστηκαν στα γέλια όταν με είδαν, τον ξένο με το Ρενό, να αποκαλύπτομαι και εγώ κάπως δικός τους, κάνοντας, με χειρονομίες και γκριμάτσες, το απαραίτητο παζάρι για ποσότητες και τιμές. Αφού διαφωνήσαμε ώρα γελώντας, συμφωνήσαμε, αλληλοπειραχτήκαμε μετατρέποντας τα ευρώ σε λίρες και μετά κάναμε δώρα ο ένας στον άλλο – τους έδωσα λεφτά κι αυτές αμύγδαλα και σύκα για το δρόμο.

 

Απαθανάτιση

 

Οι χωριάτισσες που περνούσαν το απόγευμά τους κουβεντιάζοντας στη βρύση του χωριού συγκατένευσαν να τις φωτογραφίσω. Τον καφετζή στο Νιτζιλί τον έπιασε απελπισία που δεν καταλάβαινε το «νο σούγκαρ», που του είπα για τον καφέ – με ρώτησε αν θέλω τσάι, με πήγε στην τουαλέτα, ζήτησε απεγνωσμένα βοήθεια από τους πελάτες του καφενέ.

 

Οι Τούρκοι είναι φιλικότατοι, υποχρεωτικότατοι και πολύ ανθρώπινοι με τους ξένους γενικά και τους Έλληνες ειδικά, κάτι που γίνεται εντονότερο όσο αφήνω πίσω μου τα τουρκικά παράλια και τα ψήγματα αστικού εκσυγχρονισμού και ατομικισμού, της Κίρκης που βάλθηκε να γουρονοποιήσει το σύγχρονο άνθρωπο. Βεβαίως, υπάρχει και η άλλη όψη, της αθλιότητας και της υπανάπτυξης, τόσο ορατής έξω από τους κεντρικούς δρόμους των μεγάλων πόλεων. Ψάχνω στο χωματόδρομο τα ίχνη της Αντιόχειας του Μαιάνδρου, όταν συναντώ, για πρώτη φορά στη ζωή μου, δύο τύπους που ενσαρκώνουν, με τα μακριά μαλλιά και τις απίθανες φάτσες τους, την εικόνα που είχα πλάσει παιδί για τους «πρωτόγονους», για τους «άγριους». Με κοιτάνε και γελάει όλο τους το καλοσυνάτο πρόσωπο από την κατάπληξη – ούτε λόγος βέβαια να με πληροφορήσουν για την Αντιόχεια.

 

Άλλα λόγια

 

Θα ‘θελα εδώ να ‘χω μαζί μου τη ξινισμένη φάτσα του Φερχόιγκεν, του επίτροπου της Ε.Ε. για τη διεύρυνση, και κανέναν ακόμα από το «τεχνοκρατοριάτο» των Βρυξελλών, που αποφάσισαν την ένταξη αυτής της χώρας στην ΕΕ, να μου εξηγήσουν πώς ακριβώς θα την πετύχουν. Αυτοί όμως προτιμάνε να μένουν στο «Χίλτον» και να διαβάζουν εκθέσεις ειδικών για μια χώρα που, όπως είπε κάποτε είπε ο Τζορτζ Σόρος, το μόνο αληθινά ανταγωνιστικό προϊόν που μπορεί να εξάγει είναι ο στρατός της.

 

Ο νόστος εμφανίστηκε. Επιστρέφοντας, θα θαυμάσω το μικρό αριστούργημα του Κερκετζέ, του χωριού της Διδούς Σωτηρίου, ένα από τα σπάνια απομεινάρια της πιο πρόσφατης ακμής του μικρασιατικού ελληνισμού, θα απογοητευτώ από την απάντηση του Απόλλωνα, στο πιο φημισμένο του μαντείο στο Κλάριον, θα προσπεράσω το Νότιον, επίνειον του Κολοφώντα, και θα σταματήσω πια στην Τέω, παραλείποντας Φώκαια και Κλαζομενές.

 

«Βράχο βράχο»

 

Το ταξίδι τέλειωσε. Παίρνω μια μικρή ανάσα, πριν από την Αθήνα, στο νησί της Ουτοπίας, την «κόκκινη» Ικαρία, εκεί όπου ο Μίκης πρωτοτραγούδησε το «βράχο-βράχο τον καημό μου» κι ο …. Χριστόδουλος Ξηρός του χάρισε προ ετών μια λύρα που έφτιαξε ο ίδιος, κοιτάζω το βράχο που έπεσε ο Ίκαρος, θαυμάζω τον πρωτοπόρο και θυμάμαι τα θλιμμένα λόγια, τόσο πριν από τον κβάντα, του σκοτεινού φιλόσοφου της Ιωνίας, του Ηράκλειτου: «Αιών παις εστί παίζων πεσσεύων: παιδός η βασιληίη» (Ο χρόνος είναι παιδί που παίζει ζάρια: του παιδιού είναι η βασιλεία).

 

konstantakopoulos.blogspot.com

 

Δημοσιεύτηκε στα «Επίκαιρα» το καλοκαίρι του 2013

Ελλάδα-Κύπρος: Από τα μεγάλα 'Οχι (1940, 1974, 2004) στα μεγάλα Ναι (2010, 2013)

Ελλάδα-Κύπρος: Από τα μεγάλα ‘Όχι (1940, 1974, 2004) στα μεγάλα Ναι (2010, 2013) (*)

 

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

 

 

Σας ευχαριστώ πολύ για την τόσο τιμητική πρόσκληση που μου απευθύνατε να μιλήσω για την επέτειο του ‘Όχι της 28^ης Οκτωβρίου του 1940, εδώ, στην ακριτική Πάφο, δίπλα στην Πέτρα του Ρωμιού, γενέθλιο τόπο της Αφροδίτης, εδώ που ο Νίκος Καζαντζάκης τοποθετεί το «ιερό σημείο της θάλασσας» όπως το περιγράφει, όπου, «μέσα στους αφρούς του άστατου, του ακατάλυτου υγρού στοιχείου γεννήθηκε η θηλυκή μάσκα του μυστηρίου». Αντιπαραθέτει μάλιστα ο συγγραφέας, στο κείμενό του, τη γλυκύτητα της Κύπρου με την αγριότητα του ερημικού τοπίου της Ιουδαίας, που είχε επισκεφθεί προηγουμένως, κατά τη διάρκεια του ίδιου ταξιδιού.  Αλλά κι εδώ, στην Πάφο, που χτυπάει η καρδιά της δημοκρατικής Κύπρου. Γιατί ήταν το 1974, τριάντα τέσσερα χρόνια μετά το τελεσίγραφο της φασιστικής Ιταλίας προς την Ελλάδα, που σημειώνεται εδώ, στην Κύπρο, μια εξίσου τραγική απόπειρα κατάλυσης της κρατικής κυριαρχίας του ελληνικού λαού. Και εδώ ακριβώς κατέφυγε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, όταν τον κυνηγούσαν να τον σκοτώσουν, επιχειρώντας, με τον θάνατό του, να καταλύσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, το κράτος που ο ίδιος συμβόλιζε και ενσάρκωνε.

 

Στην πρόσκληση που απευθύνατε σε μένα, έναν «καλαμαρά», να μιλήσει για τα μεγάλα όχι του παρελθόντος και τα αναγκαία όχι του σήμερα, θέλω επίσης να βλέπω την αντανάκλαση της συνείδησης που έχετε, για την  ενότητα της ιστορικής μοίρας του ελληνικού λαού, στην Κύπρο και στην Ελλάδα, της αλληλεξάρτησης των δύο χωρών μας. Αν χαθεί η Κύπρος θα χαθεί και η Ελλάδα, προειδοποιούσε ο ‘Ελληνας Πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου από το βήμα της Βουλής των Ελλήνων τον Μάρτιο του 1987, εξηγώντας γιατί η Ελλάδα θεωρεί αιτία πολέμου την όποια προέλαση των τουρκικών δυνάμεων πέραν της γραμμής εκεχειρίας. Αν βέβαια κινδυνεύει με χαμό η Ελλάδα σε περίπτωση χαμού της Κύπρου, ακόμα και ένα μικρό παιδί καταλαβαίνει ότι το αυτό ισχύει, πολύ περισσότερο, πολύ πιο απόλυτα, για την Κύπρο, αν χαθεί η Ελλάδα. Είναι ολέθριο σφάλμα αλλά και μεγάλη ιστορική αδικία να ταυτίζουμε την Ελλάδα ή την Κύπρο με τις κυβερνήσεις τους.

 

Δεν είναι ασφαλώς τυχαία η διαχρονική λύσσα του αποικιοκράτη να χωρίσει, να αντιπαραθέσει, ει δυνατόν, τους ‘Ελληνες της Ελλάδας στους ‘Ελληνες της Κύπρου και ανάποδα. ‘Αλλωστε, τα ίδια έκανε σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της Γης, του Ιράκ πήρε ένα κομμάτι και τόκανε Κουβέιτ, της Συρίας έκοψε το πλευρό να το κάνει Λίβανο, μάτωσε ολάκερη την Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τις Ινδίες στην προσπάθειά του να κρατήσει την ανθρωπότητα υπόδουλη. Ξέρετε, το 2004 σε ένα βιβλίο που έγραψα για την Αρπαγή της Κύπρου σημείωσα ότι δεν καταλαβαίνω τι γυρεύει ο θυρεός των αποικιοκρατών στο Προεδρικό Μέγαρο της Λευκωσίας. Με χαρά μου άκουσα ότι μπήκε πάνω του τώρα ο θυρεός της Κυπριακής Δημοκρατίας, αν και λυπήθηκα που από κάτω συνεχίζει να παραμένει ο βρετανικός λέων, πάντα πρόθυμος να κατασπαράξει αυτή τη Δημοκρατία, αν του δοθεί η ευκαιρία. Ακόμα πιο σοβαρό όμως από τον θυρεό, είναι η επιρροή του στο μυαλό μας, κι αυτή κινδυνεύει να παραμείνει συχνά στις πρώην αποικίες πολύ μετά την ανεξαρτησία τους, συνεχίζοντας να την υπονομεύει.

 

Η Κύπρος είναι μακριά, ήταν το μότο των αγγλόφιλων και αμερικανόφιλων που κυβέρνησαν την Αθήνα τριάντα χρόνια μετά τον εμφύλιο που μας επέβαλαν οι ξένοι και δεν βρήκαμε, εμείς, τη δύναμη να αποτρέψουμε. Στην Κύπρο θα ιδρύσουμε το πρώτο αεθνικό κράτος, έλεγε ο Μοντήγκλ Στερνς, ο Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αθήνα, μια νέα Σιγκαπούρη χωρίς γλώσσα, πατρίδα και ιδεολογία, παρά μόνο την εξυπηρέτηση της Αυτοκρατορίας και του Χρήματος, ήθελαν να δημιουργήσουν οι πάμπλουτοι ολιγάρχες σας, όταν επεδίωκαν  να κλείσουν, άρον-άρον, το κυπριακό και, μαζί, το κεφάλαιο, φοβάμαι, της ελληνικής παρουσίας στην Κύπρο.

 

Αυτή την ιστορική ενότητα, τη συνείδηση της βαθύτερης αλληλεξάρτησης και της αλληλεγγύης Κύπρου και Ελλάδας, υπηρέτησαν οι Κύπριοι που πολέμησαν στην Ελλάδα το 1940-41, εναντίον του γερμανικού και του ιταλικού φασισμού. Την ίδια ενότητα του ελληνικού λαού εξέφρασαν με τον πιο δραματικό τρόπο και οι διαδηλωτές που ξεχύθηκαν στην Αθήνα ζητώντας ένωση-αυτοδιάθεση και μερικοί δίνοντας τη ζωή τους, στις 9 Μαΐου του 1956, για την κυπριακή υπόθεση. Τρεις νέοι σκοτώθηκαν και 256 τραυματίστηκαν εκείνη τη μέρα, δίνοντας τη δική τους ζωή, στην προσπάθεια να γλυτώσουν από την εκτέλεση τον Καραολή και τον Δημητρίου. Προς κατάπληξή μου, διαπίστωσα πριν λίγο καιρό, επισκεπτόμενος το Μουσείο του Αγώνα της ΕΟΚΑ στη Λευκωσία, ότι δεν υπάρχει ούτε μία αναφορά σε αυτούς τους μάρτυρες. Δεν θέλω να εικάσω τα κίνητρα μιας τέτοιας αμέλειας. Θα ήθελα όμως να ζητήσω και από αυτό το βήμα, από τους υπεύθυνους του Μουσείου, να επανορθώσουν αυτή την κατάφωρη αδικία, αδικία όχι μόνο για τους ήρωες και για την Ελλάδα, αδικία προπάντων για την ίδια την Κύπρο και τον αγώνα της. Κατ’ ουσίαν άλλωστε, δεν είναι μόνο οι νεκροί και τραυματίες της Αθήνας του 1956, είναι ολόκληρος ο ελληνικός λαός που έπεσε θύμα της απριλιανής δικτατορίας, μιας δικτατορίας που επιβλήθηκε από τους ξένους ακριβώς για να φτάσουμε στην κυπριακή τραγωδία του 1974.

 

1821-1940-1955: Οι ανολοκλήρωτες επαναστάσεις

 

Θα αναρωτηθείτε ίσως γιατί τα λέω όλα αυτά, τι δουλειά μπορεί να έχουν με τον εορτασμό της επετείου του 1940. Κι όμως έχουν και παραέχουν. Γιατί η ιταλική επίθεση του 1940 κατά της Ελλάδας δεν ήταν ένα μεμονωμένο επεισόδιο, εκφράζει μάλλον τη μονιμότητα για τον ελληνικό λαό και τα κράτη του κατά τους δύο τελευταίους αιώνες. Τόχει η μοίρα μας, η τόσο δύσκολη γεωγραφία, η μεγάλη στρατηγική σημασία της θέσης που κατέχουμε, η τραγική ιστορία του τόπου μας, να χρειάζεται, κάθε δεύτερη ή τρίτη γενιά, να αγωνιζόμαστε, με νύχια και με δόντια, υπέρ βωμών και εστιών, να κρατήσουμε όση ανεξαρτησία καταφέραμε να αποσπάσουμε από τους Δυνάστες του κόσμου μας μέσα από τους τεράστιους, έξοχους επαναστατικούς αγώνες μας, του 1821, του 1955-59, του 1940-1944.

 

Το δικό μας 1821 ήταν που φώτισε σαν αστραπή τη μακριά νύχτα της ευρωπαϊκής Ιεράς Συμμαχίας, αρχίζοντας ταυτόχρονα και τη διάλυση της ανατολικής, της οθωμανικής δεσποτείας, γεγονός που συγκίνησε τα μεγαλύτερα πνεύματα της δημοκρατικής ανθρωπότητας καθ’ όλη τη διάρκεια του Δέκατου ‘Ενατου Αιώνα. Το 1955-59, οι Κύπριοι ήταν επίσης πρωτοπόροι στον ξεσηκωμό της ανθρωπότητας εναντίον του αποικιακού ζυγού. Ο Γρίβας χτύπησε τις εγγλέζικες βάσεις όταν η Βρετανία, μαζί με τη Γαλλία και το Ισραήλ, επετέθησαν στην Αίγυπτο του Νάσερ. Από την Παλαιστίνη του Αραφάτ μέχρι τη Νότια Αφρική του Μαντέλα, ‘Αραβες και Μαύροι έπιναν νερό στο όνομα του Αρχιεπισκόπου και του «Γιατρού», του Βάσσου Λυσσαρίδη κι από τους Κυπρίους ζήταγαν να τους διδάξουν τις τεχνικές της ένοπλης πάλης, φτάνοντας να βαφτίζουν τα παιδιά τους Μακάριους.

 

Τα ίδια κάναμε το 1940-41, όταν αναγκάσαμε τον Τσώρτσιλ, με τη μάχη που δώσαμε στην Πίνδο, να πει ότι δεν πολεμάνε οι ‘Ελληνες σαν ήρωες, αλλά οι ήρωες σαν ‘Ελληνες. Δεν είναι λίγοι οι ιστορικοί που εκτιμούν ως αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου την ελληνική αντίσταση του 1940-41, που στέρησε τους Γερμανούς από πολύτιμο χρόνο και δυνάμεις πριν επιτεθούν στη Σοβιετική ‘Ενωση, όπως επίσης και την ανατίναξη του Γοργοπόταμου, στη διάρκεια της Κατοχής, που εμπόδισε τον ανεφοδιασμό του Ρόμμελ.

 

Αλλά δεν ήταν μόνο η Πίνδος και η Κρήτη. ‘Ηταν η συνέχεια, μετά την κατάληψη της Ελλάδας, όταν προτάξαμε, στις δυσκολότερες δυνατές συνθήκες, απέναντι σε ένα Τρίτο Ράιχ που είχε ήδη κατατρομάξει και υποτάξει, με ελάχιστη αντίσταση, όλη σχεδόν την Ευρώπη, την πιο μαζική αντίσταση που αντέταξε ευρωπαϊκός λαός, σχετικά με το μέγεθος της χώρας μας, αντίσταση που εξελίχθηκε σε μια από τις βαθύτερες επαναστάσεις στην Ευρώπη του εικοστού αιώνα, επανάσταση εθνική, αλλά επίσης πολιτική και κοινωνική.

 

‘Ηταν στη λάμψη της αστραπής αυτών των επαναστατικών αγώνων που δώσαμε, σε αυτούς τους δύο αιώνες, που το έθνος μας όχι μόνο κέρδισε τον παγκόσμιο θαυμασμό, αλλά και αντικρίσαμε ξανά, για μια στιγμή, εμείς οι ‘Ελληνες, την υπέροχη αλήθεια και την υπεράνθρωπη αξιοπρέπεια των Αρχαίων που δημιούργησαν, στις πέτρες ακριβώς που κι εμείς πατάμε, έναν από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς του ανθρώπινου γένους, τον πολιτισμό που με τη δική του γλώσσα, στη δική του σκιά μεγαλώσαμε και που η ανάμνησή του στοιχειώνει και το τωρινό μας είναι.

 

Δεν μπορεί όμως βέβαια, ταυτόχρονα, παρά να γεμίζει κανείς από θλίψη, διαπιστώνοντας ότι οι ποταμοί του ελληνικού αίματος που χύθηκαν στα βουνά και στα λαγκάδια μας, ποταμοί που συμπλέχτηκαν με την πυκνότητα του ιστορικού νοήματος για να μας δώσουν αυτή την καταπληκτική, τόσο μοναδική παράδοση της νεοελληνικής ποίησης, της λογοτεχνίας και των τραγουδιών μας, ακούστε για παράδειγμα τα τραγούδια του Μίκη, αναλογιστείτε πόσο αίμα, πόσο πόνο χρειάστηκαν για να φτιαχτούν, προδόθηκαν από τους ντόπιους διαχρονικούς κοτζαμπάσηδες που μας κυβέρνησαν κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας μας για λογαριασμό των ξένων. Τα αποτελέσματα των επαναστάσεων αυτών, τα αποτελέσματα δηλαδή του ‘21, του ‘41-44, του ΄55-59, η λιγοστή ανεξαρτησία και κυριαρχία του λαού μας δεν έγιναν ποτέ, στην ουσία, αποδεκτά από τους Προστάτες και τους Ξένους, από τους «Φράγκους», που ο Λόρδος Βύρων από τότε μας προειδοποιούσε να μην εμπιστευόμαστε, αλλά που τόσο συχνά η πολιτική και η άρχουσα τάξη μας τους παρέδωσε κανονικότατα τις πατρίδες μας, με περισσή ευκολία και συνήθως με το αζημίωτο.

 

Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας, πρέπει να παραδεχτούμε ότι κανένας εξωτερικός εχθρός δεν στάθηκε ιστορικά, διαχρονικά, τόσο φοβερός για το λαό μας, δεν έκανε τόση ζημιά, όσο ο εσωτερικός εχθρός, και στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Η μισή σύγχρονη ελληνική ιστορία και ολόκληρη σχεδόν η κυπριακή δεν είναι εξάλλου παρά η αντανάκλαση των προσπαθειών των ξένων να μας ξαναπάρουν με το ένα χέρι πίσω όση, λίγη, κυριαρχία και ανεξαρτησία αναγκάστηκαν με το άλλο χέρι να μας δώσουν οι Μεγάλες Δυνάμεις το 1821, το 1944, το 1960. Κι αυτό έγινε περισσότερο με τη συνδρομή των εγχώριων ολιγαρχιών, παρά με ανοιχτή, απέξω επίθεση, που κι αυτή ασφαλώς δεν έλειψε.

 

Και θέλησαν να μας πάρουν μαζί με τα επιτεύγματα και τη μνήμη των αγώνων που δώσαμε, κι αυτή ήταν η αγωνία που συνείχε αυτή την καταπληκτική αγωνίστρια της ελληνικής αντίστασης, τη Μαρία Μπέικου, πούλεγε για την εθνική αντίσταση του 1941-44: «Τα παιδιά πρέπει να μάθουν την ιστορία μας και να μάθουν να αγωνίζονται. Γιατί, εκτός του ότι δεν γνωρίζουν πως ήταν πανελλαδική η αντίσταση ενάντια στους κατακτητές, δεν γνωρίζουν πως απελευθερωθήκαμε ουσιαστικά μόνοι μας. Η βοήθεια απ’ έξω ήταν μηδαμινή». Και τόλεγε με ανησυχία τρομερή αυτό, γιατί καταλάβαινε ότι οι νέοι τα βρήκαν όλα εύκολα και δεν έχουν μάθει να αγωνίζονται και γιατί, για να αγωνιστεί κανείς, έχει ανάγκη να ξέρει την ιστορία του.

 

Παληοί και νέοι Σταυροφόροι

 

Μια ανεξάρτητη Ελλάδα είναι παραλογισμός, έγραφε το 1841 προς την κυβέρνησή του ο Βρετανός Πρέσβης στην Αθήνα Σερ ‘Εντμουντ Λάιονς, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα θα είναι είτε ρωσική, είτε αγγλική, κι αφού δεν πρέπει να είναι ρωσική, θα είναι αγγλική. Αυτή τα λίγα λόγια, φοβάμαι, συμπυκνώνουν και σήμερα τη στρατηγική εξίσωση του ελληνικού χώρου, της Ελλάδας και της Κύπρου και μας υποδεικνύουν ότι όχι μόνο παραμένουν εν πολλοίς άλυτα τα προβλήματα που έθεσαν οι ‘Ελληνες με το 1821, αλλά και τα επιτεύγματά μας σε αυτούς τους δύο αιώνες είναι τρωτά και εύθραυστα.  Αν η ανεξαρτησία της Ελλάδας ήταν και είναι απαράδεκτη μία φορά για τους Προστάτες, η ανεξαρτησία της Κύπρου ήταν και είναι δέκα ή εκατό φορές απαράδεκτη, με δεδομένη την τεράστια στρατηγική σημασία του νησιού σας, που τον έλεγχό του τον θεωρούσαν πάντα ύψιστης, ζωτικής, στρατηγικής σημασίας, παληοί και νέοι Σταυροφόροι. Ολόκληρη η σύγχρονη κυπριακή ιστορία δεν είναι παρά αντανάκλαση της προσπάθειας της αυτοκρατορίας, είτε μιλάμε για τη βρετανική, είτε για την αμερικανική, είτε ακόμα για την αυτοκρατορία του χρήματος, να μην επιτρέψουν στους κατοίκους του νησιού αυτού να κάνουν κουμάντο στον τόπο τους, να το κρατήσουν υπό τον όσο πιο ασφυκτικό έλεγχό τους. Αν θα μπορούσαν, θάδιωχναν ακόμα και τους Ελληνοκύπριους από το νησί, να τους διασκορπίσουν, να πάψει να υπάρχει εδώ περήφανος λαός που να κάνει συμπαγή πλειοψηφία και να διεκδικεί την αυτοδιάθεσή του, να γίνουν οι ‘Ελληνες «μικρόψυχοι σαν τους λαούς του Ινδουστάν», όπως τους ήθελε, με τα δικά του λόγια, ο Βρετανός Πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Ντισραέλι.

 

Και τι δεν έκαναν άλλωστε για να στερήσουν από τον κυπριακό λαό το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. ‘Εβαλαν στο παιχνίδι την Τουρκία, αλλά και τις κυβερνήσεις των Αθηνών που ήλεγχαν απολύτως μετά τον εμφύλιο. Αφού επέβαλαν την ανεξαρτησία στη θέση της ένωσης, άρχισαν να την υπονομεύουν, αυτή την ίδια ανεξαρτησία, προτού καλά-καλά υπάρξει αυτό το ανεξάρτητο κράτος, μέσα από τον λαβύρινθο των συμφωνιών της Ζυρίχης και του Λονδίνου, την Ανταλκίδειο Ειρήνη όπως την ονόμασε ο Ηλίας Ηλιού, που εξανάγκασαν τους εκπροσώπους των ξεσηκωμένων να υπογράψουν. Απείλησαν το 1964 και δοκίμασαν το 1974 να καταλύσουν με στρατιωτικά μέσα το κυπριακό κράτος. Εκβίασαν και τρομοκράτησαν τον κυπριακό λαό πρόσφατα, το 2004, να αποσπάσουν με την ψήφο του την κατάλυση του κράτους του. Και επιχειρούν τώρα το ίδιο, με οικονομικές μεθόδους, και στην Ελλάδα και στην Κύπρο, να μας κάνουν αποικίες χρέους, έτοιμες να τους παραδώσουμε τη διακυβέρνηση των χωρών μας, θύματα μιας νέας μορφής αποικιοκρατίας, που ο φίλος μου ο Βάσσος Λυσσαρίδης εύστοχα ονομάτισε χρεωκρατία.

 

 

Οικονομικός πόλεμος κατά Ελλάδας και Κύπρου

 

Είναι τόσο ασήμαντα τα οικονομικά μεγέθη της Κύπρου συγκρινόμενα με την Ευρωπαϊκή ‘Ενωση, που δεν δικαιολογούν, νομίζω, την αγριότητα της επίθεσης που δέχτηκε το νησί τον περασμένο Μάρτιο από το Eurogroup, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μια επίθεση που, αν κριθεί από την άποψη των αποτελεσμάτων της μοιάζει περισσότερο με πολεμική επιχείρηση, παρά με οικονομικό μέτρο. ‘Όταν κουρεύεις καταθέσεις και μάλιστα με τον τρόπο πούγινε αυτό, τότε καταστρέφεις την εμπιστοσύνη στις κυπριακές τράπεζες, δηλαδή τις ίδιες τις τράπεζες. ‘Όταν καταστρέφεις τις τράπεζες, καταστρέφεις την οικονομία του νησιού, αφού στηρίζεται κατά το ήμισυ στις τράπεζες, άρα επιφέρεις φοβερό πλήγμα στο ίδιο το κράτος. Αυτό δεν είναι θεραπεία οποιουδήποτε προβλήματος, εκτός αν θεωρήσουμε θεραπεία τη δολοφονία ενός ασθενούς. Αυτό δεν διαφέρει, παρά μόνο στα μέσα, καθόλου στα αποτελέσματα, από μια μεγάλη πολεμική επιχείρηση. Γι’ αυτό και, πολύ φοβάμαι, αυτή άλλωστε είναι και η εκτίμησή μου και για το υποτιθέμενο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας, που εφαρμόζεται μετά το 2010, ότι η πραγματική στόχευση, το βαθύτερο κίνητρο αυτών των ενεργειών είναι γεωπολιτικό, είναι η προσπάθεια και πάλι να καταστραφεί οποιοδήποτε ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος στην Κύπρο και στην Ελλάδα, η κυριαρχία του ελληνικού λαού σε αυτή την τόσο στρατηγική περιοχή του κόσμου που είναι η γέφυρα μεταξύ της Αραβίας και της Ευρώπης, της Μεσογείου και της Ρωσίας.  

 

Την επιβεβαίωση της ορθότητας αυτών των σκέψεων μας την παρέχει άλλωστε δυστυχώς, δυστυχέστατα, η καταστροφή που ήδη συντελέσθηκε, τα τελευταία τρισήμισυ χρόνια, και η ακόμα μεγαλύτερη που απειλείται, στη μητροπολιτική Ελλάδα. Στα περισσότερα κοινωνικο-πολιτικά προβλήματα, ξέρετε, υπάρχουν πολλές απόψεις, το ποτήρι μπορεί να είναι μισοάδειο ή μισογεμάτο. Στην περίπτωση της Ελλάδας του Μνημονίου και των Δανειακών Συμβάσεων, δεν μιλάνε τα επιχειρήματα, μιλάνε τα νούμερα και τα νούμερα είναι ανελέητα. Το ποτήρι δεν είναι ούτε γεμάτο, ούτε άδειο με νερό, είναι γεμάτο από κώνειο, όπως επεσήμανε στο καταπληκτικό του ποίημα για την Ελλάδα και την Ευρώπη, ο μεγαλύτερος εν ζωή Γερμανός συγγραφέας, ο Γκίντερ Γκρας. Και είναι μια τραγική κατάδειξη του που μπορεί να μας οδηγήσει, όχι ο ηρωϊσμός του ‘Όχι, αλλά ο θλιβερός, δήθεν ρεαλισμός του Ναι. Αντίθετα με τον Οκτώβριο του 1940, όταν είπαμε το μεγάλο ‘Όχι, στην Ελλάδα, τον Απρίλιο-Μάιο του 2010 είπαμε, και συνεχίζουμε έκτοτε να λέμε και να ξαναλέμε το μεγάλο Ναι.

 

Με το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας έχει μειωθεί το ακαθάριστο εθνικό μας εισόδημα κατά 25%, η επίσημα μετρούμενη ανεργία μας έχει εκτοξευθεί στο 27%, η ανεργία των νέων στο 66%, η χώρα μας δεν έχει καμία προοπτική ανάπτυξης όπως δείχνουν όλοι οι δείκτες της μεταποίησης, ένα κοινωνικό ολοκαύτωμα έχει ήδη συντελεσθεί στη χώρα και όλα αυτά γιατί; Για να αυξηθεί το δημόσιο χρέος της Ελλάδας, που υποτίθεται ότι ήταν το πρόβλημα που τα δικαιολόγησε όλα αυτά, στο από 110% του ΑΕΠ που ήταν στο 185% και να είναι σήμερα ολότελα σίγουρο ότι δεν θα το ξεπληρώσουμε ποτέ.

 

Οι στατιστικές αυτές είναι χειρότερες από τις στατιστικές του Μεγάλου Κραχ του 1929 στην Αμερική, είναι χειρότερες από τις στατιστικές της μεσοπολεμικής Γερμανίας, είναι στατιστικές που απεικονίζουν τη χειρότερη οικονομική και κοινωνική καταστροφή στην ιστορία του ανεπτυγμένου καπιταλισμού σε καιρό ειρήνης, είναι πολύ χειρότερες από τις στατιστικές όλων των χωρών της Ευρώπης που αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα. Αυτό λοιπόν το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στην Ελλάδα δεν είναι πρόγραμμα σωτηρίας, είναι πρόγραμμα καταστροφής μας από την Τρόικα των Πιστωτών και πίσω από αυτήν, από τις δυνάμεις των διαχρονικών Προστατών που επιβουλεύονται την ανεξαρτησία και κυριαρχία των κρατών μας.

 

‘Εχουμε λοιπόν τώρα μια τραγική ευκαιρία όχι μόνο να βγάζουμε πανηγυρικούς για το ‘Όχι, αλλά και να παίρνουμε μια συγκεκριμένη ιδέα του τι μπορεί να σημαίνει το Ναι στην κατάλυση της ανεξαρτησίας μας, του τι σημαίνει να χάνουμε όχι μόνο υλικά, αλλά να χάνουμε και την αξιοπρέπειά μας.

 

Για όλους τους λόγους που προηγουμένως ανέφερα, αλλά και με την ιστορική εμπειρία δύο αιώνων, η προσωπική μου τουλάχιστον εκτίμηση είναι ότι, στην πραγματικότητα, η επιδίωξη των μέτρων που υιοθέτησε το Eurogroup και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τον περασμένο Μάρτιο για την Κύπρο, ήταν περισσότερο γεωπολιτική και λιγότερο οικονομική, όπως επίσης ότι και τα μέτρα που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα από το 2010 και μετά είχαν  επίσης μια σαφή γεωπολιτική συνιστώσα. Στην περίπτωση της Κύπρου, η πιθανότατη επιδίωξη είναι να οδηγηθεί το κράτος και η οικονομία της Κύπρου σε μια τέτοια κατάσταση που να μην μπορεί ο κυπριακός λαός να αντισταθεί στις πιέσεις, να συγκατατεθεί άρα σε μια λύση του κυπριακού, που θα κινδυνεύσει όχι μόνο να μην αποκαταστήσει στοιχειωδώς τη δικαιοσύνη στο νησί, αυτό είναι το λιγότερο έτσι που ήρθαν τα πράγματα, αλλά και να απειλήσει, μια τέτοια διευθέτηση, το ήδη υπάρχον ελεύθερο κράτος, την κυριαρχία δηλαδή των Ελληνοκυπρίων ακόμα και εκεί που ζούνε σήμερα. Δυστυχώς, το ζήτημα δεν είναι μόνο πώς θα αποφύγουμε μια άδικη λύση στην Κύπρο. Το πολύ πιο ζωτικής σημασίας ζήτημα που τίθεται αντικειμενικά σήμερα στο κυπριακό, είναι πως θα αποφύγουμε μια καταστροφική λύση, πως δεν θα χάσουμε δηλαδή, εν ονόματι δήθεν της ανάγκης λύσης, όσα μας άφησε η τραγωδία του 1974.

 

Το 1940, αντιμετωπίσαμε πρώτοι με τόσο θάρρος στην Ευρώπη τον ολοκληρωτισμό του Φασισμού. Σήμερα, καλούμεθα να κάνουμε το ίδιο με τον χρηματοπιστωτικό ολοκληρωτισμό, με τον μεταμοντέρνο φασισμό των τραπεζών και της παγκοσμιοποίησης, που ισοπεδώνει έθνη και λαούς, κράτη και κοινωνίες, που απειλεί με ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή την ανθρωπότητα ολόκληρη.

 

Δεν αδικώ, καταλαβαίνω απόλυτα και νοιώθω όσους νέους σκέφτονται να φύγουν. Να θυμούνται όμως ένα πράγμα. ‘Οπου και να πάνε, η απειλή αυτής της νέας μορφής Φασισμού θα τους βρει, αργά ή γρήγορα. Δεν μπορούμε συνέχεια να φεύγουμε. Αν θέλουμε να ζήσουμε, αν θέλουμε να φανούμε έστω και λίγο αντάξιοι των φαντάρων της Πίνδου και των αγωνιστών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, της ΕΟΚΑ και των αντιχουντικών αγωνιστών της δημοκρατικής αντίστασης του 1974, κάπου θα πρέπει να σταθούμε, κάπου να πολεμήσουμε. Σας ευχαριστώ πολύ.

 

 

 

(*) Ομιλία κατά την τελετή που οργάνωσε ο Δήμος της Πάφου, προς τιμήν της εθνικής επετείου της 28^ης Οκτωβρίου, στο Μαρκίδειο Θέατρο

 

konstantakopoulos.blogspot.com

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ

Δανειστές, Μνημόνιο και Αριστερά

 

 

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

 

Τις προάλλες μπήκα στην κεντρική, επίσημη (αγγλόφωνη) ιστοσελίδα του «Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς» (μέλος του είναι και ο ΣΥΡΙΖΑ από υην Ελλάδα). Για δύο χρόνια οποιοσδήποτε έμπαινε στη σελίδα έβλεπε «φάτσα-κάρτα» την έκκληση Μίκη-Γλέζου και σειράς άλλων ευρωπαϊκών προσωπικοτήτων για τη σωτηρία της Ελλάδας και των ευρωπαϊκών λαών (Αυγή, 30.10.2011). Δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ στην ιστοσελίδα πολλά στοιχεία για το τι γίνεται στην Ελλάδα, αλλά τουλάχιστον υπήρχε λίαν προβεβλημένη η έκκληση. Τώρα έλειπε και αυτή. Η ιστοσελίδα ασχολούνταν έντονα με το θέμα της ανδρικής σεξιστικής βίας,  της καταπίεσης των Σαχαριανών από το Μαρόκο και της τραγωδίας στη Λαμπεντούζα.

 

Δεν αμφισβητούμε τη σοβαρότητα των τριών θεμάτων. Αλλά η κυριολεκτική καταστροφή δύο ευρωπαϊκών χωρών, Ελλάδας και Κύπρου, με έναν πρωτοφανή οικονομικό «πόλεμο χρέους», που προκάλεσε ήδη στην πρώτη (και θα προκαλέσει στη δεύτερη) τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία του ανεπτυγμένου καπιταλισμού σε καιρό ειρήνης, μια αληθινή «γενοκτονία», ένα «κοινωνικό ολοκαύτωμα», μια εθνική καταστροφή, δεν θάπρεπε να υπάρχει και μάλιστα στην πιο περίοπτη θέση του site; Κάθε αριστερός, δημοκράτης, πολιτισμένος, διεθνιστής στην Ευρώπη, δεν θάλεγε πριν από όλα «είμαστε όλοι ‘Ελληνες», όπως αυθορμήτως έπραξαν οι κάτοικοι της Νάντης; Ψάχνοντας, βρήκα είναι αλήθεια ένα άρθρο για την ΕΡΤ. Αλλά εδώ δεν κλείνει μόνο η ΕΡΤ, η Ελλάδα ολόκληρη κλείνει! Θάπρεπε η ιστοσελίδα του ΚΕΑ να είναι γεμάτη πληροφορίες για τις αυτοκτονίες, την εξέλιξη των κοινωνικο-οικονομικών μεγεθών, την καταστροφή του κράτους-πρόνοιας, καταγγελίες για τον τρόπο που μεταχειρίζονται την Ελλάδα η κυβέρνηση της Γερμανίας και οι υπόλοιποι ευρωπαϊκού θεσμοί και κυβερνήσεις και το ΔΝΤ, απαιτήσεις να επανέλθει η Ευρώπη στις αρχές της δημοκρατίας και της ισοτιμίας των εθνών;

 

Δυστυχώς, το ίδιο συνέβη με τρεις «αντιπαγκοσμιοποιητικές» συγκεντρώσεις τον τελευταίο χρόνο, σε Φλωρεντία, Τυνησία, Αθήνα (Alter Summit). Είναι πραγματικά εντυπωσιακό, «αγωνιστές κατά της παγκοσμιοποίησης» να μην φροντίζουν να εκδώσουν αυτά τα φόρουμ ειδικές αποφάσεις-εκκλήσεις για τις συγκεκριμένες χώρες-θύματα της «παγκοσμιοποίησης», περιοριζόμενα στην έκδοση κατεβατού διεκδικήσεων, που αφορούν τους πάντες, από τους ομοφυλόφιλους στους μετανάστες, και είναι διαχρονικά επίκαιρες, όσο είναι.

 

Ελπίζουμε ότι το συνέδριο του ΚΕΑ που θα συνέλθει σε λίγες μέρες θα διορθώσει αυτή την καίρια παράλειψη, εγκρίνοντας ειδική απόφαση για την καταστροφή Ελλάδας και Κύπρου, με ειδική αναφορά στα αιτήματα του ΣΥΡΙΖΑ για διαγραφή χρέους, ρήτρα ανάπτυξης, σχέδιο Μάρσαλ κλπ., όπου θα καταγγέλλονται οι καμπάνιες μίσους μεγάλων ευρωπαϊκών μέσων κατά του ελληνικού λαού, θα επισημαίνεται ιδιαίτερα το απαράδεκτο των απειλών κατά της Ελλάδας και της Κύπρου για εκδίωξη από την ευρωζώνη και όλων των επεμβάσεων στην εσωτερική πολιτική ζωή των δύο χωρών και θα αποφασίζεται η οργάνωση μεγάλης πανευρωπαϊκής καμπάνιας για την υπεράσπιση του ελληνικού λαού. Ελπίζουμε επίσης ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα εισηγηθεί ειδική απόφαση του ΚΕΑ για το κατοχικό δάνειο και τις γερμανικές αποζημιώσεις.

 

Διακοπή μνημονίου σημαίνει πόλεμο!

 

Το συνέδριο του ΚΕΑ διεξάγεται σε διπλά κρίσιμη συγκυρία:

 

α) είναι πιθανό, μέσα στο 2014, να τεθεί για δεύτερη και τελευταία φορά το ελληνικό θέμα στην Ευρώπη και να δοθεί μια από τις κρισιμότερες μάχες των δύο τελευταίων αιώνων για το μέλλον του ελληνικού λαού και κράτους, μάχη και εντός Ελλάδας και στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Αυτό το θέμα μπορεί να προκύψει από εκλογές, κατάρρευση της χώρας ή εξέγερση.

 

β) ολόκληρη η ήπειρος μπαίνει σε σοβαρή κρίση, με την ακροδεξιά σε πολύ καλύτερη θέση από την έναρξη της προηγούμενης μεγάλης ευρωπαϊκής κρίσης (1914) και την «επίσημη» αριστερά είτε σε κατάσταση ακραίου εκφυλισμού (σοσιαλδημοκρατία) ή εκλογικο-πνευματικής στασιμότητας («ριζοσπαστική αριστερά», με εξαίρεση τον ΣΥΡΙΖΑ του 2012).

 

Αν προκύψει στην Ελλάδα κυβέρνηση που διακόψει το Μνημόνιο, ζητήσει μεγάλη διαγραφή χρέους, έκτακτη ανθρωπιστική-αναπτυξιακή βοήθεια, «ρήτρα ανάπτυξης», θα μπει αμέσως σε σφοδρότατη σύγκρουση, μεγάλο «πόλεμο» με την «Ευρωγερμανία» και το διεθνές χρηματιστικό κεφάλαιο. Δεν επιτρέπεται η παραμικρή αυταπάτη επ’ αυτού. Οποιαδήποτε τέτοια αυταπάτη θα αποδειχθεί θανάσιμη. Δεν τα γράφουμε αυτά για να τρομοκρατήσουμε κανέναν, ούτε μπορούμε να το κάνουμε. Και ο τελευταίος νοήμων πολίτης στη χώρα αντιλαμβάνεται ενστικτωδώς το τρομακτικό της κατάστασης. Μόνο ορισμένοι πολιτικοί ζουν στον κόσμο τους και δεν το καταλαβαίνουν. Προσπάθειες εξωραϊσμού της κατάστασης δεν καθησυχάζουν. Επιτείνουν τον τρόμο, υποδεικνύοντας ανεπάρκεια πολιτικού προσωπικού.

 

Μακάρι να μπορούσαμε να αποφύγουμε τον πόλεμο. Δεν μπορούμε όμως, αν θέλουμε να σώσουμε κάτι από την Ελλάδα. Είναι «παρηγορητικό ψέμμα» ότι «η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει», «οι χώρες δεν εξαφανίζονται». Τι άλλο από εξαφάνιση είναι όταν το μεγαλύτερο μέρος του πιο νέου, μορφωμένου, ενεργού τμήματος του λαού εξαναγκάζεται σε μετανάστευση; Ελλάδα και Κύπρος μένουν στη θέση τους, τα δύο «κράτη» (ήδη αποικίες χρέους) διατηρούν τις ταμπέλες, αλλά ο Δήμος, ο φορέας της κυριαρχίας κατά τον Επιτάφιο, αποχωρεί και η δυνατότητα όσων μένουν να την ασκήσουν περιορίζεται καθημερινά.

 

Ελλάδα και Κύπρος μοιάζουν επιλεχθείσες από το «διευθυντήριο» της «παγκοσμιοποίησης» ως χώρος πρωτοφανούς στην ιστορία πειράματος, δημιουργίας «αεθνικού κράτους», όπως ήθελε την Κύπρο ο πρώην Αμερικανός πρέσβης Μοντήγκλ Στερνς, «Ευρώπης χωρίς έθνη» όπως ρητά την θέλουν οι μεγαλύτεροι τραπεζίτες, «Ελλάδας χωρίς ‘Ελληνες», όπως περιέγραψε αυτή την «Ιθάκη της αντεπανάστασης» ο Μίκης Θεοδωράκης. Δέχομαι ότι μπορεί να μη θέλετε να πιστέψετε την ύπαρξη τέτοιου σχεδίου, δείτε το όμως τουλάχιστο ως αποτέλεσμα, αφού έτσι κι αλλοιώς γίνεται και αποτυπώνεται στους αμείλικτους κοινωνικο-οικονομικούς δείκτες της καταστροφής, νοιώστε το σε κάθε ψυχή που αυτοκτονεί, αν διαθέτετε «συναισθηματική νοημοσύνη». 

 

Μια αυριανή αντιμνημονιακή κυβέρνηση θα παραλάβει κατεστραμμένη χώρα, αντιμετωπίζοντας παράλληλα πολύ μεγάλη εξωτερική εχθρότητα. Ούτε στα πιο τρελλά όνειρά μας δεν επιτρέπεται να φανταζόμαστε ότι οι δυνάμεις που επιτίθενται ανηλεώς στην Ελλάδα εδώ και τέσσερα χρόνια, που σχεδόν κατέστρεψαν την Κύπρο μέσα σε δύο ώρες, θα αντιμετωπίσουν με οποιαδήποτε κατανόηση και επιείκεια μια Ελλάδα που θα αμφισβητήσει την πρωτοκαθεδρία των «αγορών», του παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου και την ορθότητα των επιλογών Μέρκελ-Σόιμπλε (δυστυχώς, εφεξής, και SPD).  Οι δυνάμεις αυτές θα επιχειρήσουν, αντίθετα, να καταγάγουν στην Ελλάδα παραδειγματική νίκη, θα θελήσουν να μας συντρίψουν, για να μη διανοηθεί να σηκώσει άλλος Ευρωπαίος κεφάλι!

 

Και στον πόλεμο χρειάζεσαι συμμάχους!

 

Γι’ αυτό, οι δυνάμεις που φιλοδοξούν να διακόψουν την παρούσα, μνημονιακή πορεία κοινωνικής-εθνικής καταστροφής, χρειάζονται σοβαρότατη εσωτερική, πολιτική, οργανωτική, τεχνοκρατική προετοιμασία, βαθείς και κυρίως ειλικρινείς δεσμούς με τον λαό, αφετέρου και την παραμικρή βοήθεια, συμμαχία, συμπαράσταση που μπορούν να βρουν από όλα τα σημεία του γεωγραφικού και ιδεολογικού ορίζοντα και, φυσικά, πρώτα απ’ όλα, από τις δυνάμεις που έχουν να χάσουν από τυχόν συντριπτική νίκη του παγκόσμιου Χρήματος επί της Ελλάδος.

 

Το κλίμα που επικρατεί σήμερα στην Ευρώπη είναι ότι οι ‘Ελληνες φταίνε για την απίθανη κατάσταση της χώρας τους, ότι οι Ευρωπαίοι τους βοηθάνε, αλλά αυτοί τρώνε τα λεφτά τους χωρίς αποτέλεσμα. Η πιθανότητα, σε μια κατάσταση κρίσης, να πει μια πλειοψηφία Ευρωπαίων πολιτών «να τελειώνουμε επιτέλους με την Ελλάδα, με τους ‘Ελληνες» είναι πολύ μεγάλη. Ακόμα και οι φιλέλληνες ή αριστεροί ήδη πιέζονται όταν η συζήτηση πάει π.χ. στη διαγραφή χρέους.

 

Για να αποφύγει δεύτερο (μετά το 2010) και τελευταίο Βατερλώ της χώρας στην Ευρώπη, την ευθύνη του οποίου κινδυνεύει να επωμισθεί (ως μη όφειλε) η αριστερά, οφείλει η τελευταία αλλά και κάθε «αντιμνημονιακή» δύναμη να κινητοποιηθεί ήδη από τώρα, με μαζική και ποιοτική εκστρατεία, αφενός γνωστοποίησης των στοιχείων της κρίσης, δεύτερο συμπαράστασης προς την Ελλάδα, τρίτο ένταξης του ελληνικού στο ευρωπαϊκό ζήτημα, κατά τρόπο που να δημιουργεί συμμαχίες επί τη βάσει των συμφερόντων των άλλων.

 

Η προσπάθεια πρέπει να κατευθυνθεί αφενός προς το ΚΕΑ, που δεν έκανε, δυστυχώς, σχεδόν τίποτα για την Ελλάδα μέχρι τώρα, αφετέρου σε πολύ ευρύτερο φάσμα δυνάμεων, δυνητικά συμμαχικών προς την Ελλάδα, με τις οποίες όμως σήμερα, και είναι τραγικό αυτό, δεν μιλάει κανένας!!! Αν αντιμετωπίζουμε απειλή χρηματοπιστωτικού ολοκληρωτισμού, όπως κάποτε φασισμού, τότε χρειαζόμαστε το ισοδύναμο «αντιφασιστικών μετώπων»

 

Δεν είναι λιτότητα, είναι γενοκτονία!

 

Ακόμη και η ορολογία που συχνά χρησιμοποιείται είναι λάθος που υποκρύπτει σφάλμα εμπιστοσύνης στην παγκοσμιοποίηση και άγνοια του βάθους της κρίσης της. Στη Γαλλία και Γερμανία ασκείται πολιτική λιτότητας. Οι Γάλλοι θα πάρουν σύνταξη στα 62 αντί για τα 60. Στην Ελλάδα και την Κύπρο δεν ασκείται λιτότητα, πάμε προς κατάργηση συντάξεων και περίθαλψης, πηγαίνουμε ολοταχώς προς 19^ο και 18^ο αιώνα, καταργείται η δημοκρατία, καταστρέφονται δύο χώρες. Αυτό λέγεται γενοκτονία, καταστροφή, ολοκαύτωμα, πόλεμος των αγορών και της Γερμανίας. Δεν μπορούμε να το ονομάζουμε αλλοιώς γιατί, αν το ονομάσουμε αλλοιώς, το εξωραίζουμε και το δικαιολογούμε τελικά. ‘Όχι μόνο με λόγια, αλλά και με την όλη εμφάνισή τους, οι εκπρόσωποι της «αντιμνημονιακής Ελλάδας» θα πρέπει σε κάθε περίσταση και ευκαιρία, σε κάθε διεθνή συνάντησή τους, να θυμίζουν, παντού όπου βρίσκονται, την καταστροφή που ήδη υπέστη η χώρα, τους χιλιάδες νεκρούς, τα εκατομμύρια κατεστραμμένες ζωές, τα νούμερα του ΑΕΠ και της ανεργίας. Θάπρεπε και εμείς οι ‘Ελληνες, και το ΚΕΑ, παντού στην Ευρώπη και στον κόσμο, όπου εμφανίζονται εκπρόσωποι των Ευρωπαίων ηγετών και του ΔΝΤ να μην τους αφήνουμε σε χλωρό κλαρί, κατηγορώντας τους για οικονομικούς δολοφόνους, όπως και είναι.

 

Μόνο δημιουργώντας συνθήκες ανάλογες με αυτές των κινημάτων συμπαράστασης προς το Βιετνάμ, την Αλγερία, τη Χιλή, εναντίον της ελληνικής χούντας, μπορεί κάποιος να ελπίζει πραγματικά να δώσει με κάπως ανεκτούς όρους τη μεγάλη μάχη για τη σωτηρία της χώρας, του ελληνικού λαού, της ελληνικής και ευρωπαϊκής δημοκρατίας, κοινωνικής και πολιτικής. Ο άλλος δρόμος οδηγεί στην καταστροφή.

 

Ανάγκη νέου μεταβατικού προγράμματος

 

Αλλά, όπως και στην Ελλάδα, έτσι και στην Ευρώπη προκύπτει το ερώτημα «που θα βρεθούνε τα λεφτά», ποιος θα χρηματοδοτήσει τη «μη λιτότητα». Χωρίς σοβαρή πειστική απάντηση στο κρίσιμο για το μέλλον της Ευρώπης ερώτημα, η «ριζοσπαστική αριστερά» δεν μπορεί να διεκδικήσει σοβαρό πολιτικό ρόλο. Χωρίς τέτοια απάντηση, η ήπειρος μοιάζει καταδικασμένη να οδηγηθεί είτε προς «δικτατορία των αγορών» με διαχειριστή τη Γερμανία, είτε προς διάλυση-διάσπαση υπό συνθήκες μεγάλων ενδοευρωπαϊκών ανταγωνισμών και ιστορικής οπισθοδρόμησης του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

 

Απλές «κεϋνσιανές», «σοσιαλδημοκρατικές» διορθώσεις, «συνδικαλιστικά» προγράμματα παροχών δεν αρκούν, ούτε σε Ελλάδα, ούτε σε Ευρώπη. Χρειάζεται ριζοσπαστική και έμπρακτη, όχι στα λόγια που έχουν πληθωρίσει πια κάθε νόημα,  ρήξη με το ελληνικό υπόδειγμα (κλεπτοκρατία) και με το ευρωπαϊκό (την ευρωπαϊκή εκδοχή της παγκοσμιοποίησης). Μόνο αρχίζοντας την αντιστροφή του παγκοσμιοποιητικού υποδείγματος, την επαναφορολόγηση του κεφαλαίου, την επαναφορά λελογισμένου προστατευτισμού, τη ριζική μεταρρύθμιση της ΕΕ και την αναθεώρηση της «αγίας τριάδας» του χρηματοπιστωτικού ολοκληρωτισμού (πάγια αντιπληθωριστική εντολή ΕΚΤ, ανεξαρτησία ΕΚΤ, no bailout), με νέο οικονομικό υπόδειγμα που θα ξεπερνάει ασφαλώς τον φιλελευθερισμό αλλά και τον κλασικό κεϋνσιανισμό, λαμβάνοντας υπόψιν και τα φυσικά όρια του πλανήτη και το μεταπολεμικό καταναλωτικό μοντέλο, μπορεί να δημιουργηθεί πραγματική, σοβαρή πλατφόρμα απέναντι τόσο στην πολιτική της Μέρκελ, όσο και στη διάλυση της ΕΕ υπό πιθανή ηγεμονία της άκρας δεξιάς.

 

Μόνο συμμετέχοντας ενεργά και σοβαρά στην επεξεργασία τέτοιων ιδεών, αν μπορεί, η αντιμνημονιακή Ελλάδα, από κοινού με άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις, της αριστεράς ή όχι, μπορεί να κάνει τον δικό της αγώνα τμήμα του αγώνα πολύ ευρύτερων  δυνάμεων για τη σωτηρία της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, αυξάνοντας τις πιθανότητες νίκης και σωτηρίας. Δυστυχώς βέβαια, οι αντιμνημονιακές δυνάμεις στην Ελλάδα έχουν καθυστερήσει πάρα πολύ και κινδυνεύουν να καταβάλουν στο τέλος δυσανάλογο τίμημα, ίσως μοιραίο, για την καθυστέρηση αυτή. Ο χρόνος που περνάει χωρίς να γίνεται τίποτα δεν είναι ουδέτερος, ούτε θα γυρίσει πίσω.

 

Από τις συζητήσεις και επαφές που είχα κατά τη διάρκεια πολλών δημοσιογραφικών αποστολών τα τελευταία χρόνια, ιδίως σε Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία, διαπίστωσα ότι υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον και δυνατότητα από πολλούς και διάφορους πολιτικούς κύκλους στην Ευρώπη, με τους οποίους όμως κανείς δεν μιλάει από την Ελλάδα! Υπάρχουν μειοψηφίες μεγάλου κύρους εντός ή στις παρυφές των Σοσιαλιστικών Κομμάτων (Σμιτ, Σεβενεμάν, Σοάρες π.χ.), υπάρχουν τα γερμανικά συνδικάτα, υπάρχουν σπουδαίοι διανοούμενοι, όπως ο Γκίντερ Γκρας, υπάρχει ολόκληρος ο Νότος, ακόμα και η καχύποπτη προς τις τράπεζες μερίδα του γερμανικού εθνικισμού, ότι απομένει από τον γαλλικό γκωλισμό. Υπάρχουν και σημαντικές δυνάμεις εκτός Ευρώπης, για τις οποίες έχει μεγάλη σημασία που θα πάει η ήπειρος. Δυστυχώς κανένας από την Ελλάδα (ούτε από την Κύπρο) συζητά με αυτούς. Αντίθετα, προτιμάμε να ζούμε εντός εικονικής «εθνικής πολιτικής ζωής», σε πλήρη αναντιστοιχία με τα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Ποτέ στην ιστορία της η Ελλάδα δεν επηρεαζόταν τόσο από το διεθνές περιβάλλον της, ποτέ δεν ήταν τόσο αφόρητα (εκτός τόπου και χρόνου) ευρωπαϊκή επαρχία. Αν αυτό συνεχιστεί, ο ελληνικός λαός θα πάει, ήδη πηγαίνει, άκλαυτος, σαν το σκυλί στ΄ αμπέλι της Ιστορίας.

 

Aθήνα, 5.12.2013

 

 

konstantakopoulos.blogspot.com

ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ZIMMERWALD

Αριστερά, Ευρώπη και Ελλάδα

 

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

 

Την άνοιξη του 2011 έκανα ένα ταξίδι στη Γαλλία, παίρνοντας συνεντεύξεις από πολιτικούς και διανοούμενους. Μεταξύ άλλων είδα τον Ζαν-Πιερ Σεβενεμάν, «ιερό τέρας» του γαλλικού σοσιαλισμού, Υπουργό ‘Αμυνας του Μιτεράν, πρώην επικεφαλής της αριστερής πτέρυγας των Σοσιαλιστών, τον συγγραφέα Ρεζίς Ντεμπρέ, σύμβουλο του Μιτεράν και σύντροφο του Τσε Γκεβάρα στη Βολιβία, τον πρώην διευθυντή της Μοντ Ντιπλοματίκ Μπερνάρ Κασσέν, τον Γαλλο-αιγύπτιο οικονομολόγο Σαμίρ Αμίν, φίλο και σύμβουλο του Ανδρέα Παπανδρέου και αρκετούς άλλους. Η Γαλλία, και στην τωρινή παρακμή, παραμένει «πολιτικό βαρόμετρο» της Ευρώπης.

 

Η πρώτη διαπίστωσή μου ήταν ότι είχαν όλοι μάλλον ασαφή, ανεπαρκή εικόνα των καταστροφικών (από τότε!) συνεπειών του Μνημονίου. Μιλάμε για μερικούς από τους καλύτερα πληροφορημένους, έμπειρους, κριτικούς ανθρώπους στην Ευρώπη. Η διαπίστωση με σόκαρε, γιατί αντανακλούσε το βάθος της ευρωπαϊκής κρίσης, αλλά και την πλήρη σχεδόν απουσία οποιασδήποτε διεθνούς κινητοποίησης των Ελλήνων «αντιμνημονιακών», έστω στο επίπεδο γνωστοποίησης των δεδομένων.  

 

Τους μίλησα για τη δυναμική του ελληνικού προγράμματος, υποστηρίζοντας ότι ο πόλεμος της συμμαχίας «αγορών», Χρήματος και «Γερμανίας-Φάουστ» κατά της Ελλάδας είναι το «οικονομικό ισοδύναμο» του πολέμου των φασιστών κατά των Δημοκρατικών στην Ισπανία (1936-39), «μικρό» πόλεμο που οδήγησε στον «μεγάλο» (2^ο Παγκόσμιο). «Η καμπάνα χτυπάει» για όλη την Ευρώπη, θα μπορούσε να πει κανείς παραφράζοντας τον Χεμινγουαίη. Αυτό όμως που όντως προκάλεσε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον των συνομιλητών μου ήταν η ιδέα νέου «Τσίμμερβαλντ».

 

Το Τσίμμερβαλντ είναι μια ελβετική κωμόπολη, εννιά χιλιόμετρα έξω από τη Βέρνη. Εκεί πραγματοποιήθηκε, τον Σεπτέμβριο 1915, δεκατρείς μήνες μετά την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η πρώτη από τρεις διασκέψεις (οι δύο άλλες έγιναν στο Κένταλ και τη Στοκχόλμη) των Ευρωπαίων αντιπολεμικών σοσιαλιστών. Ως γνωστόν, η πλειοψηφία των σοσιαλιστών υπέκυψε, τον Αύγουστο 1914, στην πίεση των αρχουσών τάξεων και, λησμονώντας τις αντιπολεμικές διακηρύξεις,  ακολούθησαν τις κυβερνήσεις τους, υπερψηφίζοντας τις πολεμικές δαπάνες και καθιστώντας δυνατή, χωρίς ουσιαστική αντίσταση, τη μεγάλη  ανθρωποσφαγή. Στο Τσίμμερβαλντ, ένα χρόνο αργότερα, οι αντίθετοι στον πόλεμο  Ευρωπαίοι σοσιαλιστές (ανάμεσά τους οι Λένιν και Τρότσκι, μετέπειτα ηγέτες της Οκτωβριανής Επανάστασης) άρχισαν να συντονίζουν τη δράση τους.

 

Η ιδέα ήταν λοιπόν ότι τώρα αντιμετωπίζουμε μια ανάλογη κατάσταση. Την αρχή ενός είδους «τρίτου παγκοσμίου πολέμου», με οικονομικο-ιδεολογικές, όχι στρατιωτικές μεθόδους. Οι δύο κύριες πολιτικές δυνάμεις, περιλαμβανομένης της σοσιαλδημοκρατίας, υπέκυψαν από καιρό στο χρηματιστικό κεφάλαιο επιτρέποντας να εξαπολυθεί ο πόλεμος των αγορών το 2009-10, με πρώτο θύμα την Ελλάδα. ‘Οσοι θέλουν να αντισταθούν στον πόλεμο αυτό, πρέπει να συντονίσουν και να οργανώσουν την προσπάθειά τους με μια νέα διάσκεψη, αυτή τη φορά στην Αθήνα. Ο Σεβενεμάν ενθουσιάστηκε με την ιδέα - αντιπρότεινε μάλιστα να γίνει η διάσκεψη στο ίδιο το Τσίμμερβαλντ, ο Ντεμπρέ κατάλαβε την ιδέα με το που άκουσε τη λέξη Τσίμμερβαλντ!

 

Η διάσκεψη δεν έγινε τελικά δυνατό να γίνει. Η «Σπίθα» του Μίκη δεν διέθετε την αναγκαία τεχνικο-οικονομική δυνατότητα, ο  ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι ενδιαφέρεται, αλλά δεν μπόρεσε να κάνει τίποτα. Δεν υποτιμούμε την αξία της ευρωπαϊκής «ριζοσπαστικής αριστεράς» (παρά τον γραφειοκρατική «παραμόρφωση» και τον συντηρητισμό αρκετών κομμάτων της), την έστω διακηρυκτική σημασία της ύπαρξης και δράσης της, την ορθή κριτική της στον νεοφιλελευθερισμό. Δεν μπορεί όμως να αντιμετωπισθεί από ένα ρεύμα τόσο περιορισμένο, οργανωτικά και διανοητικά, μια κρίση, ένας «πόλεμος» τέτοιων διαστάσεων. Το ΚΕΑ θα έχει αντίθετα, σπουδαίο ρόλο, αν μπορέσει να βοηθήσει στην αποκρυστάλλωση ενός πολύ ευρύτερου «συνασπισμού» δυνάμεων, προσώπων, ιδεών.

 

Αυτό άλλωστε αποδεικνύει και η συνεχιζόμενη στασιμότητα της ριζοσπαστικής αριστεράς, σε αντίθεση με την προοδεύουσα ακροδεξιά. ‘Ετσι σήμερα έχουμε στην Ευρώπη

 

α) ένα πολιτικό «κέντρο» που παραδόθηκε στο Χρήμα,

 

β) μια «ριζοσπαστική αριστερά» με συντηρητικές-γραφειοκρατικές ηγεσίες, που δρουν αφενός ως «συνδικάτο» εντός παγκοσμιοποίησης, αφετέρου φιλοδοξούν να γίνουν η «συνείδησή» της, όχι να την ανατρέψουν,

 

γ) μια ακροδεξιά που οι εθνικές αναφορές και το ιδεολογικο-ψυχολογικό προφίλ της επιτρέπουν να εμφανίζεται ως αντισυστημικό ρεύμα, όπως όμως απέδειξε τραγικά όλη η εμπειρία του Εικοστού Αιώνα, κεφαλαιοποιεί αισθήματα αγανάκτησης και εξέγερσης, για να τα θέσει τελικά στην υπηρεσία του συστήματος, του καθεστώτος, με καταστροφικό τρόπο για έθνη και κοινωνίες.

 

Γι’ αυτό θα ήταν πολύ μεγάλης, ιστορικής σημασίας, αν ο Τσίπρας μπορέσει, ως υποψήφιος πρόεδρος της Κομισιόν, να υπερβεί τα κλισέ, εκφράζοντας τις πραγματικές ανάγκες μιας ολόκληρης ιστορικής εποχής. Κατεβαίνοντας όχι ως κομματικός υποψήφιος του ΚΕΑ, υπό τη στενή έννοια, αλλά της αναγκαίας ευρύτατης καμπάνιας για τη σωτηρία της  Ευρώπης από τις τράπεζες, ή κάτι παρόμοιο, κάτι που απαιτεί βέβαια τόλμη, φαντασία, βαθειά συνείδηση.  

 

Η ιδέα «νέου Τσίμμερβαλντ» παραμένει επίκαιρη - ελπίζουμε κάποιος Χριστιανός να την πραγματοποιήσει. Πρέπει να γίνει όσο απομένει κάτι από την Ελλάδα και την ευρωπαϊκή πολιτική-κοινωνική δημοκρατία να σώσουμε. Ο χρόνος που περνάει χωρίς να γίνεται τίποτα προς υπεράσπιση Ελλάδας και ευρωπαϊκών λαών δεν είναι ουδέτερος. Παγιώνει καταστάσεις, δεσμεύει δυνάμεις σε θέσεις αντίθετες, καθιστά σχεδόν αδύνατη τη σωτηρία. Χάνουμε τους τελευταίους φίλους, όπως τη γερμανική αριστερά, που προσαρμόζονται σταδιακά στη δική μας «αφωνία». Η συμφωνία Σοσιαλδημοκρατών - Μέρκελ ενδέχεται να αποδειχθεί προθάλαμος νέας «4^ης  Αυγούστου» (στις 4.8.1914 άρχισε ο Α’ Παγκόσμιος με τους γερμανούς σοσιαλιστές να υποτάσσονται στον Κάιζερ). Τα καθιστούμε αυτά ευκολότερα με την απουσία οποιασδήποτε αξιοσημείωτης διεθνούς δράσης της ελληνικής αριστεράς και όλων των αντιπάλων του Μνημονίου. Εφόσον δεν υπάρχει, κανείς δεν υπολογίζει την αντιμνημονιακή Ελλάδα. ‘Οσο για τα περιθώρια σφαλμάτων/αμελειών, δεν υπάρχουν όταν βαδίζεις στο χείλος του γκρεμού – εκεί ακριβώς είμαστε.

 

Χρειάζεται να αρχίσει επειγόντως επεξεργασία εναλλακτικής πρότασης προς το σχέδιο Μέρκελ, στην πραγματικότητα της Goldman Sachs. Δεν φτάνει να διαμαρτυρόμαστε για τη λιτότητα, ούτε είναι αποτελεσματικό να θέλουμε απλώς να πληρώσουνε οι Γερμανοί τα χρέη, ούτε να επαναλαμβάνουμε την ορθή, κεϋνσιανή ή μαρξιστική κριτική στον νεοφιλελευθερισμό. Χρειάζεται πρόγραμμα που να αντιμετωπίζει το σύνολο των παραγόντων πίσω  από την κρίση χρέους, απευθύνοντας στις «αγορές» μια πολιτικο-οικονομική πρόκληση ισχυρότερη από αυτή που εκείνες απευθύνουν στην Ευρώπη. Χρειάζεται δραστικός περιορισμός του χρηματοπιστωτικού τομέα (απαγόρευση παραγώγων, διαχωρισμός επενδυτικών/αποταμιευτικών τραπεζών), στροφή προς μοντέλο λελογισμένου προστατευτισμού, ριζική αλλαγή τρόπου και στόχων λειτουργίας ΕΚΤ και ΕΕ, μέτρα επαναφοράς υπό ευρωπαϊκό έλεγχο του χρηματοδοτικού εργαλείου και, προοπτικά, αναθεώρηση σε βάθος του μεταπολεμικού μοντέλου ανάπτυξης-κατανάλωσης που προσεγγίζει τα φυσικά όρια επιβίωσης στον πλανήτη. Χρειάζεται ύπαρξη πραγματικά ευρωπαϊκών κομμάτων, όχι στα χαρτιά, που να ενοποιούν περιφερειακά την πολιτική δράση.

 

Οι ευρωπαϊκοί προβληματισμοί δεν περιορίζονται στην αριστερά. Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι που αμφισβητούν το μοντέλο «δικτατορίας αγορών» που προωθεί η κυβέρνηση Μέρκελ-Σόιμπλε, υβρίδιο δυτικογερμανικού «μεταναζισμού» και ανατολικογερμανικού σταλινο-αμερικανολατρείας! ‘Εχουμε «Νότιους»,  δυσφορούντες Γκωλικούς, τμήμα του λανθάνοντος πλην «υπαρκτότατου» γερμανικού «εθνικισμού», που αντιμετωπίζει παραδοσιακά πολύ καχύποπτα το Χρήμα, την ευρωπαϊκή Γερμανία (Χέλμουτ Σμιτ, Γκίντερ Γκρας, σημαντικό τμήμα του παραγωγικού κεφαλαίου, εφημερίδα Χάντελσμπλατ).

 

Είναι ασφαλώς πάρα πολύ λίγοι οι άνθρωποι από την Ελλάδα που μπορούν να έχουν ισότιμο πολιτικο-στρατηγικό διάλογο με όλες αυτές τις δυνάμεις, δυστυχώς όμως, χωρίς τέτοιο διάλογο και τη δημιουργία ενός πυκνότατου δικτύου διεθνών επαφών, η χώρα είναι χαμένη εκ των προτέρων. Η «αντιμνημονιακή Ελλάδα» (και Κύπρος) πρέπει να συζητήσει σε βάθος με τους πάντες, αρχίζοντας προπάντων από την μητροπολιτική Ευρώπη, όχι τη Βρετανία ή την Αμερική, πρέπει να διακριθεί με τον λόγο και τις ιδέες/προτάσεις της για τα ευρωπαϊκά πράγματα, να κινητοποιήσει τη δύναμη των ιδεών της (τη smart power, να το πούμε «αμερικάνικα») απέναντι στον καταθλιπτικό συσχετισμό οικονομικής ισχύος. Δεν χρειάζεται απλώς αλληλεγγύη, πρέπει να κάνει το δικό της δικό τους πρόβλημα. Αλλιώς, πως στο καλό θα μπορέσει να ζητήσει αύριο μια άλλη κυβέρνηση τη ριζική αναστροφή του εφαρμοζόμενου προγράμματος; Με τι κότσια θα πάει ο ΣΥΡΙΖΑ ή κάποιος άλλος να συγκρουστεί στην Ευρώπη, αν δεν έχει από τώρα χαλάσει το σύμπαν; Χωρίς αντιστροφή του ευρωπαϊκού και διεθνούς πολιτικού κλίματος, μια αυριανή αντιμνημονιακή κυβέρνηση θα βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη διεθνή θέση, αντιμετωπίζοντας σφοδρότατο πόλεμο από το Χρήμα, τη Γερμανία και την ΕΕ.

 

 

konstantakopoulos.blogspot.com

 

δημοσιεύτηκε στα «Επίκαιρα», 5.12.2013

Για τη διεθνή υπεράσπιση του ελληνικού λαού, για την αποτροπή μιας καταστροφής της Ελλάδας και της ελληνικής αριστεράς

 

 

 

Τoυ Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

 

Στη δεκαετία του 1990, οι Σερβοβόσνιοι νικούσαν σε όλα τα μέτωπα. Ο Μιλόσεβιτς όμως δεν ήθελε να μπουν στο Σεράγεβο. Ο Μλάντιτς κάθησε στους γύρω λόφους και πολιορκούσε την πρωτεύουσα της Βοσνίας. Κάπου-κάπου, οι δυνάμεις του έριχναν και κανέναν όλμο.

 

Αυτό που δεν κατάλαβαν Μλάντιτς και Μιλόσεβιτς, ήταν ότι, κάθε φορά που ένας όλμος έσκαγε στο Σεράγεβο, έδινε την ευκαιρία στις δυτικές τηλεοράσεις να δημιουργήσουν παγκοσμίως την εικόνα των «σφαγέων Σέρβων». Η «εικόνα» αυτή ήταν η κύρια προϋπόθεση που έκανε τελικά δυνατό το αδιανόητο: να βομβαρδίσει το ΝΑΤΟ το Βελιγράδι της αντίστασης και του Τίτο, της αυτοδιαχείρισης και των Αδέσμευτων, στολίδι Ανατολής και Δύσης. (Αυτό ήταν ένα κολοσσιαίο σφάλμα του Μιλόσεβιτς, ένα δεύτερο κολοσσιαίο ήταν επίσης ότι ήλπιζε πως θα έρθουν οι Αμερικανοί να τον βοηθήσουν εναντίον της Γερμανίας. Η Ουάσιγκτων δεν έκανε απολύτως τίποτα όσο οι Γερμανοί κατέστρεφαν, εκτός από τη Σερβία, τη δική τους εικόνα και την Ευρώπη, όπως τώρα καταστρέφουν, εκτός από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τον εαυτό τους. Μετά ήρθε, όχι βέβαια για να σώσει τον Μιλόσεβιτς και τους Σέρβους, τους οποίους αποτέλειωσε, αλλά για να θερίσει τη σπορά και να ξαναγίνει επικυρίαρχη στα Βαλκάνια).

 

Χωρίς τις «επικοινωνιακές», προπαγανδιστικές «καμπάνιες μίσους» κατά της Σερβίας, του Ιράκ, της Λιβύης, δεν ήταν πολιτικά δυνατές οι στρατιωτικές επιθέσεις της Δύσης που ακολούθησαν. Χωρίς την καμπάνια μίσους και συκοφαντιών κατά της Ελλάδας από τα γερμανικά και ευρύτερα δυτικά μέσα το 2009-10, δεν θα μπορούσε να ακολουθήσει η οικονομική επίθεση της συμμαχίας Γερμανίας και αγορών και το αδιανόητο της εισόδου του ΔΝΤ στα ευρωπαϊκά πράγματα, ούτε βέβαια η μετατροπή της Ελλάδας σε αποικία του Χρήματος (όπως παραλείπουν να επισημαίνουν όσοι προτιμούν να εστιάζονται στον μικρό, τη Γερμανία, «νταβατζή» για να βγάζουν λάδι τον μεγάλο και παγκόσμιο).  

 

Ισχύει και το αντίστροφο, οι πόλεμοι του Βιετνάμ και της Αλγερίας δεν κερδήθηκαν μόνο στα πεδία των μαχών, αλλά εξίσου στις πλατείες και τους δρόμους της Ευρώπης και της Αμερικής. Στο εξωτερικό γνώρισε επίσης η ελληνική χούντα τη μεγαλύτερη ήττα και απομόνωση. Από την Επανάσταση του 1821 και δώθε, όλα τα ελληνικά κινήματα προκάλεσαν ένα μεγάλο κύμα συμπάθειας από τα μεγαλύτερα πνεύματα της Ευρώπης, τον Βύρωνα, τον Ουγκώ, τον Ντελακρουά, τον Πικάσο, τον Ελυάρ, τον Καμύ και πάμπολλους άλλους.  

 

Για να μπορέσουν Ελλάδα και Κύπρος, τα δύο κράτη που απέκτησε, στο διάβα της ιστορίας του, ο ελληνικός λαός, να δώσουν με κάποιες πιθανότητες τον «υπέρ πάντων αγώνα» για την ανατροπή των αποικιοκρατικών δεσμών των Δανειακών και Μνημονίων, πέραν πολλών άλλων προϋποθέσεων και μιας σοβαρότατης πολυεπίπεδης προετοιμασίας που απαιτούνται, η αντιμνημονιακή Ελλάδα, προπάντων ο ΣΥΡΙΖΑ, οφείλουν να πραγματοποιήσουν μια τεράστια, καλά οργανωμένη, υψηλού επιπέδου ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική καμπάνια για την υπεράσπιση Ελλάδας και Κύπρου. Χωρίς τέτοια προσπάθεια, με το σημερινό πολιτικό κλίμα για την Ελλάδα να κυριαρχεί στην Ευρώπη, ο ελληνικός αγώνας είναι εκ των προτέρων καταδικασμένος, η «ομάδα» έχει χάσει προτού μπει στο γήπεδο. ‘Ηδη έχει χαθεί υπερπολύτιμος χρόνος.  

 

Το φθινόπωρο του 2011, ο Μίκης Θεοδωράκης μου έκανε την τιμή να μου αναθέσει τη συγγραφή μιας έκκλησης για τη σωτηρία του ελληνικού και των ευρωπαϊκών λαών (Αυγή, 30.10.2011). Η έκκληση, που έμεινε γνωστή ως «έκκληση Μίκη-Γλέζου» υπεγράφη επίσης από τον Αλέξη Τσίπρα και μια σειρά προσωπικοτήτων από όλη την Ευρώπη, περιλαμβανομένων των ηγετών της ευρωπαϊκής «ριζοσπαστικής αριστεράς». Επί δύο χρόνια ήταν ανηρτημένη στην πρώτη σελίδα της ιστοσελίδας του «Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς» και, φοβούμαι, ήταν το μόνο ολοκληρωμένο υλικό εκεί που συνέδεε την ελληνική με την ευρωπαϊκή κρίση, αναδεικνύοντας την κεντρικότητα της ελληνικής καταστροφής για το ευρωπαϊκό θέμα. Δυστυχώς, η ιστοσελίδα του ΚΕΑ παραμένει εξαιρετικά φτωχή για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα, έχει ένα σωρό υλικά για διάφορα θέματα, τίποτα όμως που να αντανακλά έστω και από μακριά το βάθος της ελληνικής τραγωδίας.

 

Είχαμε συμφωνήσει τότε (2011) με τον Θεοδωράκη και τον Τσίπρα, να κάνουμε αμέσως ένα μεγάλο διεθνές συνέδριο στη βάση αυτής της έκκλησης. Αν είχε αρχίσει από τότε μια διεθνής καμπάνια και μια συζήτηση με άλλους Ευρωπαίους, όχι αναγκαστικά της ριζοσπαστικής αριστεράς, ενδεχομένως θα ήταν δυσκολότερο για Βρυξέλλες, Παρίσι και Βερολίνο να παρέμβουν τόσο σκαιά στις εκλογές του 2012, συμβάλλοντας καθοριστικά στο εκλογικό αποτέλεσμα και τη συνέχιση της μνημονιακής καταστροφής, αλλά και, αντιστρόφως, θάπαιρνε κουράγιο κι ο ελληνικός λαός.

 

Δυστυχώς και τότε και αργότερα, η ελληνική και ευρωπαϊκή αριστερά απέφυγε να δράσει. Έγιναν διάφορες «αντικαπιταλιστικές» συνάξεις, όπως στη Φλωρεντία, την Τυνησία, το Alter Summit στην Αθήνα, βγήκαν διάφορα κείμενα για την κατάσταση στο Μαγκρέμπ, τα δικαιώματα των ομοφυλόφιλων και πολλά άλλα θέματα. Κανένας όμως, δυστυχώς, δεν ανέλαβε την πρωτοβουλία να συντάξει δέκα σειρές βρε αδερφέ σε οποιαδήποτε από αυτές τις συγκεντρώσεις, μια δήλωση δηλαδή αγανάκτησης και αλληλεγγύης για τη δολοφονία ενός ευρωπαϊκού λαού και του κράτους του!

 

‘Εθνος και διεθνισμός

 

Αξίζει να επισημάνουμε, γιατί περισσεύουν οι ανόητοι και μεταξύ αρκετών στελεχών της αριστεράς, που δηλώνουν ότι το ζήτημα είναι μόνο ταξικό και καθόλου εθνικό, ότι δεν συνιστά κάποιου είδους εθνική προτίμηση το βάρος που πρέπει να αποδίδουμε στην ελλαδική και κυπριακή κατάσταση, αντίθετα, η συμπαράσταση στον ελληνικό λαό θάπρεπε να είναι αντικειμενικά το πρώτιστο  καθήκον σήμερα οποιουδήποτε Ευρωπαίου δηλώνει δημοκράτης, αριστερός ή διεθνιστής. Η συνολική πτώση  του ελληνικού ΑΕΠ θα φτάσει φέτος το 28%. Μαζί με τους δείκτες της ανεργίας και του κοινωνικού ολοκαυτώματος, απεικονίζει τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία του δυτικού καπιταλισμού σε καιρό ειρήνης και τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ελληνική ιστορία με εξαίρεση τη τριπλή φασιστική κατοχή του 1941-44. Στην Κύπρο, η Κομισιόν προβλέπει την εξωφρενική πτώση του ΑΕΠ κατά 16% σε δύο χρόνια, ως αποτέλεσμα των μέτρων που έλαβαν Ευρώπη και ΔΝΤ. Κανένα άλλο ευρωπαϊκό κράτος δεν γνώρισε τέτοια επίθεση και καταστροφή (η Ιταλία είναι στη χειρότερη θέση με 8% πτώση του ΑΕΠ).

 

Δεν έχουμε απλώς δραματική νεοφιλελεύθερη αποδόμηση, αλλά κρυμμένη γεωπολιτική συνιστώσα (επίθεση κατά ενός συγκεκριμένου έθνους, διάλυση των κρατών του, δημιουργία μηχανισμού που μπορεί να καταλύσει ευρύτερη κρίση, πιθανή αποβολή της Ελλάδας και άλλων, διάλυση της ΕΕ στα πιο ακραία σενάρια). Ελλάδα (και Κύπρος εφεξής) υπήρξαν τα πρώτα θύματα μιας γιγάντιας επίθεσης των παγκόσμιων αγορών (των μεγάλων διεθνών, όχι αναγκαστικά ή κυρίως ευρωπαϊκών τραπεζών και λοιπόν χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, σε συμμαχία με τις ιθύνουσες τάξεις της Ευρωγερμανίας) που επιχειρούν να  αναδομήσουν όλα τα μεταπολεμικά δεδομένα της Ευρώπης, την ευρωπαϊκή δημοκρατία και το κοινωνικό κράτος. Μόνο στα μέσα διαφέρει αυτό που κάνουν στην Ελλάδα και Κύπρο σήμερα, από αυτό που έκανε ο Φράνκο στην Ισπανία το 1936 και ο Μουσολίνι στην Ελλάδα το 1940. Είναι η βαθιά κατανόηση αυτού του πράγματος που θα δώσει σε μια καμπάνια υπέρ του ελληνικού λαού χαρακτήρα πολύ βαθύτερο μιας απλής εκδήλωσης ανθρωπιστικής αλληλεγγύης, αν, και μόνο αν, πείσουμε ότι «η καμπάνα χτυπάει» για όλη την Ευρώπη.

 

Σε μια έκκληση που συντάξαμε προς τους αγανακτισμένους πολίτες της Ελλάδας και της Ευρώπης, ως «Κίνημα Ανεξαρτήτων Πολιτών», υπογραμμίζαμε (25.5.2011):

 

«Δεν σας καλούμε να υποστηρίξετε τον αγώνα μας για λόγους αλληλεγγύης, ούτε γιατί κατάγονται από εδώ ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης, ο Περικλής κι ο Πρωταγόρας, οι έννοιες της  δημοκρατίας, της ελευθερίας και της Ευρώπης. Δεν σας ζητάμε ευνοϊκή μεταχείριση γιατί υποστήκαμε, ως χώρα, μια από τις χειρότερες ευρωπαϊκές καταστροφές στη δεκαετία του 1940 και γιατί παλέψαμε με τρόπο υποδειγματικό για να μη νικήσει ο φασισμός στην ήπειρό μας.

 

«Σας ζητάμε να το κάνετε προς το δικό σας συμφέρον. Αν εσείς επιτρέψετε σήμερα τη θυσία της ελληνικής, της ιρλανδικής, της πορτογαλικής και της ισπανικής κοινωνίας στο βωμό του χρέους και των τραπεζών, γρήγορα θα έρθει η δική σας σειρά. Δεν πρόκειται να ευημερήσετε εν μέσω των ερειπίων των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Εμείς, από τη δική μας πλευρά, αργήσαμε να ξυπνήσουμε, αλλά τελικά ξυπνήσαμε. Ας χτίσουμε από κοινού μια νέα Ευρώπη, δημοκρατική, ευημερούσα, άξια της ιστορίας, των αγώνων και του πνεύματός της. Αντισταθείτε στον ολοκληρωτισμό των αγορών που απειλεί να διαλύσει την Ευρώπη, μετατρέποντάς την σε τρίτο κόσμο, αντιπαραθέτοντας τον ένα ευρωπαϊκό λαό στον άλλο, που καταστρέφει την ήπειρό μας προκαλώντας την επιστροφή του φασισμού».

 

Το «τελευταίο μίλι» του Τιτανικού

 

Δυόμισυ χρόνια μετά, το κείμενο αυτό παραμένει δυστυχώς επίκαιρο, και είναι η γραμμή στην οποία μπορεί/πρέπει να βασιστεί ένα μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης. Αλλά δεν υπάρχει πια απεριόριστος, είναι μάλλον λίγος ο χρόνος που απομένει προτού η ελληνική καταστροφή και τραγωδία μπει στην τελική, αποφασιστική, πιθανώς (δεν μπορούμε δυστυχώς να το αποκλείσουμε) αιματηρή φάση της. Πρέπει να γίνει, έστω και την υστάτη, μια γιγαντιαία παλλαϊκή-πανεθνική προσπάθεια να οργανωθεί  και προετοιμαστεί, σε επίπεδο προγράμματος και ιδεών, λαίκού κινήματος, διεθνούς κινητοποίησης, με μεγάλη σοβαρότητα, με κινητοποίηση όλων των πατριωτών σε Ελλάδα, Κύπρο και διεθνώς, όπως και των ξένων τυχόν φίλων που μπορούν να βοηθήσουν, χωρίς ιδεολογικο-πολιτικούς αποκλεισμούς, τις μωροφιλοδοξίες, ιδιοτέλεια και μετριοκρατία, που κυριαρχούν ακόμα και τώρα, στο «τελευταίο μίλι» του Τιτανικού, μια συγκροτημένη «εξέγερση» του ελληνικού λαού, η διεκδίκηση των δικαιωμάτων της χώρας, η αποτίναξη των αποικιακών  δεσμών που της επιβλήθηκαν.

 

Ο Τσίπρας ως υποψήφιος του ΚΕΑ

 

Ο Αλέξης Τσίπρας θα προταθεί ως υποψήφιος Πρόεδρος της Κομισιόν από το συνέδριο του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Ελπίζουμε ότι το ελληνικό θέμα, τόσο η καταγγελία του, όσο και η υποστήριξη προς συγκεκριμένες μορφές αντιμετώπισής του, θα είναι κεντρικό τόσο στις αποφάσεις του ΚΕΑ, όσο και στην προεκλογική καμπάνια του υποψηφίου. (Ελπίζουμε επίσης ότι στο συνέδριο θα ψηφιστεί η αναγκαία απόφαση που θα ζητά από τη γερμανική κυβέρνηση να εκπληρώσει επιτέλους το καθήκον της απέναντι στον ελληνικό λαό για τις ανείπωτες, τεράστιες καταστροφές που του προκάλεσε κατά τη διάρκεια του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου και θα αποφασιστεί η οργάνωση σχετικής πανευρωπαϊκής καμπάνιας).

 

Η ρητορεία του ΚΕΑ οφείλει να φύγει από τον παραπλανητικό σήμερα όρο της «λιτότητας» (αυτό δηλαδή που συμβαίνει στη Γερμανία και τη Γαλλία) που υπαινίσσεται ουσιαστικά ότι αυτό που γίνεται σήμερα είναι ένα σοβαρό, αλλά διορθώσιμο, στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης, λάθος, αντιμετωπίζοντας με «ριζοσπαστική σοβαρότητα» και την ακρίβεια της αλήθειας, τη «γενοκτονία», την καταστροφή ενός λαού, ενός έθνους, των δύο κρατών του, το κοινωνικό και εθνικό «ολοκαύτωμα» σε Ελλάδα και Κύπρο. Ελπίζουμε να υπάρχουν εντός ΣΥΡΙΖΑ και ΚΕΑ δυνάμεις/πρόσωπα ικανά να το πράξουν. Κανονικά μάλιστα, το ΚΕΑ δεν θάπρεπε να κατέβει ως ΚΕΑ, αλλά να πρωταγωνιστήσει στη σύμπηξη πολύ ευρύτερου μετώπου, με την αναγκαία ευρύτητα και γενναιοψυχία.  

 

Υπάρχει κάτι πολύ βαθύτερο. Η όλη πλατφόρμα της «ριζοσπαστικής αριστεράς» είναι πολύ ανεπαρκής απάντηση στην ευρωπαϊκή κρίση, ιδίως σε ότι αφορά τις πηγές χρηματοδότησης, σε Ελλάδα και Ευρώπη, της «μη λιτότητας», ανεπάρκεια που αντανακλάται στους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς θριάμβους της άκρας δεξιάς. Η παρούσα κρίση δεν αντιμετωπίζεται με καταλόγους συνδικαλιστικών ευχολογίων, «προγράμματα του χασμουρητού» και απλές κεϋνσιανές, σοσιαλδημοκρατικές «διορθώσεις». Αυτό το θέμα θα μας απασχολήσει σε άλλο άρθρο.

 

konstantakopoulos.blogspot.com

 

Δημοσιεύτηκε σε δύο συνέχειες στον «Δρόμο της Αριστεράς», 27/11 και 7/12/2013

Ο ΤΣΙΠΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ

Λιτότητα στην Ευρώπη, γενοκτονία σε Ελλάδα-Κύπρο!

 

                                                          «Η ‘Αγκελα Μέρκελ είναι φίλη μας, ο γερμανικός λαός είναι φίλος μας», ‘Αδωνις Γεωργιάδης στο BBC

 

 

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

 

                                                     

Η Ελλάδα διαλύεται εις τα εξ ων συνετέθη. Η αμφισβήτηση-ανατροπή των αποικιοκρατικών Μνημονίων και Δανειακών Συμβάσεων κατέστη συνθήκη εκ των ουκ άνευ για τη σωτηρία, την αξιοπρέπεια, την επιβίωση του ελληνικού λαού. Αλλά τέτοια προσπάθεια για να γίνει και να έχει πιθανότητες επιτυχίας από μια κυβέρνηση, ή καλύτερα από ένα, τόσο απαραίτητο σήμερα, παλλαϊκό μέτωπο κοινωνικής και εθνικής σωτηρίας, απαιτεί σειρά προϋποθέσεις και σοβαρότατη προετοιμασία. Απαιτείται ύπαρξη ενός ισχυρού λαϊκού κινήματος, ενός μετώπου που να συσπειρώνει χωρίς αποκλεισμούς όλους τους τίμιους πατριώτες αυτής της χώρας, οργανωμένους σε επιτροπές, συνεταιρισμούς και άλλες συλλογικότητες, παντού όπου ζουν και δουλεύουν ‘Ελληνες, χωρίς ιδεολογικούς ή κομματικούς αποκλεισμούς. Χρειάζεται σταθερή και σαφής στις επιδιώξεις της ηγετική ομάδα, μια πολύ σπουδαία οικονομική, νομική, τεχνοκρατική προετοιμασία. Χρειάζεται επίσης - και είναι εξόχως σημαντικό - μια τεράστια διεθνής καμπάνια για την υπεράσπιση του ελληνικού λαού ευρωπαϊκά και παγκοσμίως.

 

Οι Σέρβοι δεν έχασαν και κατεστράφησαν στη δεκαετία του 1990 γιατί το ΝΑΤΟ είχε περισσότερα αεροπλάνα από αυτούς. Αλλά γιατί δεν ήξεραν να παίξουν το παιχνίδι της επικοινωνίας, της προπαγάνδας και των δυτικών τηλεοράσεων (και γιατί ο Μιλόσεβιτς, ανοήτως, πίστευε ότι οι Αμερικανοί θα τον βοηθήσουν κατά της Γερμανίας). Ο πόλεμος κατά του Ιράκ και της Λιβύης δεν θα μπορούσε να γίνει αν δεν είχε προηγηθεί η καμπάνια δαιμονοποίησης του Σαντάμ και του Καντάφι, ανάλογη με την καμπάνια δαιμονοποίησης της Ελλάδας και των Ελλήνων που προηγήθηκε της επίθεσης των αγορών το 2010. Οι πόλεμοι του Βιετνάμ και της Αλγερίας κερδήθηκαν εξίσου στα πεδία των μαχών και εξίσου στους δρόμους και τις πλατείες της Ευρώπης και της Αμερικής. Η ελληνική χούντα γνώρισε την πιο σημαντική ήττα της στο εξωτερικό. Εμείς, οι καταστρεφόμενοι τώρα ‘Ελληνες, έπρεπε, εδώ και τρισήμισυ χρόνια, να έχουμε γίνει ο πονοκέφαλος κάθε ευρωπαϊκού συμβουλίου, κάθε συνεδρίασης της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, των οικονομικών δολοφόνων της χώρας μας.

 

Τόχουμε πει και ξαναπεί, έχει μαλλιάσει η γλώσσα μας κυριολεκτικά να το λέμε εις ώτα δυστυχώς μη ακουόντων, από πολλού καιρού – χωρίς τέτοια ευρωπαϊκή και παγκόσμια προσπάθεια η ελληνική προσπάθεια είναι χαμένη. Το φθινόπωρο του 2011, ο Μίκης Θεοδωράκης μούκανε την τιμή να μου ζητήσει να συντάξω μια έκκληση για τη σωτηρία της Ελλάδας και των ευρωπαϊκών λαών (Αυγή, 30.10.2011). Η έκκληση υπεγράφη επίσης από τον Μανώλη Γλέζο, τον Αλέξη Τσίπρα, όλους τους ηγέτες της ευρωπαϊκής ριζοσπαστικής αριστεράς, αλλά και προσωπικότητες πέραν αυτής, όπως ο πρώην διευθυντής της Μοντ Ντιπλοματίκ Μπερνάρ Κασέν, ο Ελβετός κοινωνιολόγος Ζαν Ζιγκλέρ, ηγετικά στελέχη του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος, ο μεγάλος συγγραφέας από την Ουρουγουάη Εντουάρντο Γκαλεάνο, ζώσα συνείδηση της Λατινικής Αμερικής κ.α. Ο ίδιος ο Τσίπρας αποθεώθηκε όταν τη διάβασε στο συνέδριο της γερμανικής αριστεράς. Η έκκληση, που έμεινε γνωστή ως «έκκληση Μίκη – Γλέζου», παρέμεινε αναρτημένη επί διετία, έως πρόσφατα, στην πιο κεντρική θέση της ιστοσελίδας του «Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς» και ήταν, φοβούμαι, το μόνο ολοκληρωμένο κείμενο σε αυτή την ιστοσελίδα που να συνδέει το ελληνικό με την ευρωπαϊκή κρίση και να αναδεικνύει την κεντρικότητα της επίθεσης κατά της χώρας μας από τις «αγορές» (και άρα τους λόγους για τους οποίους θάπρεπε, ακόμα και οι Γερμανοί, να μας υποστηρίξουν προς το συμφέρον τους και όχι μόνο από δημοκρατική ή ανθρωπιστική αλληλεγγύη). Να σημειώσουμε ότι, δυστυχώς, τα υλικά αυτά της σελίδας για την ελληνική καταστροφή παραμένουν εξαιρετικά φτωχά.

 

Η έκκληση αυτή καλούσε ήδη από τον Οκτώβριο του 2011, σε επείγουσα σύμπτυξη ενός ευρέος πανευρωπαϊκού μετώπου δράσης για τη σωτηρία των ευρωπαϊκών λαών και της ευρωπαϊκής δημοκρατίας από τον ολοκληρωτισμό του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου και ζητούσε την εκπόνηση ενός μεταβατικού ευρωπαϊκού προγράμματος για την αντιμετώπιση της κρίσης. Δυστυχώς όμως έμεινε «ντουφεκιά στον αέρα»,  «κούκος» που δεν «έφερε την άνοιξη». Δύο χρόνια μετά, δεν έχει γίνει ακόμα καμία σοβαρή προσπάθεια ενημέρωσης του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου κοινού για το τι και γιατί συμβαίνει στην Ελλάδα. ‘Οσο για τις ιδέες της ευρωπαϊκής «ριζοσπαστικής αριστεράς» ως προς την κρίση δεν υπερβαίνουν, φοβάμαι, το πλαίσιο ενός συνδικαλιστικού ευχολογίου (γι αυτό, μεταξύ άλλων, βλέπουμε και τη θυελλώδη ανάπτυξη της άκρας δεξιάς). Ακόμα χειρότερα. Η ευρωπαϊκή ριζοσπαστική αριστερά, αν δεν κάνει βήματα προόδου κάνει ωστόσο βήματα οπισθοδρόμησης. Γιατί τι άλλο από βήματα οπισθοδρόμησης είναι το φλερτ Λαφονταίν με τη διάλυση της ευρωζώνης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αντί να δούμε τι θα γίνει με τους καταστρεφόμενους Νότιους, κυττάμε πώς να αποδεσμεύσουμε τους Γερμανούς από τις υποχρεώσεις της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.

 

Σήμερα, δυστυχώς, ο μέσος Γερμανός, Γάλλος, Ευρωπαίος πιστεύει ότι οι ‘Ελληνες είναι ανεπρόκοποι και τεμπέληδες, διεφθαρμένοι μπαταχτζήδες, εσχάτως και φασίστες. Δεν κατηγορείται το Μνημόνιο γιατί παράγει φασισμό, όπως έκανε η Συνθήκη των Βερσαλλιών, κατηγορείται και γι’ αυτό η Ελλάδα. Τι λέτε εσείς ότι θα συμβεί όταν πάει μια ελληνική κυβέρνηση, σε αυτές τις συνθήκες, και χωρίς να έχει προηγηθεί μια τεράστια διεθνής καμπάνια, να ζητήσει από το Βερολίνο και τους υπόλοιπους να κουρέψουν το ελληνικό χρέος και να μας δώσουν κι ένα σχέδιο Μάρσαλ από πάνω για να επιζήσουμε;

 

Γι’ αυτό απαιτείται μια μεγάλη διεθνής καμπάνια, όχι μόνο από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όλες τις αντιμνημονιακές δυνάμεις, όπως επίσης την Εκκλησία, την Ακαδημία, την ΕΣΗΕΑ. Με τι σπουδαιότερο ασχολούνται αυτοί οι οργανισμοί, αν όχι με τη διαφώτιση της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας κοινής γνώμης για τη γενοκτονία, το κοινωνικό ολοκαύτωμα που συμβαίνει στην Ελλάδα. Ούτε στον τρίτο κόσμο δεν έχουν συμβεί αυτά τα πράγματα – με τέτοιο απολογισμό, η Μέρκελ, ο Σόιμπλε, ο Μπαρόζο και η Λαγκάρντ θάπρεπε να μην τολμάνε να κυκλοφορήσουν στο δρόμο, όχι να επαίρονται ότι βοήθησαν την Ελλάδα και να μας κάνουν και μαθήματα επί των ερειπίων που συσσώρευσαν!

 

Ελπίζουμε ότι ο κ. Τσίπρας, ως υποψήφιος του «Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς» για την προεδρεία της Κομισιόν θα κάνει, όπως είναι άλλωστε και όπως αξίζει, κεντρικό του θέμα την ανάγκη άμεσης διακοπής της γενοκτονίας και του ολοκαυτώματος των Ελλήνων στην Ελλάδα, δυστυχώς ήδη και στην Κύπρο. Και μάλιστα με αυτούς τους όρους γιατί το να μιλάμε εδώ για λιτότητα, είναι εξωραϊσμός της πραγματικότητας. Λιτότητα είναι αυτό που γίνεται στη Γαλλία, να πάει δηλαδή το όριο συνταξιοδότησης από τα 60 στα 62. Εδώ μιλάμε για ανεργία που ισοδυναμεί πια με θανατική εκτέλεση, για ουσιαστική κατάργηση συντάξεων και περίθαλψης, με καταστροφή μιας χώρας. Το να περιγράφουμε αυτή την καταστροφή με όρους όπως «λιτότητα», είναι σαν να χαρακτηρίζουμε ένα βιασμό ως κάπως εχθρική συμπεριφορά, ή μια δολοφονία ως απλή «εκδήλωση επιθετικότητας».

 

Τις προάλλες ένας πρύτανης ΑΕΙ μου περιέγραφε τι θα γίνει με τις απολύσεις του διοικητικού προσωπικού. ‘Ηταν τόσο πειστικός που στο τέλος τούπα «καλά, εσείς τι θα μείνετε να κάνετε στα πανεπιστήμια;». Αλλά η προσπάθεια των πανεπιστημιακών, των υπαλλήλων των μουσείων, των υγειονομικών και, εν τέλει, όλης της χώρας να μας πείσουν για τα καταστροφικά αποτελέσματα της ασκούμενης πολιτικής δεν έχει πολύ νόημα – έχουμε ήδη πειστεί. Καλύτερα θα έκαναν να βομβάρδιζαν τους συναδέλφους τους στην Ευρώπη και παγκόσμια με αυτά που κάνει στην Ελλάδα το «πρόγραμμα διάσωσης», ή μάλλον «ευθανασίας» ή, ακόμα ακριβέστερα, «πρόωρου και οδυνηρού θανάτου» της Ελλάδας που εφαρμόζει η Ευρώπη και το ΔΝΤ.

 

Ο κ. Τσίπρας θάπρεπε, νπομίζουμε, να πει στην κυβέρνηση Μέρκελ και Σόιμπλε ότι είναι η πρώτη μεταπολεμική κυβέρνηση της Γερμανίας που έχει αίμα άλλων Ευρωπαίων «εταίρων» στα χέρια της, κι ότι λυπάται πολύ γι’ αυτό, γιατί χρειαζόμαστε πολύ τη Γερμανία στην Ευρώπη, χρειαζόμαστε όμως μια πολύ διαφορετική Γερμανία. Ο υποψήφιος Τσίπρας θάπρεπε να πάει να μιλήσει στους Γερμανούς εργάτες στα εργοστάσιά τους για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα και γιατί είναι εις βάρος και δικό τους, να πάει να βρει τα γερμανικά συνδικάτα που θέλουν σχέδιο Μάρσαλ, και φυσικά, όλους τους Νότιους. ‘Εχοντας στις βαλίτσες του όχι μόνο, επαναλαμβάνουμε, ένα απέραντο ευχολόγιο, αλλά ένα σοβαρό εναλλακτικό πρόγραμμα, το «ευρωπαϊκό μεταβατικό πρόγραμμα» στην επεξεργασία του οποίου και ο ίδιος καλούσε από διετίας.

 

Επίκαιρα, 28.11.2013

 

Konstantakopoulos.blogspot.com